Azerbaycan - Ermenistan sınırında çatışma: Neden çatışma çıktı? Dağlık Karabağ'a sıçrar mı?

Azerbaycan-Ermenistan sınırının Tovuz bölgesinde Pazar akşamından bu yana Azerbaycan ve Ermenistan bölgesi arasında, ağır silahların da kullanıldığı çatışmalar sürüyor.

Dün sakin geçen günün ardından, bugün iki taraf da birbirini sivil yerleşim yerlerini vurmakla suçladı.

Şu ana kadar iki taraftan 16 asker ve 1 sivilin hayatını kaybettiği açıklandı.

Peki neden böyle bir dönemde, daha önce çatışma yaşanmayan bir bölgede iki ülke yeniden karşı karşıya geldi?

Uzmanlar çatışmanın büyümesini bekliyor mu? Bölge güçleri ne tepki verdi?

BBC Azerice ve Rusça servislerinin editörleri Tuvoz bölgesindeki çatışmayı değerlendirdi.

Neden şimdi?

BBC Azerice Servisi editörü Konul Khalilova, çatışmanın "savaş bölgesi" olan Dağlık Karabağ'da değil de Tovuz sınır bölgesinde yaşanıyor olmasının beklenmedik bir şey olduğunu, iki ülke arasındaki çatışmalarınsa "beklendik" bir durum olmadığını belirtiyor.

Zamanlama olarak ise bölgedeki uzmanların, hem Ermenistan, hem de Azerbaycan liderlerinin koronavirüs salgını sürecini iyi yönetemediklerini, işsizliğin arttığını ve bu nedenle liderlerin halkın ilgisini başka yöne çekmek için böyle bir çatışmaya girmiş olabilecekleri yorumunu yaptıklarına dikkat çekiyor.

Uzmanların yaptığı bir diğer yorumsa, Ermenistan ve Azerbaycan'ın bölgede etkin olan Rusya, İran ve Türkiye gibi ülkelerin nabzını yoklamak için ara ara bu tarz çatışmalara girdikleri yönünde.

BBC Rusça Servisi editörü Famil İsmailov da hem Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'ın, hem de Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in siyasi güç ve otoritelerini sağlamlaştırma sürecinde olduklarına dikkat çekiyor.

Çatışmalar büyür ve Dağlık Karabağ'a sıçrar mı?

Pazar günü başlayan ve ağır topların da kullanıldığı çatışma şu an başka bölgeye yayılmış değil.

Ancak çözülmemiş olan Dağlık Karabağ sorunu nedeniyle iki ülkenin karşı karşıya geldiği bu tarz çatışmalara endişeyle yaklaşılıyor.

Dağlık Karabağ, uluslararası arenada Azerbaycan'ın parçası olarak tanınıyor, ancak bölge burada yaşayan etnik Ermenilerin kontrolünde.

BBC Azerice Servisi editorü Konul Khalilova, 2016'da iki ülke arasında 4 gün süren savaşın bile çok uzamadan sona erdiğini, bu çatışmanın da çok büyümeden sona ermesinin muhtemel olduğunu belirtiyor.

BBC Rusça Servisi'nden Famil İsmailov ise ne Azerbaycan ve Ermenistan liderlerinin, ne de bölgedeki diğer güçlü aktörlerin şu an büyük bir savaş istediğine vurgu yapıyor.

Rusya, iki tarafa da itidal çağrısında bulunarak, geri adım atmalarını talep etti. Ayrıca Ermenistan'ın da üyesi olduğu Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü'nde bulunmasına rağmen, anlaşmanın "bir üyeyi hedef alan saldırıya kolektif cevap verilir" ilkesini hayata geçirmedi.

ABD de durumu endişeyle izlediklerini açıklarken, Türkiye her koşulda Azerbaycan'a destek verdiğini yineledi.

Azerbaycan'da savaş yanlısı sokak gösterileri

Azerbaycan'da binlerce gösterici iki gecedir sokaklara çıkarak, Ermenistan ile sınırdaki çatışmalar nedeniyle savaş açılmasını isteyen gösteriler düzenliyor.

Dün başkent Bakü'de yürüyen göstericilerin bir kısmı parlamento binasına girerken, hükümete orduyu harekete geçirmesi çağrısında bulundu.

Güvenlik güçleri, göstericileri dağıtmak için göz yaşartıcı gaz ve tazyikli su kullandı.

Bazı tahminlere göre gösteriye katılanların sayısı 30 bin kişiye ulaştı. Bu son yıllarda yapılan en büyük gösteri olarak değerlendiriliyor.