BİZE ULAŞIN
Türkiye, Suriye'ye yönelik angajman kurallarını Rusya'ya karşı uygulamazken, Moskova'yı söz konusu ihlalin tekrarlanmaması konusunda uyardı. Rusya ise ihlalin "navigasyon hatası"ndan kaynaklandığını savundu. Kremlin'den, “Türkiye ile ilişkimiz çok yönlü. Bu yüzden zedelenmez” açıklaması geldi. ABD Savunma Bakanlığı ise Rusya'nın Türk hava sahasını ihlali konusunda Türkiye ile temas halinde olduğunu açıkladı.
Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada şöyle denildi:
"Rusya Federasyonu’na ait bir savaş uçağı 3 Ekim saat 12.08’de Yayladağı/Hatay bölgesinin güneyinde hava sahamızı ihlal etmiştir. Bölgede devriye uçuşu yapan iki F-16 uçağımız tarafından önlemede bulunulması üzerine Rus uçağı Türk hava sahasını Suriye’ye geçerek terk etmiştir.
Söz konusu ihlal, Rusya Federasyonu’nun Ankara Büyükelçisi, Bakanlığımız Müsteşar Vekili tarafından Bakanlığa çağrılarak kuvvetle protesto edilmiş, bu tür bir ihlalin tekerrüründen kaçınılması önemle talep edilmiş, aksi takdirde yaşanabilecek arzu edilmeyen bir hadiseden Rusya Federasyonu’nun sorumlu olacağı bildirilmiştir.
Ayrıca, Sayın Bakanımız Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'u 3 Ekim günü arayarak konuyla ilgili benzer görüşleri tekrarlamış ve tepkimizi dile getirmiştir. Sayın Bakanımız, ABD, İngiltere, Fransa, İtalya Dışişleri Bakanlarıyla da durumu değerlendiren telefon görüşmeleri yapmıştır. Sayın Bakanımız NATO Genel Sekreteri ve Almanya Dışişleri Bakanıyla da konuyu ele alacaktır."
AFP'ye konuşan bir NATO yetkilisi de Dışişleri Bakanı Feridun Sinirlioğlu ile NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in "hafta sonunda yaşanan olaylar ve Suriye'deki durumu" ele alacağını söyledi. Yetkili, görüşmenin Türkiye'nin talebiye gerçekleşeceğini sözlerine ekledi.
RUSYA: NAVİGASYON HATASI
Rusya Türkiye'ye, ihlalin 'navigasyon hatası'ndan kaynaklandığını bildirdi.
Habere göre, Türk askeri kaynaklar, SU-30 tipi uçağın iki dakika boyunca yüzlerce metre Türk hava sahasını ihlal ettiğini ancak yapılan uyarının ardından Suriye'ye döndüğünü söyledi.
Askeri kaynaklar, Türk hava kuvvetlerinin, ihlal yapan uçağın, Suriye envanterinde de bulunan SU-29 ya da SU-24 olup olmadığını belirlemeye çalıştığını, daha sonra ise sadece Rusya tarafından kullanılan SU-30 tipi bir uçak olduğunu tespit ettiğini belirtti.
Ankara'daki Rus Büyükelçiliği yetkilileri de yaptıkları açıklamada, Moskova'daki Türk askeri ataşesinin hatayla ilgili bilgilendirildiğini belirtti.
“ARAMIZ BOZULMAZ”
Türk Dışişleri’nin notasına Kremlin’den ise “Türkiye ile ilişkimiz çok yönlü. Bu yüzden zedelenmez” yanıtı geldi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in basın danışmanı Dimitri Peskov, Kremlin’de düzenlediği günlük basın brifinginde, Türkiye’nin verdiği notaya da değindi. Peskov, “Türkiye ile aramızdaki ilişki çok yönlü ve geniş alanları kapsıyor.
Adı geçen uçak vukuatıyla ilgili Ankara’daki büyükelçimiz gerçekten Türk Dışişleri Bakanlığı’na çağrılmıştır. Ancak biz bu olayın ikili ilişkileri zedelemeyeceğini düşünüyoruz. Ankara’nın bize verdiği notada birtakım veriler sıralanmakta. Biz bu verileri inceledikten sonra Türkiye’ye daha detaylı yanıt vereceğiz” dedi.
ABD: TÜRKİYE İLE TEMAS HALİNDEYİZ
Gelişmeler üzerine ABD Türkiye ile temasa geçtiğini açıkladı. Reuters'ın haberine göre ABD Savunma Bakanlığı, "Rusya'nın Türk hava sahasını ihlali konusunda Türkiye ile istişarelerde bulunuyoruz" açıklamasında bulundu.
İNGİLTERE'DEN TEPKİ
Rus uçağının Türk hava sahasını ihlaline İngiltere de tepki gösterdi.
İngiltere Dışişleri Bakanı Philip Hammond, Twitter hesabından "Türk hava sahasına yönelik Rus ihlali hali hazırda çok riskli olan durumu daha ciddi hale getirmektedir. Bundan vazgeçmesi için Rusya Dışişleri Bakanlığına çağrıda bulunuyorum" mesajını verdi.
İngiltere'nin Ankara Büyükelçisi Richard Moore da, "Rusya’nın Türk hava sahasını ihlali pervasız ve endişe vericidir. Birleşik Krallık ve diğer NATO müttefikleri, Türkiye ile omuz omuzadır" diye tweet attı.
Rusya’nın Türk hava sahasını ihlali umarsız ve endişe vericidir. Birleşik Krallık ve diğer NATO müttefikleri, Türkiye ile omuz omuzadır.
— Richard Moore (@ChiefMI6) October 5, 2015
Angajman kuralları Rusya’ya uygulanmadı
Türkiye, 22 Haziran 2012’de Türk Hava Kuvvetleri’ne ait RF 4 keşif uçağının Suriye tarafından düşürüldüğü iddiasından sonra Suriye’ye yönelik angajman kurallarını değiştirmişti. Bu değişime göre Türkiye, hava, deniz ve karada Suriye tarafından bir ihlal olması durumunda anında misliyle karşılık veriyordu. Nitekim Türkiye, 16 Eylül 2013’te bir Suriye helikopterini, 23 Mart 2014’te de bir Suriye savaş uçağını, Türkiye Hava Sahası’nı ihlal ettikleri gerekçesiyle sınırda devriye görevi F 16’lar tarafından atılan füzelerle düşürülmüştü. 16 Mayıs 2015’te de yine Türkiye Hava Sahası’nı ihlal ettiği gerekçesiyle Suriye’ye ait bir hava aracı Türk uçaklarınca düşürülmüştü. O dönemin Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz düşürülen hava aracının helikopter olduğunu öne sürerken, Suriye ise insansız hava aracı olduğunu iddia etmiş ve bununla ilgili görüntüler yayınlamıştı. Türkiye, karadan da Suriye tarafından gelen her türlü tacize anında misliyle yanıt vermişti. Rusya’nın Suriye’de özellikle de Türkiye sınırı yakınında hava harekatlarına başlaması, Rus uçaklarının da Türkiye Hava Sahası’nı ihlal etme riskini beraberinde getirmişti. Ancak Başbakan Ahmet Davutodğlu, New York dönüşü uçakta gazetecilere yaptığı açıklamada Rusya’nın Türkiye’yi üzecek bir hareket yapmasını beklemediğini ifade etmişti. Askeri ve diplomaik kaynaklar ise, Suriye için değişmiş angajman kurallarının, Rus uçakları için de geçerli olacağını savunmuşlar, buna da, “Çünkü Rus uçaklarını Suriye’ye Esad rejimine davet etti” gerekçesini göstermişlerdi. Ancak Türkiye, 3 Ekim’de yapılan hava ihlaline karşı değişen angajman kurallarını işletmedi.
