BİZE ULAŞIN
Nick Eardley
BBC
İskoçya'nın bağımsızlık referandumuna haftalar kala, farklı sesler yükselmeye devam ediyor.
İskoçya; İngiltere, Galler ve Kuzey İrlanda'nın da bağlı olduğu Birleşik Krallık'tan ayrılacak mı, yoksa bu birliğin parçası olarak mı kalacak?
Bazıları birliğin bozulmamasından yana. Bazılarıysa İskoçya'nın kendi yolunu çizmesi gerektiğini düşünüyor. Acaba İngiltere, Galler ve Kuzey İrlanda'ya yaşayanlar, bu referandumu ne kadar önemsiyor?
Bilim insanı Stephan Hawking, komedyen Russell Brand ve şarkıcı Morrissey, referandum konusunda fikirlerini açıklayan isimlerden birkaçı.
Hawking, "Birlikte Kalalım" adlı kamuoyuna açık mektubun imzacılarından biriydi. Kampanya, İskoçya'nın Birleşik Krallığa bağlı kalması fikrini savunuyordu.
Russel Brand ise "bağımsızlığın iyi bir fikir olduğunu" söyleyenlerden biriydi. Morrissey de, benzer şekilde, İskoçya'ya "Birleşik Krallık ile bağlarını koparmasını" önermişti.
Elbette ünlü isimler bu tartışmanın küçük bir kısmı, buzdağının yalnızca görünen yüzü.
Medyanın ilgisi artıyorReferandum tartışmalarının Birleşik Krallığa bağlı diğer bölgelerde de arttığı dikkat çekiyor.
Referanduma ilginin ne derece olduğuna dair toplanmış bir veri yok.
Ancak BBC televizyonunda yayımlanan ve İskoçya Bölgesel Yönetimi Başbakanı Alex Salmond ile İskoçya'nın Birleşik Krallık'a bağlı kalmasını savunan "Better Together" (Birlikte Daha İyiyiz) kampanyasının lideri, eski Maliye Bakanı Alistair Darling arasında geçen tartışma programı, referanduma duyulan ilgiye dair bir ipucu veriyor. Çünkü program, İngiltere, Galler ve Kuzey İrlanda'da 1,5 milyon kişi tarafından izlendi.
Program sırasında Twitter'daki yorumlar ve hareketlilik de, konunun İskoçya dışında da ilgiyle takip edildiğini ortaya koydu.
Yazılı basın taramaları, konuya ilginin medyada da arttığını gösteriyor.
"Lexis Bexis" arama motoruna göre, İngiliz yazılı basınında Ağustos ayında içinde "İskoçya" ve "bağımsızlık" kelimeleri geçen 1,325 yazı yer aldı. Bu sayı Temmuz'da 839 idi. Geçen yıl Ağustos ayında ise yalnızca 238 yazıda bu kelimelere rastlandı.
İngiliz Sun gazetesinin kıdemli politika muhabiri Kevin Schofield, medyada İskoçya'nın bağımsızlığına dair yazılarının artmasının en önemli sebebinin, referanduma sayılı gün kalması olduğu görüşünde.
Para birimi ne olacak?Leeds Üniversitesi öğretim görevlisi Stuart McAnulla da Schofield'la hemfikir:
"Referandum yaklaştıkça, Britanya'nın diğer bölgelerinde merak artıyor. Ve siz de siyasiler ile ünlüler dışındakiler arasında da konunun tartışıldığını görüyorsunuz."
Ancak McAnulla, başka sebeplerle de ilginin artmış olabileceğini düşünüyor:
"Alex Salmond, İskoçya bağımsız olursa, para biriminin sterlin olarak kalması yönünde öneride bulundu. Bu öneri, İskoçya'da sıklıkla tartışıldı. Sonuçta para birimi İngiltere, Galler ve Kuzey İrlanda'yı da doğrudan etkileceğinden, diğer bölgeler de tartışmaya katıldı."
Son yapılan anket, İngiltere'nin yüzde 53'ünün bağımsız İskoçya ile ortak para birimi kullanılmasına karşı olduğunu ortaya koyuyor.
'Kuzey İrlandalılar yakından takip ediyor'Referandumdan "evet" çıkarsa, İngiltere ve diğer bölgeler arasındaki ilişkilerde önemli değişiklikler yaşanabileceği belirtiliyor.
Örneğin Glasgow'da yaşayan İrlandalı gazeteci Peter Geoghegan, İskoçya bağımsızlığıyla en çok Kuzey İrlandalıların ilgilendiğini savunuyor.
Kuzey İrlanda ile İskoçya'nın uzun bir geçmişi var. Pek çok Kuzey İrlandalı'nın ailesinde İskoçluk bulunuyor, ayrıca İskoçya'da çok sayıda İrlandalı yaşıyor.
Belfast Queen's Üniversitesi'nden Profesör Graham Walker, bağımsızlık kararı çıkması halinde, İskoçya'daki bağımsızlık karşıtlarının "kimlik krizi" yaşayabileceğini öne sürüyor.
Profesör Walker'a göre, bağımsızlık karşıtları için Birleşik Krallığın bir parçası olmak büyük önem taşıyor.
'Birleşik İrlanda referandumu'Walker, bu referandumun Kuzey İrlanda'da milliyetçi talepleri güçlendirebileceğini, bir "Birleşik İrlanda referandumu" talebi doğurabileceğini belirtiyor.
Cardiff Üniversitesi'nden Rebecca Rumbul ise, insanların referanduma dair "karışık hisler içinde olduğunu" söylüyor. Ancak çoğu Galli için önceliğin İngiltere'yle kendi aralarındaki ilişki olduğuna dikkat çeken Rumbul, İskoçya referandumunun tali kaldığını kaydediyor.
Galler siyasi partisi "Plaid Cymru" lideri Leanne Wood ise İskoçya'nın "evet" demesinden yana. Wood'a göre, referandumdan bağımsızlık kararı çıkması, "Birleşik Krallığın tektonik plakalarının değiştiği" anlamına geliyor.
Wood'un başında olduğu "Plaid Cymru", Galler'in bağımsızlığını savunuyor.
Kalbini mi dinlemeli, aklını mı?İskoçların Birleşik Krallığa bağlılığı, pek çok insana göre manevi duygulardan kaynaklanıyor. İngiltere Başbakanı David Cameron, daha önce yaptığı bir konuşmada, İskoçya'nın bağımsızlık kararı vermesinin "kalbini kıracağını" söylemişti.
"Birlikte Kalalım" (Let's Stay Together) başlıklı mektupta da "bizi birleştiren şeyler", "bağlar" gibi oldukça duygusal ifadeler kullanılıyor.
"İskoçya bağımsız bir ülke olmalı mı?" sorusunun yer alacağı referandum, 18 Eylül'de gerçekleşecek.
İskoçya'da ikamet edenler, referandumda "evet" ya da "hayır" oyu kullanabilecek.
