"2. Cumhuriyet" ifadesinin patenti Cemal Gürsel'e ait
ANKARA (ANKA) - Sivil anayasa tartışmalarıyla gündeme gelen "İkinci Cumhuriyet" tanımının patentinin 27 Mayıs ihtilalinin lideri, 24. Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı Cemal Gürsel Paşa'ya ait olduğu belirlendi. Cemal Gürsel, 24. Hükümetin programını okurken, Türkiye'de ilk kez "İkinci Cumhuriyet" tanımını kullanan kişi oldu ve bu tanımı Türk siyasi literatürüne kazandırdı.
27 Mayıs ihtilalinin lideri, dönemin Milli Birlik Komitesi Başkanı Orgeneral Cemal Gürsel, aynı zamanda hükümeti kurma görevini de üstlendi. 24. Türkiye Cumhuriyeti, 1. Gürsel Hükümeti'ni kuran Cemal Gürsel Paşa, 30 Mayıs 1960'da TBMM Genel Kurulu'nda okunan programda "ikinci cumhuriyet" tanımını ilk kez şu cümlelerle kullandı:
"İkinci Cumhuriyet'in Anayasa'sı, ilmin ve geçmiş uzun yılların acı tecrübelerinin ışığı altında, memleketin mümtaz ilim adamlarının geceli gündüzlü çalışmaları memleket aydınlarının bu çalışmalara anketler vasıtasıyla katılmaları suretiyle hazırlanmaktadır. Birleşmiş Milletler Anayasası, İnsan Hakları Beyannamesi, Hukuk prensipleri ve milli ruh ve ihtiyaçlardan doğmuş olan eski Anayasamız ile milli gelenekler ve yurdumuzun özellikleri yeni Anayasamız için ilham alınan başlıca kaynakları teşkil etmektedir."
NEO-LİBERALLER İSTİYOR
1961 Anayasası'nın kuruluşunda da bulunan Anayasa Profesörü Mümtaz Soysal, ANKA'ya yaptığı açıklamada, ikinci cumhuriyet tartışmalarını AKP'den çok neo liberallerin başlattığını ve istediğini söyledi. Soysal, "O zamanki Kurucu Meclis'te de gündeme geldi. Üzerinde çalışıldı. Oy birliği ile reddedildi. Birileri ‘ikinci Cumhuriyet başlıyor' diye tartışmalar başlatmıştı. İkinci, üçüncü cumhuriyet diye numaralandırma olmaz. Anayasa'ya o zamandan beri değiştirilemez maddeler koyulmuştur. Devlet şekli cumhuriyettir. Cumhuriyet tektir. Bunun sonucu olarak yürürlükte olan Anayasada da 1-2-3 ve 4. maddeler değiştirilemez maddelerdir" diye konuştu.
Yeni hazırlanan sivil anayasa taslağında ise 4. maddenin sonlara atıldığını belirten Soysal, Türkiye'de "ikinci, üçüncü cumhuriyet" tartışmalarının yeniden başlatılmaya çalışıldığını ifade etti.
Soysal şöyle devam etti:
"Bu tartışma, AKP'den gelen bir düşünce değil. Başka çevreler, AKP'ye sempatiyle bakan çevrelerdir. Bunlara sadece laiklik düşmanları değil, neo-liberallerdir. Onlar da bunları istiyor. Çünkü böylelikle kendi unvanları resmileşmiş olacak. Resmiyet kazanmayı amaçlıyorlar. Her şey değişebilecek. Laiklik ilkesi, Din ve vicdan özgürlüğü gibi maddeler üzerinde oynayabilecekler, değiştirebilecekler."
"SİVİL ANAYASA DİN DEVLETİNİN ÖNÜNÜ AÇIYOR"
CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Bursa Milletvekili Onur Öymen, sivil anayasa ile başlayan, "İkinci Cumhuriyet" tartışmalarını, "AKP din devleti olmak istiyor" şeklinde değerlendirdi.
Cemal Gürsel'in, başlattığı tartışmanın o günün şartlarına göre yapıldığını belirten Öymen, "27 Mayıs şartları ile bugünün şartları arasında fark var. 27 İhtilali'nden sonra Anayasa içerikleri o dönem hukukçular ve aydınlar tarafından hazırlanmıştı" dedi. Öymen, "İkinci Cumhuriyet, Atatürk'ün getirdiği çağdaşlaşma anlayışına artık gerek kalmadığı savunulup, yeni bir anlayışın ortaya çıkması amaçlıdır. Bu AKP'ye çok yakın bir düşünce şeklidir. Bu akım AKP anlayışına, dünya görüşüne aykırı değil" diye konuştu.
İkinci Cumhuriyet tartışmalarının, Atatürk'ün getirdiği çağdaş dünya görüşünü tahribat etmeye yönelik olduğunu savunan Öymen, şunları söyledi:
"Buna karşıyız. AKP'nin hedefi Türkiye'yi bir din devleti haline getirmek. Sivil Anayasa ile bunun önünü açmaya çalışıyorlar. Atatürk'ün getirdiği dünya görüşünü kapatmak tahrip etmek istiyorlar."
