BİZE ULAŞIN
TBMM'de bulunan 18 ihtisas komisyonuna yakın gelecekte "Güvenlik ve İstihbarat Komisyonu" eklenecek.
MİT Yasası uyarınca Meclis'te kurulacak olan "Güvenlik ve İstihbarat Komisyonu" için süreç, yasanın yürürlüğe girmesinin ardından TBMM Başkanlığı tarafından başlatılacak. Meclis Başkanlığı, siyasi parti gruplarına yazı yazarak, 17 kişiden oluşacak Komisyon için sandalye dağılımına göre kendilerine düşecek üyelikler için isim bildirmelerini isteyecek. Grupların bildirdiği üyeler, TBMM Genel Kurulu'nda okunarak oylanacak.
Meclis Başkanlığı, yurtdışında Meclis bünyesindeki benzer komisyonların nasıl çalıştığı konusunda bir çalışma yaptıracak.
Yasa uyarınca, MİT tarafı yürütülen devlet istihbarat hizmetleri ile Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ve Mali Suçları Araştırma Kurulu'nun görevleri gereği yürütülen güvenlik faaliyetlerine ve istihbari nitelikteki faaliyetlere ilişkin olarak İçişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve MİT Müsteşarlığınca hazırlanacak yıllık raporlar, Başbakanlığa gönderilecek. Başbakanlıkça bu raporlar üzerine hazırlanacak yıllık rapor, Mart ayı içinde "Güvenlik ve İstihbarat Komisyonu"na sunulacak.
Komisyon, incelemelerini ve görüşmelerini, raporun kendisine intikalinden itibaren 90 gün içinde tamamlayarak, hazırlayacağı raporu bu süre içerisinde TBMM Başkanlığı'na sunacak.
Komisyon; "Milli güvenliğe ilişkin konularda görüş ve öneriler sunmak, güvenlik ve istihbarat konularında uluslararası alanda kabul gören gelişmeleri izlemek, kendi faaliyetlerine ilişkin rapor hazırlamak, güvenlik ve istihbarat hizmetleri sırasında elde edilen kişisel verilerin güvenliğini ve bireyin hak ve özgürlüklerini koruyucu öneriler geliştirmek"le görevli olacak.
-Kapalı oturum
Güvenlik ve İstihbarat Komisyonu, görüşmelerini kapalı oturumla yapacak. Kapalı oturumda komisyon üyeleri, ilgili bakanlar, görevli hükümet temsilcileri ve görevli yasama uzmanları ile stenograflardan başkası bulunamayacak.
TBMM İçtüzüğü uyarınca, kapalı oturum tutanakları, kapalı oturum tarihinden itibaren 10 yıl geçtikten sonra yayımlanabiliyor. Bunların daha önce veya sonra yayımlanması hususunda Genel Kurul, Danışma Kurulu'nun teklifi üzerine işaret oyuyla karar veriliyor.
Komisyon çalışmalarına ilişkin bilgi ve belgelerin saklanmasında ve korunmasında gizlilik esası gözetilecek. Komisyon görüşmelerine katılanlar ile bu görüşmelere herhangi bir suretle vakıf olanlar, Komisyon çalışmaları ve görüşülen konular hakkında hiçbir açıklama yapamayacak ve bunları sır olarak saklamakla yükümlü olacak.
Komisyon tarafından hazırlanan raporları ve bunların eklerini taşıyan, çoğaltan, teslim alanlar da dahil olmak üzere tüm görevliler, bu raporların ve eklerinin korunması için gereken dikkat ve özeni göstermek zorunda kalacak.
İlgili kurumlar ve Başbakanlıkça hazırlanacak raporlarda, komisyon raporlarında ve bunların ekleri ile Komisyon tutanaklarında, "devlet sırrı" niteliğindeki bilgi ve belgelere yer verilmeyecek.
Kurulacak Komisyon'un sadece kendisine yılda bir kez gelecek raporlarla sınırlı olarak çalışmaması, yıl içinde de güvenlik ve istihbarat alanlarında çalışmalar yapması, konuyla ilgili öneriler ve görüşler sunması,yurtdışında bu konuda yapılan çalışmaları incelemesi de öngörülüyor.
-"Bardağa bir şeyler koyduk"
MİT Yasa teklifi sahiplerinden AK Parti Çankırı Milletvekili İdris Şahin,AA muhabirine, yasanın iptal talebiyle Anayasa Mahkemesi'ne götürülmemesi halinde Komisyon'un çok kısa bir süre içinde kurulacağını belirterek, "Gelecek Mart ayına yetişecek" dedi.
Şahin, Komisyon'un kendisine gelen rapor incelendiğinde kafasına yatmayan hususlar olması halinde ilgili birimlerden yetkilileri çağırarak konuyu detaylandırmasını isteyebileceğini, bir sıkıntı veya suç görmesi halinde bunu ilgili birimlere bildirebileceğini, eksiklikleri giderme konusunda telkin ve tavsiyelerde bulunabileceğini söyledi.
Komisyon'un hazırlayacağı raporu TBMM Başkanlığı'na vereceğini hatırlatan Şahin, Meclis Başkanlığı'nın istemesi halinde rapor hakkında Genel Kurul'da görüşme açabileceğini, ancak bu görüşme usulünün de komisyonun görüşme usulüne uygun olacağını kaydetti.
Şahin, benzeri uygulamaların başka ülkelerde de olduğunu, her ülkedeki durumun kendine göre farklılık gösterebildiğine işaret ederek, "Biz Portekiz'e gidip oradaki durumu inceledik. Aşağı yukarı bizim getirdiğimiz düzenlemeye benziyor" dedi.
İstihbaratın Meclis denetimine açılmasının ileri bir adım olduğuna işaret eden Şahin, "Her ne olursa olsun, muhalefet ne derse desin, atılan adım demokratikleşme açısından çok önemlidir. Bugüne kadar hiçbir şekilde sorgulanamayan, denetlenemeyen, incelenemeyen istihbarat örgütlerinin komisyon tarafından gizlilik esasıyla bile olsa inceleniyor olması, bu alanda yapılanların millete açılmasıdır. Bu birimlerin çalışmaları, bizlerin denetimi altına girmiş olacak" görüşünü kaydetti.
Şahin, teklif sahibi olarak Komisyon'un bu kadar hızlı şekilde kurulabileceğini düşünmediğini, Hükümet'in gösterdiği ısrarcılık, Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay'ın söylediği sözün arkasında durması üzerine yasaya konulduğunu söyledi. Ayrı bir düzenleme yapılacağı beklentisi içinde olduğunu kaydeden Şahin, "Bu haliyle bile çok önemli adım. Bardağın hep boş tarafını görerek, eleştirerek bir yere varmamız mümkün değil. Meclis'in denetim noktasında bardağa bir şeyler koyduk. Eksik olabilir. Muhalefeti tatmin etmemiş olabilir ama biz kurumsal olarak MİT'in yapısını, hem ülkemizin durumunu hem de bir şekliyle hangi kurum olursa olsun Parlamento denetimin açılması kıstasıyla getirdik" diye konuştu.
AA
