Biden'ın göreve başlaması: 46'ncı ABD Başkanı ilk olarak neler yapacak?
Bugün itibarıyla görevine başlayacak 46. ABD Başkanı Joe Biden'ın gündeminde neler var?
Bugün ABD başkanlığı görevine başlayacak Joe Biden mesaisinin ilk gününde bu denli zorluklarla karşılacağını asla önceden tahmin edemezdi. Peki, Biden'ın masasında neler var ve öncelikleri neler?
Biden'ın mesaisi Kongre onayına gerek duyulmayan 10 günlük başkanlık kararnameleri telaşıyla başlayacak.
Covid-19 salgını sebebiyle AB ülkeleri, Birleşik Krallık ve Brezilya'ya uygulunan ve selefi Donald Trump'ın kaldırdığı seyahat yasaklarını geri getirmek, Paris İklim Anlaşması'na yeniden katılmak da Biden'ın listesinin üst sıralarında yer alıyor.
Yeni ABD başkanının gündeminde olduğu bilinen başlıkları sıraladık:
Koronavirüs önlemleri
Maske zorunluluğu
Koronavirüs, ABD'de 400 binden fazla kişinin ölümüne yol açtı. Yeni yönetimin en büyük önceliği de salgın için harekete geçmek olacak.
Biden, Covid-19 ile mücadeleyi "yönetimimizin karşılaşacağı en önemli savaşlardan biri" olarak nitelendirdi ve stratejisini hemen uygulama sözü verdi.
Bu yönde atacağı ilk adımlardan biri de, ülke çapında ve eyaletler arası seyahatlerde getireceği maske takma zorunluluğu.
Ancak bugüne kadar maske zorunluluğuna karşı çıkan eyalet valileri yine direnebilirler. Çünkü ABD başkanının ülke çapında bir maske kuralı getirme yetkisi yok.
Biden bu durumu kabullenmiş olsa da, kişisel olarak valilerle görüşüp ikna etmeye çalışacağını söylüyor.
Valilerin bu zorunluluğu kabul etmemeleri durumunda belediye başkanlarını bu mücadeleye çağıracağı konusunda da söz verdi. Ancak kuralın nasıl uygulanacağı da hala net değil.
100 günde 100 milyon doz aşı
Biden, görevdeki ilk 100 gününde 100 milyon insana, koronavirüs aşılarının ilk dozunun vurulmasını istiyor.
Yeni yönetim bu uygulama için ikinci doz için elde tutulan aşılar dahil mümkün olan tüm aşıları kullanmak istiyor.
Ayrıca Biden, hızlı test kitleri ve ilaçları da kapsayacak şekilde kişisel koruyucu ekipman zincirinin genişletilmesi için çalışacak.
WHO'ya yeniden dahil olma
Biden'ın gündeminde Dünya Sağlık Örgütü'ne (WHO) yeniden dahil olmak için verdiği söz de var.
Donald Trump, Covid-19 salgınında WHO'yu sert bir dille eleştirmiş ve örgütten ayrılmak üzere planlarını duyurmuştu. Trump, WHO'nun ihtiyaç duyulan reformları gerçekleştiremediğini söylemişti.
Başkanlık kararnameleri - Biden'ın Beyaz Saray'daki mesaisine başlamasıyla beraber hızlıca şu başkanlık kararnamelerini imzalaması bekleniyor:
- ABD'nin Paris İklim Anlaşması'na dönüşü
- Çoğunluğu Müslüman olan ülkelerdeki tartışmalı seyahat yasağının kaldırılması
- Eyaletler arası seyahatlerde maske takılmasını zorunlu kılmak
- Pandemi nedeniyle ev tahliyeleri ve hacizlere ilişkin ülke çapında kısıtlamaların genişletilmesi
-
Öğrenci kredisi ödemelerini ertelemeye devam etmek
-
Ekonomik önlemler
Kiracılar ve ev sahipleri için yardım
Biden yönetimi, ev kredileri üzerinden gerçekleştirilen ev tahliyelerini yeniden durdurmak, öğrenci kredilerinin ödemelerine ara vermeye devam etmek gibi ekonomik önlem paketlerini de hayata geçireceğini söyledi.
Biden'ın ekibi, bu haftanın başında başkanın çalışan ailelere yönelik ekonomik yardım paketini hayata geçirmeyi planladığını söylese de daha fazla detay vermedi.
1,9 trilyon dolarlık koronavirüs paketi
Geçtiğimiz hafta Biden, 1,9 trilyon dolarlık bir koronavirüs teşvik paketini "Büyük bir insani kriz yaşanıyor ve kaybedecek vaktimiz yok" sözleriyle duyurdu.
Kongre'de kabul edilmesi durumunda bütün Amerikalılara 1.400 dolarlık bir ödeme yapılacak. Biden finansal pakete, okulların yeniden güvenle açılmasına yardımcı olacak finansmanı da dahil etti. Okulların açılması da Biden'ın ilk 100 günlük planı içerisinde yer alıyor.
Bu finansal paket Biden'ın Aralık ayında kongreden geçen ve yeterli bulmadığı 900 milyar dolarlık pakete ek olacak.
Cumhuriyetçilerin ABD ekonomisinin borç yükümü artıracak bu pakete büyük olasılıkla itiraz etmesi bekleniyor. Ancak Demokratlar az farkla da olsa Kongre'nin iki kanadında da çoğunluğa sahip.
Biden, planı için iki partili bir desteğe ihtiyaç duyacak.
Trump'ın vergi indirimlerine son vermek
Yeni başkanın ekonomik gündeminde sadece Covid yok. Biden, koltuğuna oturur oturmaz Trump'ın getirdiği vergi indirimlerinden kurtulmayı planlıyor.
Trump, başkanlık görevinin başlarında 2017'de vergi indirimlerini getirmişti. Biden tarafı ise bu indirimlerin en zengin Amerikalıları haksız yere ödüllendirdiğini ve küçük işletmeler yerine büyük şirketlere avantaj sağladığı görüşünde.
Biden, kurumlar vergilerindeki yapılacak artışa ek olarak ABD firmalarının yabancı ülkelerde elde ettiği karlar için ödediği vergileri de hızlı bir biçimde ikiye katlayacağını duyurdu.
Biden'ın vergi politikalarını oluşturan yeni yasalarının Kongre'den geçmesi gerekiyor.
Çevre ve iklim krizi
Paris İklim Anlaşması'na geri dönüş
ABD'nin 46'ncı başkanının söz verdiği bir başka adım da başkanlığının ilk gününde Paris İklim Anlaşması'na yeniden katılmaktı.
Anlaşmanın asli ve uzun dönemli hedefi, endüstriyelleşme öncesi döneme kıyasla küresel sıcaklık artışının 2°C'nin olabildiğince altında tutulması.
Trump'ın aldığı kararla ABD anlaşmadan çıkan ilk ülke olmuştu.
Biden ayrıca, iklim krizini azaltma önlemleri konusunda daha yüksek standartları hedeflemeyi ve görevdeki ilk 100 gün içinde bir dünya iklim zirvesi düzenlemeyi taahhüt etti.
Yeni başkan ayrıca ABD'nin 2050 yılına kadar ABD'nin sıfır emisyon hedefine ulaşacağı yasayı çıkarmak için Kongre ile birlikte çalışmak istediğini belirtti.
Keystone XL boru hattını iptal etmek
Biden'ın Trump tarafından imzalanan ve ABD'nin Meksika Körfezi'ndeki petrol tesislerine Kanada'dan petrol taşımasını hedefleyen Keystone XL boru hattını da iptal edeceği söyleniyor.
Deregülasyonları kaldırmak
Biden'ın ajandasında Trump'ın araç emisyon hedeflerinin hafifletilmesi gibi aldığı iklim ve enerji deregülasyon kararlarından geri dönüşler de var.
Biden'ın bu alandaki vaatleri arasında, otomobiller ve ağır iş taşıtları için "sert" yeni emisyon limitleri üzerine çalışmak, 2030 yılına kadar ABD topraklarının ve sularının yüzde 30'unu korumak, kamu arazilerinde yeni sondajı yasaklamak, Kuzey Kutup Bölgesi Ulusal Yaban Hayatı Koruma Alanı'nı sondaja kapatmak gibi sözler de var.
Göçmen politikaları
Seyahat yasağını kaldırmak
Trump'ın Ocak 2017'de göreve geldikten sadece yedi gün sonra imzaladığı seyahat yasağını kaldırmak, atılacak ilk adımlar arasında olacak.
Trump'ın aldığı seyahat yasağı kararı İran, Libya, Somali, Suriye, Yemen, Venezuela ve Kuzey Kore vatandaşlarının ABD'ye girişini yasaklıyor.
Vatandaşlık uygulamaları
Biden'ın bir diğer büyük göçmenlik taahhüdü ise belgesiz 11 milyondan fazla göçmene vatandaşlık verecek yasa tasarısını Kongre'ye sunmak.
Ekim ayında yaptığı bir konuşmada Biden, Daca programı (Deferred Action for Childhood Arrivals [Çocuk Göçmenlere İstisnai Muamele] olarak bilinen ve 16 yaşından önce ABD'ye yasa dışı getirilen göçmen çocukların bu ülkede yasal olarak yaşamasına imkan veren program) kapsamındaki çocuklara vatandaşlık verileceğini duyurmuştu.
Biden'ın görevdeki ilk gün yapacağı işler arasında gösterilen taahüddün hayata geçmesinin en az altı ay sürebileceği söyleniyor.
Meksika sınırındaki duvarın yapımına so**n vermek**
Biden, Trump'ın Meksika sınırına inşa ettirdiği duvarın yapımına son vereceğini duyurdu. Duvarın ABD için para kaybı olduğunu savunan Biden yönetimi, bunun yerine yeni sınır tarama önlemleri alacağını açıkladı.
Irk ve ceza adaleti reformları
Irkçılık; Covid-19 salgını, ekonomi ve iklim ile birlikte Biden'ın mücadele etmesi gereken dört büyük kriz arasında.
Biden, görevdeki ilk 100 gününde polis teşkilatlarında reform yapılmasına yardımcı olacak bir ulusal polis gözetim organı kurma sözü de verdi. Ancak bu plana dair bilinen ayrıntılar çok sınırlı.
LGBTİ politikaları
Biden, translara yönelik şiddeti engellemek için kaynak ayırmak, ordudaki trans yasağını kaldırmak, okullarda trans öğrencilere verilen rehberliği yeniden sağlamak gibi birtakım taahhütlerde de bulundu.
Bir diğer öncelik de mevcut federal medeni kanunlarına cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği ekleyecek Eşitlik Yasasını geçirmek. Ancak Biden'ın bu yasayı ne kadar hızlı geçirebileceği belirsizliğini koruyor.
Müttefiklerle iyi ilişkiler
Biden'ın ABD müttefikleriyle yeni dönemde daha iyi ilişkiler kurmak istediği de biliniyor.
Yeni başkanın Oval Ofis'teki ilk mesai gününde NATO üyelerine göndereceği mesajda, "Geri döndük. Bize eskisi gibi yeniden güvenebilirsiniz" demesi bekleniyor.
Nitekim Trump, Biden'ın "liberal demokratik ideallerin koruyucusu" olarak adlandırdığı NATO'dan zaman zaman çekilmeye yönelik tehditler savurmuştu.
