BİZE ULAŞIN
Referandumun ardından özellikle Akdeniz ve Ege sahil kesiminde giderek tırmanan, 'ülkenin gidişatı' ve 'özel hayata müdahale edileceği' kaygısı, alkollü içkilere yönelik kısıtlamalar ve 'heykel' tartışmasıyla daha da alevlendi Sosyo-ekonomi ve siyaset bilimine ilişkin akademik saha çalışmalarıyla tanınan Metropoll Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Kuruluşu, litaratürde 'Endişeli Modern' veya 'Dışlayıcı Modern' olarak adlandırılan seçmen kitlesinin Türkiye profilini çıkardı.
Ocakta yapılan ve Metropoll Şirketi'nin ilk kez paylaştığı çalışma, referandumda 'hayır' oylarının fazla çıktığı Adana, Antalya, Artvin, Aydın, Balıkesir, Bilecik, Çanakkale, Denizli, Edirne, Eskişehir, Hatay, İçel, İzmir, Kırklareli, Manise, Muğla, Tekirdağ, Tunceli, Uşak ile Ankara ve İstanbul'da 'hayır' oylarının fazla çıktığı ilçelerde gerçekleştirildi.
Örnekleme yöntemiyle belirlenen 3880 katılımcıya telefonla ulaşılan araştırmada, 'Türkiye'de laik yaşam biçiminin tehlike altında olduğunu düşünüyor musunuz?' şeklinde filtre bir soru yöneltildi.
Akşam gazetesinde yer alan habere göre, katılımcıların yaklaşık üçte birini oluşturan 1225 kişi bu soruya 'evet' yanıtı verdi. Daha sonra ankete, 'Endişeli' kesimi oluşturan bu 1225 kişiyle devam edildi. Bu kişilerin yüzde 51.5'ini kadınlar oluşturdu. Ankete katılan 1225 kişi sorulara verdikleri yanıtlara göre 'Derin Endişeliler' ve 'Normal Endişeliler' diye sınıflandırıldı.
ENDİŞELİLERİN ENDİŞESİ 'Türkiye'de laik yaşam biçiminin tehlike altında olduğunu düşünüyor musunuz?' şeklindeki filtre soruya 'evet' yanıtı veren ve 'Endişeli Kesim' olarak adlandırılan 1225 kişinin yüzde 13'ü AKP'li, yüzde 52'si CHP'li, yüzde 11.4'nü ise MHP'li çıktı.
AKP DEMOKRASİ İÇİN TEHLİKE
'AKP iktidarının icraatlarının demokrasi için tehdit oluşturup oluşturmadığı' sorusuna, yüzde 60.7 oranında 'evet' dedi.
DÜŞÜNCE PAYLAŞILIYOR Endişeliler, kendi düşüncelerini çevreleriyle paylaşma konusunda korkusuz bir portre çizdi. Ankete katılanların büyük bölümü, yüzde 78.3'ü, 'düşüncemi çevremle paylaşmaktan çekinmem' dedi.
YAŞAM BİÇİMİNE MÜDAHALE YOK 'Şimdiye kadar yaşam biçiminize müdahale edidi mi?' sorusuna ise sadece yüzde 13.5 oranında 'evet' yanıtı verildi. Bu kişilere müdahale şekli sorulduğunda, ilk sırayı 'mahalle baskısı' aldı. Mahalle baskısını, alkol-sigara kullanımı, açık yaşam tarzı, işten çıkarılma, giyim kuşam, din-mezhep-etnik köken, siyasi görüş ve kapalı yaşam tarzına yönelik müdahaleler izledi.
YARGI HÜKÜMET'İN KONTROLÜNDE 'Yargı hükümetin kontrolünde mi?' sorusuna yüzde 71.2 oranında 'evet' denildi.
ERGENEKON, YILDIRMA OPERASYONU 'Ergenekon davası hükümetin muhaliflere yönelik yıldırma operasyonu mudur?' sorusuna yüzde 63.4 'evet' dedi.
LAİKLİĞİN GARANTÖRÜ ORDU Yüzde 72, 'laikliğin garantörü ordu mu?' sorusuna 'evet' dedi. 'Gerektiğinde asker yönetimi ele almalı mı?' sorusuna da yüzde 58.1 oranında 'evet' denildi. Endişeli kesim, 'AKP seçimle olmazsa, zorla düşürülmeli mi?' sorusunu yüzde 33 oranında 'evet' diye yanıtladı.
BAŞÖRTÜLÜ MİLLETVEKİLİNE HAYIR 'Meclis'te başörtülü milletvekili bulunmasına karşı mısınız?' sorusuna, yüzde 57.3 oranında 'evet karşıyım' derken, doktor, öğretmen, polislerin başlarını örtmesine de yüzde 70.7 oranında karşı çıktılar.
GİDİŞAT İYİ SAYILMAZ Endişeli seçmenler, 'Her şey dikkate alındığında Türkiye'nin gidişatını nasıl buluyorsunuz?' sorusunu yüzde 68.1 oranında 'kütü yönde ilerliyor' diye yanıtladı. Denekler, 'Türkiye'nin AB'ye girişi için referandum yapılsa ne yönde oy kullanırsınız?' sorusuna ise yüzde 56.6 oranında 'evet' yanıtı verdi.
İŞSİZLİK DEĞİL MÜHİM OLAN LAİKLİK Araştırmaya katılan deneklerden 'endişe sıralaması' yapması istendi. buna göre ilk sırayı yüzde 17.5'luk oranla 'laikliğe yönelik tehdit' aldı. Bunu yüzde 16.4'le 'işsizlik', yüzde 11.3'le 'fakirlik ve ekonomik kriz', yüzde 6'yla 'ülke bütünlüğü', yüzde 4.8'le 'AKP İktidarı' ve yine yüzde 4.8'le 'PKK sorunu' izledi. Deneklere, bu endişelerin giderilmesi için ne yapılması gerektiği de soruldu. Bu soruya verilen yanıtlarda ilk sırayı yüzde 14'lük oranla 'Mevcut iktidarın değişmesi' yanıtı aldı. Bu yanıtı yüzde 8.4'le 'işsizlik sorunu çözülmeli', yüzde 7.2 ile 'Halk bilinçlenmeli' ve yüzde 5.8'le 'Hükümet düşürülmeli' yanıtları izledi.
İŞTE O AKADEMİK KADRO AKP'ye yakınlığıyla bilinen ve çarpıcı araştırma ve anketleriyle tanınan Metropoll Araştırma Merkezi, 12 Eylül referandumu sonrasında Türkiye'de 'hayır' oylarının en yoğun olduğu bölgelerde dev bir araştırma daha gerçekleştirdi.
'Endişeliler' başlıklı araştırma, Metropoll Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Kuruluşu adına Prof. Dr. Özer Sencar, Prof. Dr. İhsan Dağı, Prof. Dr. Doğu Ergil ile Dr. Sıtkı Yıldız ve Dr. Vahap Coşkun'dan oluşan akademik bir kadro tarafından hazırlandı.
DEMOKRATiK MUHALEFET KISITLANIYOR Araştırmada 'Endişeli Kesim' olarak adlandırılan 1225 kişinin yüzde 13'ünü oluşturan (yaklaşık 160 kişi) AKP'li seçmenler açısından öne çıkan ilginç detaylar şöyle:
BAŞÖRTÜLÜ VEKİLE KARŞI:
Endişeli AKP'lilerin yüzde 34'ü başörtülü milletvekiline karşı.
LAİKLİĞE TEHDİT: Endişeli AKP'lilerin yüzde 51'i, Türkiye'de laik sistemin tehlike altında olduğunu ve Türkiye'nin giderek dindarlaştığını düşünüyor.
DIŞLANMIŞ HİSSEDENLER: AKP'li endişelilerin verdiği en ilginç yanıtlardan biri de 'dışlanmışlık' konusunda oldu. Yüzde 24.5'i kendini bu AKP iktidarında dışlanmış hissediyor.
MEDYA KORKUYOR: AKP'li endişelilerin yüzde 53.5'i, gazeteci ve yazarların fikirlerini açıklamaktan korktuğu görüşünü dile getirdi. Yüzde 35.8'i de, demokratik muhalefetin kısıtlandığını savunuyor.
MHP SAHİLLERE KAYIYOR AKP Orta Anadolu'daki muhafazakar MHP'lileri kazanmaya çalışıyor. Ama MHP seçmeni giderek sahillere kayıyor. Dolayısıyla Orta Anadolu'daki MHP'liler de CHP'ye kayabilirler. MHP seçmeni tutucu ve muhafazakar bir kitleden oluşmuyor. Seçmenlerin yarıya yakınını laiklik endişesi olan, laiklik yaşam tarzını benimsemiş kişiler oluşturuyor. AKP, MHP'nin bir kısmını kaybediyor, CHP'ye doğru itiyor.
ANIT YIKTIRMA KARARI AKP'nin Kars'taki İnsanlık Anıtı'nı yıktırma kararı çok yanlış bir karar oldu. En azından seçim sonrası beklenmeliydi. Bu konu gündeme bu şekilde getirilmemeliydi. Politikada zamanlama çok önemlidir. Bu tarz olaylar endişeleri büyüten olaylardır.
KÜRTLERLE YAŞARIZ AMA..
Endişeli seçmenlere, Kürt siyasi hareketi, Kürtçe eğitim ve Kürtlerle bir arada yaşam konusunda sorular da yöneltildi. Yüzde 74.7'si Kürtlerle bir arada yaşamaktan rahatsızlık duymayacağını belirtti. Ancak katılımcılar, 'Kürtçe eğitim olmalı mı?' sorusuna yüzde 76 oranında, 'hayır' derken, yüzde 53.1'i de Kürt siyasal hareketini temsil eden partilerin kapatılması gerektiğini savundu.
