BİZE ULAŞIN
İTÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Orhan Şen, "Pastırma sıcaklarının son demlerini yaşıyoruz. Cumartesi son gün. Cumartesinden sonra hava mevsim normallerine dönüyor" dedi.
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Orhan Şen, halk arasında bilinen adıyla "pastırma sıcakları" nedeniyle bir süredir ülke genelinde mevsim normallerinin üzerinde hava sıcaklıklarının yaşandığını söyledi.
Pastırmanın bu dönemde hazırlanmasından dolayı bu döneme "pastırma sıcakları" denildiğini kaydeden Şen, "Söz konusu sıcaklar ekimin son haftası ile kasımın ortalarında görülür. Bu dönemde gündüz güneşten dolayı fazla ısınma oluyor. Geceleri ise gökyüzü açık olduğu için aşırı soğuma meydana geliyor. Bundan dolayı gece ile gündüz arasında sıcaklık farkı açılıyor. Bu dönemin en belirgin özelliği bu" dedi.
''CUMARTESİ SON GÜN''
Prof. Dr. Şen, yavaş yavaş bu sıcaklıkların sonuna gelindiğini ifade ederek, şöyle konuştu:
"Pastırma sıcaklarının son demlerini yaşıyoruz. Cumartesi son gün. Cumartesinden sonra hava mevsim normallerine dönüyor. Hava sıcaklıkları, ülke genelinde ortalama 5-6 derece düşecek. Özellikle doğu bölgesinde sıcaklıklarda azalma bekliyoruz. Bu bölgede yaklaşık 5-6 derece, batı bölgelerinde de 4-5 derece kadar düşecek. Artık pastırma sıcaklarının da bitmesiyle yavaş yavaş kış geliyor. Bu ayın sonuna doğru doğuya kışın geleceğini söyleyebiliriz. Sonra yavaş yavaş batıya doğru ilerleyecek. Ocak civarında da tüm ülkeyi etkisini altına almış olacak."
Sıcaklıkların sona ermesiyle hava olaylarında birtakım değişikliklerin yaşanmasının mümkün olduğunu dile getiren Şen, "Hasta olmamak için artık daha çok dikkat etmek gerekiyor. Pastırma sıcaklarından dolayı ülke genelinde bir süredir yağışsız bir hava var. Sıcaklıkların bitmesiyle pazartesiden sonra ufak tefek yağışlar görülebilir ancak öyle çok kayda değer bir yağış görünmüyor" ifadelerini kullandı.
Orhan Şen, pastırmanın en ideal şekilde bu dönemde kuruduğunu belirterek, "En güzel pastırmanın yapılması için bu hava şartlarının yaşanması gerekiyor. Mesela şu an Kayseri'de hava sıcaklıkları gece eksi 3, gündüz 18 derece civarında. Hava şartlarının bu kadar uygun gitmesi pastırma sevenlerin de yüzünü güldürdü. Bu sene oldukça lezzetli pastırma sofraları süsleyecek" şeklinde konuştu. (AA)
Pastırma Yazı
Genellikle sonbahar mevsiminin sonundaki (ekim ayının sonundan kasım ayının ortasına kadar) güneşli, hava sıcaklığının mevsime göre yüksek olduğu günler için kullanılan deyim. Bazı yıllar birkaç kez yaşanır, bazen de hiç görülmez. Genellikle birkaç gün ya da bir hafta kadar sürer. Gündüzler güneşli, hafif rüzgarlı ve puslu, geceler serin geçer; yağış olmamakla birlikte geceleri don görülebilir.
Pastırma yazı, kutuplardan gelen alçak bir soğuk hava kütlesinin hareketsizleşerek sıcak bir yüksek basınç merkezi oluşturması sonucu ortaya çıkar. Bu merkezin özelliği, istikrarlı bir katmanlaşma yaratan önemli sıcaklık değişimleridir. Sonuçta havanın dikey hareketi engellenir ve alçaklarda yoğunlaşan duman, toz vb. havanın puslu olmasına yol açar.
Pastırma yazı deyimi, pastırmanın bu donemde hazırlanması sebebi ile verilmiştir. Gece ve gündüz arası sıcaklıkların birbirine yakın ve sıcak olması sebebi ile; pastırmanın en ideal şekilde kuruması bu donemde olur. Dünyanın pek çok yerinde yaşanan bu dönem Almanya'da "kocakarı yazı", İsveç'te "Azize Birgitta yazı", Amerika Birleşik Devletleri'nde "Yerli yazı" (Indian summer) gibi adlar alır.
