BİZE ULAŞIN
Hatice Kamer
Diyarbakır
Sünger Bob (Sifincbob), Arı Maya (Mêşhingiv Maya), Şirinler (Şînok) gibi birçok çizgi film kahramanı artık Kürtçe konuşacak.
Diyarbakır'da yayın yapan ve Türkiye'nin ilk özel Kürtçe çocuk kanalı olan Zarok Tv, Nevruz'da yayın hayatına başlıyor.
Zarok, Kürtçe'de "çocuk" demek.
Her ne kadar Irak'ın Federal Kürdistan Bölgesi'nde Pelistank (bir kuş ismi) ve Papule (kelebek) adlı çocuk kanalları Kürtçe'nin Sorini ve Kurmanci lehçesiyle üç yıldır yayın yapıyor olsalar da, Zarok Tv Türksat uydusu üzerinden daha geniş bir yayın ağına sahip olacak.
Yaklaşık 42 ülkeden ve Amerika'dan da izlenebilecek olan kanal 24 saat kesintisiz olarak Kürtçe'nin Kurmanci ve Zazaki lehçelerinde yayın yapacak.
Diyarbakır ve İstanbul merkezli yayın yapacak olan kanalın sahibi Behçet Sevim, Türkiye'nin ilk özel Kürtçe kanallarından biri olan Denge TV'nin de kurucularından.
Yaklaşık üç yıl önce çocuk televizyonun altyapısını kurmaya başladıklarını söyleyen Sevim, RTÜK'e resmi başvuru ve izin işlemlerinin yaklaşık bir yıl sürdüğünü anlatıyor.
Televizyonda çocuklara yönelik kültürel programlara da ağırlık verilmiş.
"7-8 yıl önce Türkçe yayına başlayan birçok çocuk kanalı, anadillerinde eğitim görme haklarından yoksun olan ve Kürtçe'yi aileden öğrenen Kürt çocukları üzerinde çok hızlı bir asimilasyona neden oldu. Dilimizi korumak ve çocuklarımıza Kürtçe öğretmek için yola çıktık" diyen Sevim, yaklaşık bir yıldır test yayınında olan kanalın en sadık izleyicilerinin yetişkinler olduğunu belirtiyor ve ekliyor:
"Bu sayede aileler çocukları üzerinde pozitif bir etkiye sahip olacak."
Behçet Sevim, yasal prosedürlerden dolayı televizyonda sınırlı da olsa Türkçe programların yer alacağını da ekliyor.
Kanalın Diyarbakır'daki yöneticisi ve genel yayın koordinatörü olan Dilek Demiral ise dil danışmanlığı konusunda İstanbul ve Diyarbakır Kürt Enstitüsü dilbilimcileri ile Zazaki yayınlanan Vate Dergisi yayın kurulu üyelerinden gönüllü destek aldıklarını söyledi.
Çocukların gelişimine uygun program içeriği oluşturmak için uzman pedagoglarla çalıştıklarını ekleyen Demiral, Türkiye'de Kürtçe anadilde eğitimin olmamasının eksiklik yarattığını söylüyor.
Unesco'nun, Kürtçe'nin Zazaki lehçesini kaybolmaya yüz tutan diller arasında gösterdiğini hatırlatan Demiral, özellikle yöresel farklılıklardan dolayı Zazaca konusunda bir standardı belirlemekte zorlandıklarını fakat buna rağmen birçok çizgi filme Zazaca dublaj yaptıklarını söyledi
Türkiye'de Kürtçe eğitim seçmeli ders ile sınırlı.
Zarok TV genel yayın koordinatörü Dilek Demirdal, çocuk gelişimine uygun programlar yaratmak için pedagoglarla çalıştıklarını söylüyor.
Televizyonda yayınlanacak program ve çizgi film dublajları özel prodüksiyon şirketleri ile birlikte hazırlanıyor.
Hamdi Akyol, Pel yapım Prodüksiyon yöneticilerinden.
Bölgede yaklaşık 12 yıldır Kürtçe programlar hazırladıklarını söyleyen Akyol, Kürt çocuklarının Türkçe çizgi filmlerin çok fazla etkisinde kaldığını söylüyor.
"Çizgi filmlerin çocukların dil gelişimi üzerinde etkisi çok fazla. Eskiden ilkokul öncesinde Türkçe konuşamayan Kürt çocukları, şimdi çizgi filmlerin etkisiyle Türkçe'yi kendi ana dillerinden önce öğrenmeye başlıyor ve dil asimilasyonu çok daha hızlı ilerliyor. Bu yüzden biz işin ticari kısmından ziyade Kürtçe'ye olan sorumluluk bilinciyle bu işe yaklaştık" diyor.
Bavê Şînok ile ŞînokêÇizgi film seslendirmelerinin yetişkin tiyatrocular tarafından yapıldığını söyleyen Alkan, bu alana ilgi duyan çocukları da seslendirme konusunda yetiştireceklerini aktarıyor.
Başta Şirinler olmak üzere birçok çizgi filme Kürtçe dublaj yaptıklarını söyleyen Akyol özellikle Şîrînok (Şirinler) üzerinde çok uğraştıklarını söylüyor.
Karakter seslerini oturtuncaya kadar ilk bölüm üzerinde neredeyse iki ay çalıştıklarını vurgulayan Akyol "Şirinler bütün dünya ülkelerinde ve neredeyse bütün dünya dillerinde yayınlandı ve ama yaptığımız dublajla artık ana dilleri gibi Kürtçe konuşuyorlar" diyor.
Aram Tigran Kent Konservatuar'ında çocuklar müzik eğitimi alıyor.
Bölgede bulunan şehir ve tarihi yapıları çocukların anlayabileceği dilde tanıtan Zarokistan (Çocuk Ülkesi) adlı kültür programı ile Dora te (Sıra Sende) adlı eğlence programını hazırlayan Anormal Film Prodüksiyon Yapımcısı Reşat Ayaz, çocuk programlarının yetişkin programlarından çok daha zor olduğunu belirtiyor.
Programlarda yer alan çocukları belediyeye ait Aram Tigran Kent Konservatuarı ve özel Ferzad Kemanger İlkokulu'nda eğitim gören çocuklardan seçtiklerini belirten Ayaz "Rojava'dan gelen çocuklar bölgedeki çocuklara kıyasla Kürtçe'ye çok daha hakimler"diyor.
Zarok Tv'nin ilk program sunucularından biri de Şerzad Husso.
Şerzad Hisso dokuz yaşında. Rojava'nın Serêkaniyê (Resulayn) ilçesinden.
IŞİD saldırıları sonucunda ailesiyle birlikte iki yıl önce Diyarbakır'a gelen Şerzad, Kürtçe'yi çok güzel konuşuyor.
Aram Tigran Kent Konservatuarı'nda eğitim gördüğü sırada, program sunacak çocuk arayışında olan Reşat Ayaz'ın dikkatini çekmiş.
Küçük Şêrzad, böylece Zarok TV'nin ilk sunucusu olarak Zarokistan programında yer almış.
Ama 10 bölümünü çektikten sonra, program tamamlanamadan ailesi ile birlikte mülteci olarak Almanya'ya göç etti.
Telefonda görüştüğüm Şerzad, programı çok severek çektiğini ve televizyonun yayına geçmesiyle birlikte kendisini ekranda göreceği için çok heyecanlandığını söyledi.
Türkiye'ye geldiğinde Rojava'daki arkadaşlarını özlediğini, Almanya'ya gittikten sonra Diyarbakır'daki arkadaşlarını özlemeye başladığını dile getiren Şerzad, Zarok TV'de birçok arkadaşını görebilecek olmaktan dolayı çok mutlu
