BİZE ULAŞIN
AB de değil, Şangay Beşlisi de… Twitter yasağıyla beraber yepyeni bir klasmana merhaba dedik. Twitter’ı bugüne dek sansürleyen ülkelerin arasında dünya idam şampiyonu da var, dışarıyla bağlantısını tümden kesmiş olanlar da. Sansürün kol gezdiği 10 ülkeden manzaralara buyurun.
Yenal BİLGİCİ
TWITTER’I KOMPLE YASAKLAYANLAR
Çin: Sadece Twitter değil, Facebook, Google +, Foursquare da yasak. Fakat Çinliler, yasaklarla yaşaya yaşaya kenardan dolaşma uzmanı oldu. Ülkenin bir numaralı sosyal medya sitesi Weibo’yu kullanırken sansüre takılmamak için sözcüklere takla attırıyorlar. Her yıl Çin’de dünyanın geri kalanının toplamından daha fazla insan idam ediliyor. İnternet demir yumrukla yönetilirken, özellikle Tibet ve Sincan’da azınlıklar sistemli olarak baskı görüyor. Ülkede yönetim o kadar pervasız ki, insan hakları gruplarının hiçbir talebi gündeme dahi alınmıyor.
İran
Twitter yasak ama ülkenin beşte biri VPN ve diğer yollar üzerinden sisteme giriyor. Bunlara Cumhurbaşkanı Rouhani ve bakanlar da dahil. Rouhani yönetimi İran’ı dünyaya yeniden açma mesajları verse de ülkenin Humeyni rejiminden beri devam eden sert ceza infaz yöntemleri aynen devam. Vinçlerle icra edilen idamlardan sızan görüntüler bütün dünyanın tüylerini diken diken ediyor.
Kuzey Kore
Twitter bir yana, genç diktatör Kim Jong Un’un ülkesinde internet tümden yasak. Koca ülke tek bir adamın, 1983 doğumlu Kim Jong-un’un iki dudağı arasında. Genç diktatör de tıpkı babası Kim Jong-il gibi kendisine muhalif olarak gördüğü insanları toplama kamplarına dolduruyor. Liderin öz eniştesi bile Kim Jong-il’in emriyle öldürüldü.
KISMİ YASAKÇILAR
Küba: Ülkede internet erişimi zaten yüzde 25 düzeyinde. Erişebilenlerin çoğu da, kontrol mekanizması yüzünden ne Twitter’a ne Facebook’a girebiliyor. İsteyen herkes Küba’ya dilediğince girip çıkabiliyor; ama vatandaşlar bu kadar serbest değil. Küba’dan derme çatma botlarla kaçarken boğulanların görüntüleri halen hafızalarda; üstelik bu bot seferleri halen devam ediyor. Ülkeden ayrılmak isteyenlere yönelik sınırlamalar son yıllarda gevşedi ama son söz yine hükümette.
Bahreyn
Twitter ve diğer sosyal medya sitelerine giriş serbest ama hükümet içeriğini beğenmediği sayfalara erişimi engelliyor. Twitter’da yazdıklarından dolayı tutuklanıp işkence görenler var. Bahreyn’de insan hakları ihlallerine maruz kalanların başında kralın şahsını ve yönetimi eleştirenler geliyor. Sadece 2012’de 300 civarında Bahreynli muhalif oldukları için tutuklandı ve işkence gördü. Muhalif gruplar bir sene içinde 26 göstericinin polis şiddetine maruz kalarak öldüğünü iddia ediyor.
GEÇMİŞİN YASAKÇILARI
Suudi Arabistan: 2013’te Suudi hükümeti Twitter’ı bir süreliğine yasakladı. Ülkede yaşayan 9 milyon kadın, seslerini giderek yükseltmelerine rağmen halen ikinci sınıf vatandaş muamelesi görüyor. Kadınlar spor müsabakalarına katılmaktan araba kullanmaya dek bir dizi yasağa muhatap olurken, sayıları 9 milyonu bulan göçmen işçilerin önemli bölümü insani olmayan koşullarda çalışıyor.
Kamerun
2010’da Twitter’e çoğunlukla cep telefonlarının kısa mesaj servisiyle ulaşılırken, hükümet bu bağlantıyı kesti. Orta Afrika’da görece bir barış adası olmasına rağmen, Kamerun da Afrika’nın çoğu sıkıntısından mustarip. Eşcinsel haklarını savunan Eric Ohena Lembembe geçen sene öldürüldü. Fildişi avcılarının yarattığı vahşetinse önü yıllardır alınamıyor.
Mısır
2011’de Arap Baharı’nın en civcivli zamanında, dönemin devlet başkanı Hüsnü Mübarek, göstericilerin organize olmasını engellemek için Twitter’ı yasakladı. Ortadoğu ve Kuzey Afrika’yı sallayan Arap Baharı’nın merkez üslerinden Mısır’da üç senedir her şey karmakarışık. Mübarek yönetimi de vatandaşlarına karşı ayrımcılık yapıyordu; ardından gelen Mursi yönetimi de. General Sisi’nin askeri yönetimi ikisini de aratıyor; sertlik, sansür ve işkencelerin artık hesabı bile tutulamıyor.
Pakistan
Hz. Muhammed karikatürlerinin paylaşılmasını gerekçe göstererek 2012’de yasakladı. Dini gruplar arasında yaşanan çatışmalardan başını kaldıramayan Pakistan’dan sürekli saldırı ve ölüm haberleri geliyor. Ülkede bir numaralı kurban kadınlar. Yüze kezzap atma çok sık rastlanan bir saldırı biçimi. Kadınlara yönelik tecavüz ve ‘namus’ cinayetlerinin yanı sıra, kız çocuklarının okuması da aşırı dinci gruplar tarafından engelleniyor.
Birleşik Arap Emirlikleri
Ülkede Twitter’a girmeye çalışanlar, servisin BAE’nin ‘kültürel, siyasi, ahlaki ve dini değerlerine uymadığı’ gerekçesiyle yasaklandığını okudular.
