Azınlık vakıflarının mülkleri iade edilecek

Türkiye’de hükümetin Hıristiyan ve Yahudi azınlıklara ait malların iade kararı, dünya basınında yankı buluyor.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan kararı Pazar günü, azınlık vakıflarının yöneticilerinin katılımıyla düzenlediği bir iftar yemeği öncesinde duyurmuştu.

Azınlık vakıflarının son 75 yılda edindiği mülkün iadesini öngören kanun hükmünde kararname basında hükümetin 'jesti' olarak ifade edildi.

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ise atılan adımın jest değil, tarihi bir adım olduğunu vurguladı. Bunun başka ülkelere de örnek olması dileğini ifade etti.

İngiltere'de Financial Times ve İsrail'de Yediot Ahronot gibi gazeteler bu adımı Associated Press Ajansı'nın haberi ile okurlarına duyurdu.

Haberde Rum, Ermeni ve Musevi vakıflarına ait olan mülklerin kararname doğrultusunda iade edileceği, el konduktan sonra satılan mülk için ise tazminat ödeneceği belirtiliyor.

Tazminat için rayiç bedel ödenmesini öngören yönetmeliğin bir kaç hafta içinde çıkacağı belirtiliyor.

AB'nin taleplerindendi

Aralarında eski bir hastane, yetimhane ve okul binalarının da olduğu mülkün iadesi uzun yıllardır Avrupa Birliği'nin üyelik sürecinde dile getirdiği temel taleplerden biriydi.

Ayrıca Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde konuyla ilgili çok sayıda dava açılmıştı.

Kararnamenin Mahkeme'nin verebileceği kararların önüne geçmeye yardımcı olacağı belirtiliyor.

Kararname kapsamında bir yıl içinde ilgili makamlara başvuru yapılması ve Vakıflar Genel Müdürlüğü'nden onay alınması gerekecek.

Bu şekilde yüz kadar vakfa binden fazla gayrimenkul iade edileceği belirtiliyor. Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, geçen yılki bir açıklamasında azınlık vakıflarının 1400'den fazla taşınmaz mülkün iadesi için başvurduğunu söylemişti.

Vakıf mülklerinin bir kısmı atıl kaldığında hazinenin eline geçmiş, 1974'te çıkarılan bir kararname ise gayrimüslimlere ait vakıfların 1936 yılında ellerinde kayıtlı olanlar haricindeki gayrimenkulleri hazineye devretmesi şartı getirmişti.

Pek çok basın ve yayın kuruluşunun aktardığı AP haberinde, 1974'te bu kararın Kıbrıs'taki gerilim ortamında Yunanistan ile ilişkiler dibe vurmuşken alındığı kaydediliyor.

New York Times ise adını vermediği bir Yunan hükümet yetkilisine dayanarak, mevzuatta beş kez değişiklik yapıldığını ancak bunun uygulamaya tatmin edici şekilde yansımadığını kaydediyor.

Yetkili "Umarız bu kez değişiklikler uygulamada somut bir fark yaratır" diyor.

ABD'de Ermeni kökenlilere yönelik olarak yayınlanan Armenian Weekly dergisi ise kararı Amerikan Kongresi'nin baskıları ile ilişkilendirdi.

Bununla birlikte yazıda iade kararının sadece 'kısmi' olduğu ve 1915 olaylarında el konan malları kapsamadığı vurgulandı.