BİZE ULAŞIN
Makatta kaşıntı şikâyeti her yaşta olabilir; ancak genelde 40-60 yaş aralığında sık rastlanır. Ayrıca kadınlara oranla erkeklerde daha fazla görülür.
Makatta kaşıntı neden olur?
Makatta kaşıntı şikâyetinde vakaların %50-60ını nedeni bilinmeyen olgular oluşturur. Bunun dışında tüketilen gıdalara bağlı makatta kaşıntılar meydana gelebilir. Özellikle süt ürünleri, domates, çikolata, kola, aşırı baharatlı gıdalar, çay, kahve, makatta kaşıntıya neden olabilir. Bira ve şarap gibi mayalı alkoller de sebepler arasındadır.
Makatta kaşıntının enfeksiyona bağlı sebepleri arasında en sık rastlanılan Candida albican denen mantar enfeksiyonudur. Bunun dışında enfeksiyona bağlı sebepler arasında; kıl kurdu, herpes simpleks virüsü,frengi (sifiliz) gibi nedenler de yer alır.
Vücutta bulunan bir takım hastalıklarda da makat kaşıntısı görülmektedir. Şeker hastalığı, demir anemisi, çölyak hastalığı, vitamin eksikliği (A,B,D),hipertiroidi gibi hastalıklarda sebep olarak gösterilebilir. Bir takım deri hastalıkları da bu gruba dâhildir.
Bunların dışında makatta kaşıntı sebepleri arasında aşağıdaki hastalıklarda listeye dâhildir;
· Kronik ishal ve kronik kabızlık
· İltihabi bağırsak hastalıkları
· Basur
· Makat çatlağı
· Anal Fistül
· Anal apse
· Rektal prolapsus
· Makat, rektum ve bağırsak kanseri
· Anal Kondilom(Genital siğil)
· Anal inkontinans (dışkı kaçırma)
· Anal sfinkter travmaları ve işlev bozukluğu
· Makattaki kıl ve ter bezlerinin iltihaplanması
· Bowen ve paget hastalığı
Makat bölgesindeki kaşıntı şikâyetinin çoğu zaman hijyenle doğrudan etkisi bulunmaktadır. Yeterli temizlenemeyen makat bölgesindeki dışkı kalıntıları, zamanla o bölgeyi tahriş ederek kaşıntı, yanma şikâyetlerini oluşturabilir. Aynı zamanda aşırı temizlemek de sebepler arasındadır. Makat temizliği için kullanılan kimyasal ürünler (sabun, şampuan, duş jeli, genital temizlik ürünler, vs.) makat bölgesini tahriş edebilir. Ayrıca alerjik reaksiyonlar oluşturabilir. Makat temizliği için sadece su yeterlidir. Makat bölgesini aşırı zedelemeden ufak dokunuşlarla temizlemek yeterli olacaktır. Önemli olan tamamen temizlendiğinden emin olmaktır. Sonrasında makat bölgesi ıslak bırakılmamalı, peçete yardımıyla kurulanmalıdır. Islak bırakıldığında oluşan neme bağlı tahriş meydana gelebilir.
Anal Dermatit nedir?
Makatta kaşıntı şikâyeti uzun dönem devam ederse makat yüzeyinde sivilce benzeri kabarıklıklar, makatta kızarıklık, makat derisinde aşırı tahriş ve hatta makatta oluşan tahrişe bağlı anüste iltihaplanmalar meydana gelebilir. Bu duruma anal dermatit adı verilir. Anal dermatit makat yüzeyinin dış etkenlere karşı aşırı duyarlı reaksiyonlarına verilen genel isimdir. Anal dermatitin oluşmasında makattaki kaşıntının ihmal edilmesi, makat hastalıklarında kullanılan kortizonlu kremlerin deriyi inceltmesi büyük rol oynar. İncelen deri daha hassas ve enfeksiyonlara daha açık hale gelir. Ayrıca özellikle kimyasal madde içeren renkli tuvalet kâğıtları da anal dermatit oluşumunda etkilidir. Uzun süre antibiyotik kullanımında, bağırsaklardaki yararlı bakteriler de zarar görür. Bu yüzden zararlı bakteriler daha fazla üreyerek makatta kaşıntı, yanma, özellikle kadınlarda vajinit gibi şikâyetleri tetikleyebilir.
Makatta kaşıntı nasıl geçer?
Makat kaşıntıları varolan çok ciddi hastalıkların belirtisi de olabileceği için öncelikle kesinlikle ihmal edilmemelidir. Özellikle uzun süre devam eden ve sürekli tekrarlayan kaşıntılarda uzman hekim görüşü oldukça önemlidir. Makat kaşıntılarının akut döneminde alınacak birkaç tedbirle bu dönem daha rahat geçirilebilir;
· Akut dönemde makatta kaşıntıya neden olan yiyeceklerden kaçınılmalı ve bol sıvı tüketilmelidir.
· Kabızlık ve ishal makatta tahrişe yol açtığı için b dönemde mümkün olduğunca lifli ve posalı gıdalar alınmalıdır.
· Makat bölgesi sadece su ile yıkanmalıdır. Özellikle sıcak havalarda makat bölgesinde oluşan nem ve ter temizlenmelidir. Makat bölgesi yıkandıktan sonra ise temiz bir bez veya havluyla o bölge kurulanmalıdır.
· Akut dönemde rahat kıyafetler seçilmeli ve gün içinde sıkça değiştirilen pamuklu iç çamaşırları kullanılmalıdır.
· Gün içinde 2-6 kez yapılan oturma banyoları ise, kaşıntı şikayetini ciddi anlamda rahatlatabilir.
Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Yasir Gözü
http://www.avrupacerrahimerkezi.com/
