MAGAZİN

Bize Ulaşın BİZE ULAŞIN

Dünyanın en eski şarkısı Kürtçe mi?

Bundan 3.400 yıl kadar önce yazıldığı sanılan ve "Hurri İlahisi" olarak adlandırılan çivi yazısı ile yazılmış şarkı gün yüzüne çıkarıldı.

Bugünkü Suriye'de bulunan Ugarit sitesinde keşfedilen ve 3.400 yıl öncesine ait kilden yapılmış bir tablet üzerine yazılmış şarkı, önce deşifre edildi, ondan sonra da müzik formatına dönüştürüldü. Bu keşif, müziğin Yunanlılardan önce yedi ton düzeyinde güçlü bir varlık gösterdiğini ortaya koyuyor.

Herşey 1950'li yıllarda Fransız arkeologların Ugarit sitesinde kilden bir dizi tablet keşfetmesiyle başladı. Milattan Önce (M.Ö) 14. yüzyıla ait bu tabletler Hurri dilinde yazılmış. Arkeologlar, bu dile ilişkin henüz ciddi bir sonuca ulaşmış değiller. Halen çoğu Hurri dilini ne semitik ne de Hint Avrupa dil grubuna ait olamayan "ölü bir dil" olarak görüyor. Genel olarak da Hurri halkına ilişkin derinlikli araştırmalar yok. Var olanlar da farklı uygarlıklar üzeri ulaşan belgelerden oluşuyor.

Bulunan tabletler arasında 3.400 yıl öncesine ait eski bir kültürün izlerini taşıyan bir müzikal yazıt ortaya çıkarıldı. Kaliforniya Üniversitesi'nden asurolog profesör Anne Draffkorn Kilmer, başka bir çağa ait olan bu müzik üzerine uzun yıllar çalıştı. Belçikalı müzikolog Marcelle Duchesne-Guillemin de bu çalışmaya katıldı. Bugüne kadar Yunanlardan önce müzik ölçüsünün olmadığı düşünülüyordu.

1963'te yayınlanan bir çalışma, eski Doğu halklarının notalara sahip olduğunu gösteriyordu. Tıpkı Batı müziğinin temelindeki ölçü gibi, yedi ana notalı diyatonik bir müzik vardı. Tabletlerde her ne kadar notalar iyi şekilde yazılmış olsalar da, tempo ve ritimler için aynı durum geçerli değil. Bu nedenle bu melodiyi çalmak isteyenlerin geniş bir yorumlama alanı var. Şarkıyı çözümleyenler bundan bir de albüm yaptılar. Albüm ücretli olsa da, internet ortamında yayınlanan bir bölüm, bilinen en eski şarkıya ilişkin fikir veriyor.

Her ne kadar bugünkü müzik listelerinde ilk 50 sırada yer almasa da, 3.400 yıl önce belki çok popüler bir şarkıydı. Open Culture sitesi antik melodiyi, 8 Temmuz günü yayınladı. Şarkı, elektronik müzik aletleriyle çalınmış.

Sözkonusu şarkı Ugarit Kraliçesi, Ay tanrısı Yarikh'in eşi Nikkal için bestelenmiş. Şarkıya bir de metin eklenmiş. Metinde çocuk sahibi olamayan bir kadının yakınmaları yer alıyor. "Tanrıça evli çiftlerin çocuk sahibi olmasına izin veriyor. Babaları doğurmalarına izin veriyor. Ama tek çocuk haykıracak, 'o tek bir çocuk sahibi olmadı' diye. Neden gerçek bir eş olarak sana çocuk veremedim?"

Batılı tarihçiler genel anlamda Kürtlerden bahsetmeseler de, birçok önemli kaynak Hurrileri Kürtlerin ataları olarak kabul ediyor. Kuzey Mezopotamya ve Zagroslara yerleşen Hurriler, buralarda küçük krallıklar kurdular. Hurrilerin Milattan Önce, üçüncü binyılda ortaya çıktığı biliniyor.

Vitrin


En Çok Aranan Haberler