Başdenetçi Şeref Malkoç: "30 üniversiteye ombudsmanlık kurduk"

Halk arasında “ombudsmanlık” olarak bilinen Kamu Denetçiliği Kurumu, İstanbul Aydın Üniversitesinde düzenlenen Ombudsmanlık Sempozyumu’nda her yönüyle ele alındı. Sempozyuma katılan Kamu Başdenetçisi Şeref Malkoç, Kamu Denetçiliği Kurumunu daha iyi tanıtmak ve üniversitelerle ortak çalışılmalar yürütmek adına 30 üniversitede ombudsmanlık kurduklarını belirtti.
Vatandaş ile kamu kurumları arasındaki anlaşmazlıkların çözümü için geliştirilen "ombudsmanlık" kurumunun bütün yönleri, İstanbul Aydın Üniversitesinde gerçekleştirilen “Kamu Denetçiliği Kurumu Ombudsmanlık Sempozyumu”nda ele alındı. Etkinliğe başta Kamu Başdenetçisi Şeref Malkoç ve İstanbul Valisi Vasip Şahin olmak üzere, bürokrasi dünyasının önemli isimlerinin yanı sıra, kamu hukukunun uzman akademisyenleri katıldı.

"Hakkaniyete uygunluk önemlidir"
"Bu tür kurumlar tartışılarak ve uygulama yaparak geliştiriliyor. Dolayısıyla bu sempozyumun faydalı olduğuna yürekten inanıyorum" diyen İstanbul Valisi Vasip Şahin, "Kamu denetçiliğinin en önemli görevi vatandaşla devlet arasındaki ihtilafların yargı dışı çözümünü sağlamaktır. Burada baktığımızda daha çok hakkaniyete uygunluk ölçütü göz önünde tutuluyor. Bir şey hukuka uygun olabilir, ancak gerçekten kamu vicdanında bir meşruiyet zemini bulmuş mudur ya da kamu vicdanını ne kadar göz önüne almıştır? Dolayısıyla kamu denetçiliği tam da bu noktada önemli bir görev görmektedir. Vatandaş buraya bir takım yargısal usule ve teknik prosedürlere takılmadan, ücretsiz ve doğrudan müracaat edebilmektedir. Böylece kamu denetçiliği eksikliğin veya yanlışlığın düzeltilmesi konusunda kurumlara doğrudan müdahale edebilmektedir. Bununla birlikte kanun, idare ve icra eden bir birimdir. İcra ederken de zaman zaman vatandaş hukukunu veya başka kurumların hukukunu ihlal edebilmektedir. Dolayısıyla bu durum karşımıza kötü yönetim olarak çıkıyor. Bu kötü yönetimin sonucu olarak KDK, vatandaşı ve diğer kurumları koruma adına hızlı hareket edebilen bir denetim mekanizması ihtiyacını karşılıyor" dedi.

"İdarenin karşısında insanların avukatıyız"
"Kamu denetçisi olarak, vatandaşın yanındayız" diyen Kamu Başdenetçisi Şeref Malkoç, "Devletimiz her alanda kurumsallaşmıştır. Bu kurumlar insanımıza hizmet veriyor. Bu hizmetlerin kalitesinin arttırılması ve denetlenmesi için denetim mekanizmaları kurulur. En önemli denetimi halk sandıkta yapar. İkinci denetimi ise Türkiye Büyük Millet Meclisi yapar. Bunlar idari denetimi yapar. Bunun dışında yargıda da denetim yapılır. İdari olarak haksızlığa uğradığımızı düşünürsek yargıya gideriz. İşte böyle durumlarda hemen yargıya, mahkemeye gidilmesin diye Kamu Denetçileri Kurumu (KDK) yani Ombudsmanlık kuruldu. Başvurusu çok kolay ve ücretsizdir. İlerleyen zamanlarda, müessese tanındıkça inanıyorum ki işlerimiz daha da kolaylaşacaktır. Kamu Denetçileri Kurumu (KDK) olarak idarenin karşısında insanların avukatıyız. Ancak idarenin düşmanı değiliz. Bizler idareye de rehberlik ve danışmanlık yapıyoruz. Devlet ile vatandaş arasında bir nevi köprüyüz. Bununla birlikte kamu denetçiliği, idarenin bir davranışını sadece yasaya uygunluğu açısından değerlendirmez, hakkaniyet açısından da değerlendirir. Bu bizi diğer kurumlardan ayıran en önemli özelliktir. Diğer özelliğimiz ise bağımsızlığımızdır. Kimse bize talimat veremez, tavsiyede bulunamaz ya da baskı yapamaz. Ayrıca Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin bir durumunun yasaya uygunluğunun yanında hakkaniyetli olup olmamasına da bakar" şeklinde konuştu.

"Ombudsmanlığı panellerle tanıtacağız"
İki yeni sistem üzerine çalışmalarını yürüteceklerini de söyleyen Şeref Malkoç, "İlk olarak ombudsmanlık alanında üniversitelerde paneller, sempozyumlar yapacağız. Böylece çalışmalarımızı daha verimli ve kaliteli yürütebileceğiz. Bununla ilgili ikinci olarak ise 185 üniversiteye ombudsmanlık toplulukları kurulması için teklif götürdük. 30 üniversitede ombudsmanlık kuruldu. Dolayısıyla kurumumuz, üniversitelerle ortaklaşa olarak insan hakları için çalışmalar yürütecek" dedi.
Ombudsmanlığın kökeninin kültürümüzde olduğunu da ifade eden Malkoç, "Ombudsmanlık köken olarak bizim müessesemizdir. Osmanlı döneminde uygulanmış bir sistemdir. İsveç’ten alınmış gibi görünse de aslında onların Osmanlı’da görüp sonrasında kendi topraklarında uygulamış oldukları bir kurumdur. Dolayısıyla bu kuruma Türkiye’de de ihtiyaç duyulmasının başlıca nedenleri var. Öncelikle adliyelerimiz ve hakimler arttı. Bununla birlikte ihtilaflarımız da o oranda arttı. Bu açıdan bu yılın Ocak ayından itibaren iş hukukunda iş ihtilafından doğan her durum, mahkemeye gidilmeden arabuluculukla hallediliyor" diyerek sözlerini sonlandırdı.