BİZE ULAŞIN
Doğu Karadeniz'in en büyük kenti Trabzon, muhafazakar ve milliyetçi bir seçmen çoğunluğuna sahip ve AKP'nin kalelerinden biri olarak görülüyor.
Seçim havası, Trabzon'un meydanını olabildiğince sarmış. Bunda bütün partilerin il başkanlıklarının Meydan Parkı'nın çevresinde olmasının da etkisi var.
Bayrakların çoğu AKP'ye ait. AKP'nin il başkanlığı binasına kurulmuş olan ekrandan gün boyunca yüksek sesle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın konuşmaları yayınlanıyor.
Onun hemen yanında ise İYİ Parti'nin il başkanlığı var. İYİ Parti de nispeten daha küçük ekranından, daha düşük sesle Cumhurbaşkanı adayı Meral Akşener'in konuşmalarını yayınlıyor.
Parti araçları gün boyunca bu parkın çevresinde yüksek sesle seçim şarkılarını çalıyor, birbirlerinin seslerini bastırıyor. Ses ve afiş konusunda bir yarış sürüyor olsa da Trabzon'da AKP'nin yine birinci parti olacağı ve cumhurbaşkanlığı seçiminde de en çok oyu Recep Tayyip Erdoğan'ın alacağı kesin.
7 Haziran 2015 seçimlerinde oyların yüzde 55,29'unu alan AKP, 1 Kasım'daki seçimlerde oylarını yüzde 11 artırarak yüzde 66,81'ini almıştı. Kentin 6 milletvekilinin 5'i AKP, 1'i CHP'den. Kentte bir milletvekili için yaklaşık 65 bin oy gerekiyor.
Peki AKP bu kez yine 5 milletvekili alabilecek mi? 2. ve 3. sırayı dönüşümlü olarak paylaşan CHP ve MHP'nin oy oranları nasıl olacak? İYİ Parti kentte heyecan yarattı mı?
AK Parti'nin Trabzon yetkilileri, kentin şu ana kadar kendilerine olan desteğinin güvenini yaşıyor. Bu desteğe rağmen yoğun çalıştıklarını söyleyen AK Parti Trabzon İl Başkanı Haydar Revi, Trabzon'da her 3 kişiden 2'sinin kendilerine oy verdiğini hatırlatıyor ve bu kez hedeflerinin 6'da 6 yapmak olduğunu söylüyor.
Peki Trabzon'da Cumhur İttifakı'nın oyları ile ittifakın cumhurbaşkanı adayı Recep Tayyip Erdoğan'ın oy oranları arasında belirgin bir fark olur mu?
Revi ''Bunlar tabii hep seçim taktikleri. biz bu algıyı ortadan kaldırmak için, meclisin de önemini ortaya koymak için çalışmalarımıza devam ediyoruz. Başlangıçta biraz daha fazla konuşulan bir durumdu ama sahaya çıkınca böyle çok karşılaştığımız bir şey değil. Makas birbirine yakın olacak diye düşünüyorum'' diyor.
Viratrabzon.com adlı haber sitesinin kurucusu, gazeteci-yazar Ahmet Şefik Mollamehmetoğlu da 2014'teki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Erdoğan'ın Trabzon'da yüzde 70 oy aldığını hatırlatıyor ve ''MHP'nin bir kısmının Tayyip Erdoğan'a oy vermeyeceğini düşünüyorum ama Erdoğan burada yüzde 60 civarında bir oy alır'' diyor.
Milliyetçi Hareket Partisi'nin İl Başkanı Bekir Sıtkı Tarım, özellikle Devlet Bahçeli'nin 15 Temmuz darbe girişimi sırasındaki duruşu nedeniyle partilerine olan ilginin arttığı iddiasında.
Tarım ''Darbe olduğu akşamı incelediğiniz zaman Devlet beyin rolünü daha iyi anlarsınız. O anda Tayyip Bey neredeydi? Bir otelin alt katındaydı. CNN'in muhabiri tutmasaydı sesini duyurabilecek miydi? Binali Bey bir tüneldeydi. Kılıçdaroğlu el sallıyordu havaalanından çıkarken. Ortalıkta bir tek lider vardı. Devlet Bahçeli orada tavrını koymasaydı, güvenlik güçleri ondan cesaret almasaydı, ülkücüler boğaz köprüsünün üstüne çıkmasaydı o zaman bakardık Türkiye'nin durumu ne olurdu diye. Bunu anlayan çok insan var'' diyor.
Tarım, MHP'nin oy oranında bekledikleri artışın ise büyük oranda ''AKP'ye verdikleri emanet oylardan'' geleceğini düşünüyor: ''MHP 50 yıllık bir parti. AK Parti diye bir parti yoktu. 15 senede bir parti hemen tavan yaptı. MHP'den çok oy gitmişti oraya. Şu anda aslında MHP'ye gelen oylar bizim oraya giden emanet oylar''.
Peki MHP'den koparak yola çıkan İYİ Parti, Trabzon'da heyecan yarattı mı?
İYİ Parti'nin Trabzon'da 2. sıradan milletvekili adayı gösterdiği ancak geçmişteki siyasi cezalarından ötürü adaylığı düşürülen Hüseyin Koloğlu, Trabzon'da milliyetçi seçmen tabanı fazla olsa da tüm seçmen gruplarından ilgi gördüklerini belirtiyor.
Koloğlu'na göre partiye desteğin omurgasını MHP'den gelecek oylar oluşturacak olsa da, CHP ile AKP'den ve ayrıca önceki yıllarda AKP dışında bir alternatif bulamadığı için sandığa gitmeyen seçmenden gelecek oy da kendileri için önemli.
Trabzon halkının değişimlere çok açık olmadığına dair bir algı olduğunu belirten Koloğlu ''Durağandır, daha tutucu bir yanının olduğu söylenir ancak bu süregelecek bir şey değildir her zaman. Zira uzun yıllardır iktidarda olan bir siyasal anlayış bir bıkkınlık, vermiş durumda, değişimi talep ediyor insanımız. Bu seçimlerde ben inanıyorum bunu gösterecek Trabzon halkı'' diyor.
İYİ Parti'nin 1. sıra adayı Hüseyin Örs, Karadeniz Teknik Üniversitesi'nde öğretim üyesi. Meydan Parkı'nda sohbet ettiğim üniversite mezunu bir grup Trabzonlu genç, Örs'ün öğrenciler arasında oldukça sevildiğini ve gençlerden oy alabileceğini belirtiyor.
Gazeteci- yazar Mollamehmetoğlu da ''MHP'nin yarıdan fazla oyunun, en az yarısının, hatta yarısının İYİ Parti'ye geçeceğini düşünebiliriz'' diyor.
CHP'nin Trabzon'da 1 milletvekili var. Ancak bunun 24 Haziran'dan 2'ye çıkabileceği ihtimali farklı çevrelerce dile getiriliyor.
CHP'nin ilk sıra milletvekili adayı Ahmet Kaya, Trabzonluların tanıdığı bir isim. Gençlik yıllarından itibaren CHP'nin içinde. Kaya 'Geçmişle kıyaslanmayacak ölçüde sahada olumlu geri dönüşler alıyoruz. Yani o dip dalgası olarak tarif ettikleri kitlelerin sessizliği gerçekten çok anlamlı geliyor bana. Sandıkta nasıl tezahür edecek merak içinde bekliyoruz ama gördüğüm tablo, AKP hükümetinden ve uygulamalarından alabildiğine bir memnuniyetsizlik söz konusu'' diyor.
Kaya'ya göre bu kez AKP'ye oy vermiş olan seçmenden de oy alabilirler: ''Hiç ummadığımız muhafazakar olarak nitelendirebileceğimiz seçmenlerden de bizi kurtarın artık feryatlarını duyuyoruz. Geçmişte hiç böyle şeyleri duymamıştım, duymuyordum açıkçası. Bu şehirdeki siyasetin dününü de bildiğim için ben bu kez farklı bir beklenti içindeyim.''
24 Haziran seçimlerinde, Millet İttifakı sayesinde baraj sorununu aşan Saadet Partisi de Trabzon'da kendilerine ''müthiş'' bir ilgi olduğunu belirtiyor.
Trabzon'un Karadeniz'de Milli Görüş'ün bir kalesi olduğunu belirten Saadet Partisi'nin Trabzon İl Başkanı Cevat Kurt, ''Daha önceden vatandaşlarımızın Saadet Partisi'ne ilgisi vardı, gönüllerindeydi SP ancak bir baraj sorunundan dolayı milletimiz gönlündeki SP'yi bir türlü sandığa koyamıyordu oyum boşa gider algısıyla. (Trabzon'dan SP milletvekili) çıkmayacağını hiç düşünmüyoruz. Saadet Partisi Trabzon'da sürpriz yapacaktır'' diyor.
Parlamentodaki sandalye dağılımı için kritik önemdeki Halkların Demokratik Partisi ise Trabzon'da görünür şekilde seçim çalışması yapamıyor.
HDP'nin 3 seçimdir Trabzon'dan milletvekili adayı olan, aynı zamanda Merkez Yürütme Kurulu üyesi Hüseyin Taka, '' Bir kuşatma altındayız halen, kendimize ait bir yerimiz yok, neredeyse korsan bir parti çalışması yapıyoruz'' diyor.
Seçim döneminde daha büyük baskılarla karşı karşıya kaldıklarını söyleyen Taka ''Engellendik işin doğrusu, başta valilik olmak üzere, emniyet olmak üzere hiçbir şekilde bize güvenlik konusunda yardımcı olmadılar'' diye konuşuyor.
Trabzon'da milliyetçi, şöven politikanın bir alıcısı olduğunu belirten Taka, kendilerine karşı tepkinin nedenini şöyle açıklıyor: ''Burası çok tarihsel, geçmişte birçok uygarlığın da merkezini yapmış bir şehir. Dolayısıyla eski kültürlerin tekrar gün yüzüne çıkmasını, o anlamda toplumsal zenginliği yaratmasını istemeyen güçler tarafından, tekçi bir anlayışla, Trabzon'da bir yaşam öngörülüyor devlet tarafından.''
Taka 'aydınlardan, kadınlardan ve gençlerden' alacakları oylarla, Trabzon'da 6 bin civarı olan oylarını artıracaklarını söylüyor.
Kenti çok iyi tanıyan gazeteci Mollamehmetoğlu, yine de Trabzon'da değişimin çok zor olduğunu söylüyor ve bunun nedenini şöyle açıklıyor:
''Ekonomi bu seçimin en önemli konularından biri ve ekonomik etkileri en son hisseden yerler buralar. İnsanların büyük çoğunluğu buralı, köyle sürekli bağlantısı, belirli bir sabit geliri var. Dolayısıyla bu insanların ekonomik krizi hissetmesi daha geç oluyor. Türkiye çapında da aslında olması gereken ölçüde bir değişim görmüyorum. AKP'yi körü körüne destekleyen insanlar dışındaki kitlenin de hâlâ o değişim eşiğine gelmediğini düşünüyorum yani hala iktidardan birşeyler bekliyor, umut ediyor, sosyal yardımlardan yararlanıyor. İktidar değişirse ne olacak kaygısını kafasından atmış değiller'' diyor.
Trabzon'u daha iyi anlamak adına buluştuğum Trabzonspor yönetiminde de görev yapmış olan, kentte bilinen bir iş adamı insanların artık bilgi sahibi olmadan karar verdiklerinden yakınıyor ve Trabzon'da sık kullanılan bir deyişi aktarıyor:
''Bizim burada, şehrin batısında Yoroz burnu vardır. Biriyle bir konuyu tartışırken 'Sen Yoroz'un ötesini görebiliyor musun?' diye sorarız 'sen ileriyi, öteyi görebiliyor musun, bilgi sahibi misin?' anlamında. Trabzon'da artık Yoroz'un ötesini görebilen pek kalmadı.''
