BİZE ULAŞIN
ABD'nin Irak, Afganistan, Yemen gibi ülkelerde El Kaide'ye karşı kullandığı insansız ölüm makineleri Predator'lerin pilotlarından biri ilk kez konuştu: Kahraman olmak istiyordum. Oturduğum yerden insanları öldürdüm. Bunalıma girdim. Şimdi hayatımın 6 yılını bir hiç uğruna tükettiğimi düşünüyorum.
ABD'nin Nevada eyaletinde Las Vegas'a yakın bir bölgede kurulu askeri üs... O üste bir oda ve içinde iki 'pilot'. Elleri kumanda kolunda önlerinde ekranlar, Afganistan, Irak, Yemen, Somali, Pakistan gibi kendilerine binlerce kilometre uzaktaki bölgelerde olup bitenleri canlı olarak izliyorlar.
'Ateş!' emri verildiği zaman yönettikleri Predator MQ-R1 model insansız uçakta yüklü her biri 95 bin dolar olan Hellfire (Cehennem Ateşi) füzesini ateşliyorlar ve ardından hedeflerinin yerle bir olduğunu veya hedef bir insansa vücudunun parçalara ayrıldığını takip ediyorlar. Belki oturdukları koltukta çok rahatlar ama askeri uzmanlara göre yaptıkları işin sıcak çatışmaya girip düşman öldüren askerlerden çok da farkı yok. Çünkü kumanda koluyla yönettikleri video oyunu değil gerçek bir savaş.
'Ölüm makinesi'
İşte o pilotlardan biri 6 yıllık Predator tecrübesinin ardından yaşadıklarını ilk kez GQ dergisine anlattı. Brandon Bryant'ı '21'inci yüzyılın ölüm makinesi' olarak tanıtan dergi, 'Bir drone savaşçısının itirafları' başlıklı geniş dosya haberinde 2025 yılında 82 milyar dolarlık bir endüstri haline gelecek olan insansız uçakların bu isimsiz pilotlarının yaşadıklarını aktardı. Buna göre Bryant, 2007'de henüz 21 yaşındayken Predatorle ilk kez ateş açmasından hemen önce 10 haftalık bir eğitimden geçti. Bu eğitim sırasında çöldeki maket hedeflere atışlar yaptı. Ardından eğitimi tamamlanınca Irak'ta görevlendirildi. Daha doğrusu Predator Irak'ta görevlendirildi. Bryant ise Nevada'daki koltuğundan 12 bin kilometre öteden onu yöneten kişi oldu.
Çocuğu vurdu mu?
Hellfire füzeleri yüklü bir Predatör 18 saat havada kalabiliyor. 2 kişilik Predator ekibinin biri uçağı uçururken diğeri ise füze ateşlendiğinde füzenin yönlendirilmesinden sorumlu. Her iki 'pilot' da önlerindeki 7 ekrandan istihbarat topluyorlar. Predator havadayken yerlerine yeni bir ekip gelmeden koltuktan kalkmaları hatta tuvalete gitmeleri bile yasak. Bryant görevdeki ilk 9 ayında 5 kez füze ateşledi. Bunlardan beyninde en çok yer edeni Afganistan'da bir kerpiç evde üst düzey bir Taliban komutanı olduğuna yönelik istihbarat verilerek bu binayı yok etmesi istendiğinde yaşadı. Tam füzeyi ateşlediğinde bir çocuğun eve doğru koştuğunu gördü.
Bonus verdiler kalmadı
Birkaç saniye içinde her şey olup bitmişti. Üstleri ona bunun bir köpek olduğunu söyleseler de görüntüyü tekrar tekrar izlediğinde bunun bir çocuk olduğuna emindi...
Bu ve benzeri olaylar sürekli zihnini meşgul etti ve kabuslar görmeye başladı. El Kaide'nin ABD vatandaşı liderlerinden Enver el Avlaki'yi öldüren ekibin içerisinde yer aldı. 2011 yılında 6 bin saatlik uçuş deneyimini tamamladıktan sonra içindeki ses, 'Artık bırakmalısın' dedi. Ordunun devam etmesi için kendisine önerdiği 109 bin dolarlık ikramiyeyi reddetti. Emekliye ayrıldığında kendisine verilen 'karne' midesine yumruk yemiş gibi hissetmesine sebep oldu. Tam 1626 kişinin ölümüne sebep olmuştu.
'Artık eğitim alıp ambulans şoförü olmak istiyorum'
Psikolojisi derinden sarsılan Bryant, yardım aldı. Psikoloğuna, 'Kahraman olmak, iyi şeyler yapmak istiyordum ama hayatımın 6 yılını boşa geçirdim' dedi. Aynı yıl Hava Kuvvetleri tarafından 600 drone pilotuyla yapılan araştırma, pilotların yüzde 42'sinin psikolojik sorunlar yaşadığını, alkol bağımlılığı, intihar eğilimi olduğunu ortaya koydu. 'Bir robot gibiydim. Bazen kendimi Predator gibi hissediyordum. Bazen zombi gibi.. Ama dronelar makine, vicdanı yok. Benim ise var' diyen Bryant 'Artık hayatımı insanlara yardım etmeye adamak istiyorum. İlk yardım eğitimi alıp ambulans şoförü olma amacındayım' dedi.
