Afganistan'da rüşvetçiler azaldı ama...

Birleşmiş Milletler, Afganistan'da rüşvet veren kimselerin sayısındaki azalmaya karşın rüşvetin miktarının giderek arttığını, tahmini tutarın geçen yıl 3,9 milyar dolara ulaştığını açıkladı. BM yetkilisi Jean Luc Lemahieure, rüşvetin tutarının ülkenin GSYİH'sinin iki katına ulaştığına dikkat çekti.

Afganistan'daki Birleşmiş Milletler Yardım Misyonu (UNAMA) tarafından bugün yayımlanan ve Afganistan Yolsuzlukla Mücadele Ofisi (HOO) ile Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi'nin katkılarıyla hazırlanan rapora göre, Afganistan'da 2009'dan bu yana kamu sektöründe yolsuzlukla mücadelede ciddi adımlar atıldı. Ancak rüşvet verenlerin sayısındaki azalmaya karşın, rüşvetin miktarı yüzde 40 oranında arttı. UNAMA, geçen yıl verilen rüşvetin toplam tahmini tutarını 3,9 milyar dolar olarak hesapladı.

-Afgan halkı rüşveti kanıksıyor-

Rüşvetle ilgili Afganistan genelinde 18 yaş üstü 6 bin 700 kişi ile yüz yüze yapılan anketten elde edilen veriler ise, kamu sektöründen hizmet almak isteyen vatandaşların yarısından rüşvet talep edildiğini ortaya koyuyor. Buna karşın özel sektörde bu oran yüzde 30'larda seyrediyor.

Ankete göre Afgan halkı yolsuzluğu ve rüşveti ülkelerinin en ciddi sorunlardan biri olarak görse de, rüşvet giderek gündelik hayatın sıradan bir gerçeği haline geliyor. Nitekim BM çalışması, halkın yüzde 68'inin işlerinin hallolması için rüşvetin verilebileceğini kabul ettiğini ortaya koyuyor. Devlet kademesinde işe alınmak için rüşvet verilmesini olağan karşılayanların oranı ise 2009'da yüzde 42 düzeyindeyken, bu oranın şimdilerde yüzde 67'ye çıkması da dikkat çekiyor.

Rüşvetten etkilenen ülke sakinlerinin durumuna bakıldığında, ülkenin batı kesimindekilerin yüzde 71'inin, kuzey doğu bölgelerindekilerin ise yüzde 60'ının bu soruna muhatap oldukları görülüyor. Bazı Taliban liderleri ile kanaat önderlerinin de yaygın biçimde yolsuzluğa bulaştığı belirtiliyor.

BM bölge temsilcisi Jean Luc Lemahieure, 2012'de alınan rüşvetin Afganistan'ın gayri safi yurt içi hasılasının iki katına eşit olduğunu ya da Tokyo hükümetinin söz verdiği bağış miktarının dörtte birine denk geldiğini dile getirdi. BM yetkilisine göre, hafife alınamayacak derecede ciddi boyutlara ulaşan rüşvet ve yolsuzluk, atılacak ciddi adımlarla ve izlenecek yeni stratejilerle daha düşük seviyelere çekilebilir.