Alternatif gerçeklikler sergisi

Rachael Buchanan

BBC News

Alexa Wright çalışmasında psikotik bozukluk hastalarının gerçekliklerini ortaya çıkarmaya çalışmış.

''Hepimizin bildiği gerçeklik değil bu''.

Theresa Kiyota Rahman de Swiet, zaman zaman yaşadığı bilinç kaymalarını, alternatif bir gerçekliğe dair deneyimlerini bu şekilde betimliyor.

Bu sözlerle anlatmak istediği kendi gerçekliğinin diğer insanların gerçekliği ile aynı olmayışı.

Theresa için bu, yolda yürürken bir afişin canlanıp kendisi ile konuşması ya da vücudunun dağıldığını hissetmesi şeklinde kendini gösteriyor.

Bunlar Theresa için oldukça gerçek deneyimler fakat ne yazık ki bu deneyimleri başkaları ile paylaşma imkanı yok.

Theresa'nın bu değişik dünya algısı, uzun süredir muzdarip olduğu psikotik bozukluğun bir sonucu.

Psikoz bir kişinin aklını etkileyen ve onun düşünme biçimini, davranışlarını ve duygularını değiştirebilen bir hastalık.

Ancak Theresa o kadar da nadir bir vaka değil.

Psikoz yaygın bir rahatsızlık

İngiliz Sağlık Bakanlığı İngiltere'de her 200 kişiden birinin hayatının bir döneminde psikoz yaşadığını tahmin ediyor.

Bu deneyim psikotik bir atak olabileceği gibi hayat boyu süren bir rahatsızlık ya da sadece kısa süre için hayal ile gerçeğin karıştırılması olabilir.

İngiltere'de her 200 kişiden biri hayatının bir döneminde psikoz yaşamış.

Psikotik rahatsızlıklar hala halk ve medya tarafından çok yanlış anlaşılıyor.

Akıl hastalıkları üzerine çalışan bir yardım kuruluşu olan Rethink'in yaptığı son anket halkın hala akıl hastalıkları ile ilgili mitlere inandığını ortaya koydu.

Günümüzde bir çok kişi şizofrenlerin birden fazla kişiliği olduğunu ya da saldırgan olduklarını düşünüyor.

Gerçekte ise bu tip hastalıklara sahip bir çok kişi hastalığın etkilerini ilaçlar yardımı ile kontrol altına alıyor ve normal hayatlar sürdürüyor.

Bir sanatçı olan Theresa da bu insanlardan biri.

Alternatif gerçeklikler sergisi

Sanatçı Alexa Wright'ın son fotoğraf projesinde incelediği konu da akıl hastalıklarına karşı duyulan korku ve insanların bu konudaki cehaleti.

Wright'ın son sergisi A View from Inside, farklı insanların farklı gerçeklik algılarını ortaya koymaya çalışan bir fotoğraf sergisi.

Fotoğrafçı Alexa Wright'ın portreleri aralarında Theresa'nın da bulunduğu 9 kişinin gerçeklik algılarını yansıtmaya çalışıyor.

Alexa Wright'a sergisi için poz veren 9 kişiden her biri farklı bir psikotik bozuklukla hayatını sürdürüyor.

Sergiye ilham veren dokuz kişinin tamamı şizofreni veya bipolar bozukluk gibi psikotik bozukluklara sahip.

Wright iki amacı olduğunu söylüyor. Bunlardan ilki akıl hastalıklarını gündeme getirmek.

İkincisi ise gerçeklik kavramını sorgulamak.

Wright '' Her birimiz toplumda gerçeklik algımızın diğer bireylerle ortak olduğu varsayımına dayanarak varlığımızı sürdürüyoruz. Gerçekliklerini başkaları ile paylaşamayan insanlara bakmak bu açıdan ilgi çekici. İçinde bulundukları gerçekliği algılayabilen tek kişi yine kendileri, ancak onlar için gerçeklikleri en az bizimki kadar gerçek'' dedi.

Alexa Wright kariyerini farklılıkları ve insanların norm dışı olana karşı tepkilerini incelemek üzerine kurmuş.

Sanatçı bir önceki çalışmasını da hayalet uzuv sendromu yaşayan kişiler üzerine yapmıştı.

Bu sendromu yaşayanlar kaybettikleri kol ya da bacaklarının halen yerinde olduğuna inanıyor ve bu uzvu hissetmeye devam ediyorlar.

Wright çalışmasında bu kişilerin kayıp uzuvlarını dijital olarak yeniden yaratmıştı.

Wright o projede ''insanın gerçek bedeni nedir'' sorusuna cevap aramış.

Wright ''Gerçek bedenimiz hangisidir? Herkesin görüp dokunduğu beden mi yoksa hissettiğimiz beden mi? Yani orada olmayan bir uzvu hissediyorsak bu bedenimizin gerçekliğinin bir parçası mıdır? Ben bunlara psikolojik gerçeklik açısından baktım. Biz onları göremiyoruz diye o uzuvların var olmadığını söyleyebilr miyiz?'' dedi.

Sanatçının yeni sergisi A View From Inside da bu fikrin bir devamı niteliğinde.

Sergiye konu olan kişilerin portreleri aslında oldukça olağan.

Kişiler günlük hayatlarına göründükleri gibi fotoğraflanmış ancak poz verdikleri mekanlar kendi gerçekliklerini yansıtıyor.

Sergiye konu olan kişilerin büyük bir kısmı Rethink adlı yardım kuruluşu sayesinde bulunmuş.

Rethink'ten Jane Harris böyle projelerin toplumu akıl hastalıkları hakkında yeniden düşünmeye itmek açısından önemli olduğunu söylüyor.

Harris ''Alexa'nın fotoğrafları insanı durup düşünmeye davet ediyor. Fotoğraflar bizim hergün deneyimlediğimiz gerçeklik ile bazı insanların kendilerine özgü gerçeklikleri arasındaki farkı anlatıyor'' dedi.

Fotoğraflar önümüzdeki günlerde A View From Inside adıyla kitap olarak satışa sunulacak.