Binyıl Kalkınma Hedeflerinde kaydedilen ilerleme eşit değil

Dünya liderleri bugün küresel yolsulluk ve açlıkla mücadelede gelinen noktayı değerlendirmek üzere New York'taki Birleşmiş Milletler Genel Merkezi'nde biraraya geliyorlar.

Zirvede 10 yıl önce belirlenen Binyıl Kalkınma Hedeflerine ulaşmakta kaydedilen ilerleme ve 2015 yılına kadar bu hedeflerin tutturulması için çabaların arttırılması konuları ele alınacak.

Dünya liderleri 10 yıl önce yoksulluk, hastalık, açlık ve eşitsizlikle mücadele etmeye söz vermiş ve belirli hedefler belirlemişlerdi.

Milenyum Hedefleri olarak da adlandırılan bu hedeflerden biri dünyadaki yoksulluğun yarıya indirilmesiydi.

Çin ve Hindistan ekonomilerindeki büyüme nedeniyle bu hedefin tutturulması bekleniyor.

Ancak açlığın azaltılması, sağlık ve eğitim imkanlarına erişim, anneler ve çocuklara yardım gibi diğer konularda beklendiği kadar ilerleme kaydedilemedi.

Birleşmiş Milletler'in son derece önemli diye nitelediği toplantıya Türkiye'de Cumhurbaşkanı Abdullah Gül de dahil olmak üzere yaklaşık 140 ülkenin devlet veya hükümet başkanları katılıyor.

Zirvede bazı konularda gelişme sağlanması için yeni taahhütlerde bulunulması bekleniyor, ancak mali krizin etkilerinin hala hissedildiği bir ortamda iddialı yeni hedefler belirlenmesi ihtimali düşük görülüyor.

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-Mun, yine de yoksullukla mücadeleye öncülük etme zamanı olduğunu söyledi.

Ban Ki-Mun, uluslararası mali kriz yüzünden bağış veren ülkelerde bir bıkkınlık olduğunu ancak bunun kendilerini zor durumdakilere yardımdan alıkoymaması gerektiğini kaydetti.

65. Dönem Genel Kurul görüşmeleri öncesinde düzenlenen Binyıl Kalkınma Hedefleri zirvesi sonunda yayınlanacak bildirinin taslağı da tartışmalı geçen görüşmelerle hazırlandı.

Kalkınmakta olan ülkeler, bağış yapan ülkelerin vaatlerini yerine getirmedikleri ifadesine yer ver verilmesini isterken, batılı ülkeler de yardım alan ülkelerin bunu daha iyi idare etmesi gerektiğine ağırlık verilmesini istediler. Bazı yardım görevlileri ise yoksulluğu azaltmak için belirgin planlar kapsamadığı eleştirisini getirdi.

Başarılar, başarısızlıklar Binyıl hedeflerinin başarılarından birisi Afrikalı çiftçiler için sağlanan tohum ve gübre teşvikleri oldu. Örneğin Malawi, 2005'te açlığın eşiğindeyken, şimdi hububat fazlası veriyor.

Buna karşılık dünya genelinde açlıktan etkilenenler sayıca artışta. Neredeyse bir milyar kişi açlık çekiyor.

Doğum sırasında ölen annelerin sayısı da hala yüzbinlerle ölçülüyor. Bu da anne ölümlerini dörtte üç azaltma hedefinin çok gerisinde.

Hedeflere ulaşılamamasının bir nedeni, son on yılda kalkınma yardımları artmış olsa da, zengin ülkelerin bu yardımları gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde 0,7'sine yükseltme vaadini gerçekleştirememiş olması.

Sanayileşmiş ülkeler ve Rusya'dan oluşan G-8 ülkeleri arasında İngiltere bütçesinin yüzde 0,51'i ile en yüksek yardımı yaparken, İtalya yüzde 0,15 ile en geride. Tutar olarak dünyanın en önde gelen bağışçı ülkesi olsa da; ABD de ekonomisinin sadece yüzde 0,20'sini bu şekilde kullanıyor.

Dünya genelindeki ortalama açısından da sadece yüzde 0,70'lik nihai hedef değil; 2010 hedefi olarak belirlenen yüzde 0,56 oranına ulaşılması da mümkün olmadı.

G8 ülkeleri ayrıca beş yıl önceki Gleneagles zirvesinde alınan 2010 itibariyle Afrika'ya yardımı iki katına çıkarma sözünü de gerçekleştiremedi. Bu duruma mali krizin pek çok ülkede bütçeleri zor sokması gerekçe gösteriliyor.