Ban: Bu tarihi karar dönüm noktası

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER (A.A) - BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, Türkiye ile Ermenistan arasında protokoller imzalanmasını ''tarihi karar'' olarak niteleyerek, bu gelişmenin iki ülkenin aralarında iyi komşuluk ilişkilerinin kurulması ve ikili işbirliğinin gelişmesi yolunda ''dönüm noktası'' oluşturduğunu belirtti.

BM Sözcülüğünden ''Türkiye-Ermenistan normalizasyon sürecine'' yönelik olarak yapılan açıklamada, Genel Sekreter Ban'ın Türkiye ile Ermenistan arasındaki ilişkileri normalleştirmeyi hedefleyen iki protokolün Zürih'te bugün imzalanmasını memnuniyetle karşıladığı bildirildi.

Açıklamada, ''Bu tarihi karar, iki ülkenin aralarında iyi komşuluk ilişkilerinin kurulması ve ikili işbirliğinin gelişmesi yolunda dönüm noktası oluşturmaktadır'' ifadesi kullanıldı.

-GECİKME, KONUŞMA METİNLERİNDEN KAYNAKLANDI-

Türkiye ile Ermenistan arasındaki protokollerin imzalanması aşamasına, Türk ve Ermeni tarafların son anda konuşma metinleri üzerindeki anlaşmazlıkları nedeniyle birkaç saat süren belirsizlik ve heyecanlı anlarla gelindi.

Türk diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, kriz, Türk heyetinin imzaların atılacağı Zürih kentine gelmesi, hatta Zürih Üniversitesi'ne girmesinin ardından çıktı.

İsviçre Dışişleri Bakanı Calmy Rey, imza öncesinde bir araya geldiği Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu'na, Ermeni tarafının, Davutoğlu'nun konuşma metnine dair bazı itirazları olabileceğini, iki tarafın konuşma metinlerindeki bazı hususların birbiriyle örtüşmediğini aktardı.

Edinilen bilgiye göre, Davutoğlu'nun konuşmasında Kafkasların topyekün barış ve huzur bölgesi olması gerektiği ve bu çerçevede de Karabağ sorununun da çözümlenmesi gerektiğine işaret eden ifadeleri, baştan beri Türkiye ile ilişkilerin normalleşmesinin Karabağ sorunu ile bağlantılandırılmamasını isteyen Ermenileri rahatsız etti. Ermenilerin bu ifadelerin çok uzun olduğunu söyledikleri metinden çıkartılmasını istemeleri üzerine Türk tarafı da bunu kabul etmeyerek, karşılığında Nalbantyan'ın konuşma metnini tartışmaya açtı.

Türk heyetinin, Nalbantyan'ın konuşmasında tarihi olaylara atıfta bulunduğu ifadelerin çıkartılmasını istemesi ve tarafların pozisyonlarında geri adım atmamaları üzerine imza töreni çıkmaza girdi.

Bu sorunun ardından heyetler arasında mekik diplomasisi başlarken, ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton ile İsviçre Dışişleri Bakanı Calmy Rey etkin rol oynayarak, tarafları ikna etmeye çalıştı.

Türk ve Ermeni heyetlerin konuşma metinlerinde değişikliğe gitmek istememeleri üzerine Türk tarafı konuşmaların hiç yapılmaması önerisi getirdi. Ermeniler ise konuşmalarını yapmakta ısrarcı davrandı. Edinilen bilgiye göre, Ermenileri bu ısrarlarından döndüren ise Clinton ile Calmy Rey oldu. Sıkıntının aşılmasının ardından konuşmaların hiç yapılmamasına ancak protokollerin imzalanmasına karar verildi.