Bizanslıların "güvercinlik Mimarisi" Araştırılıyor

Ağırnas beldesindeki eski Bizans yerleşiminde yapılan araştırmada, o dönemde halkın güvercin yetiştiriciliğine çok büyük önem verdiği, kayalar içerisine itinalı ve özenli bir mimariyle oyulan güvercinliklerden elde edilen gübrenin, tahıl üretiminde kullanıldığı belirlendi.

Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü tarafından, 2005 yılında 1. Derecede Arkeolojik Sit Alanı ilan edilen ancak, bugüne dek araştırma yapılmayan Ağırnas beldesindeki vadide, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın izniyle çalışma başlatıldı.

Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Nilay Karakaya başkanlığında doktora öğrencisi Savaş Maraşlı, yüksek lisans öğrencisi Derya Güneri ile lisans öğrencisi Kemal Karaca'dan oluşan ekibin, bölgede yaptığı incelemelerde, Bizans dönemine ait çok sayıda güvercinlik ile güvercin gübrelerinin ve köyde üretilen tahılın depolandığı ambarlar tespit edildi.

Doç. Dr. Nilay Karakaya, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Koramaz Dağı'nın batısındaki Ağırnas Vadisi'nde ve çevresinde, Bizans dönemine ait kaya yerleşimlerini araştırdıklarını söyledi.

Erciyes Dağı'nın 15 kilometre kuzeydoğusunda bulunan Koramaz Dağı'nın, İspile köyünden başlayarak Pınarbaşı ilçesindeki Uzunyayla bölgesine kadar uzanan dağ silsilesinin batısını kapsadığını belirten Karakaya, "Dağın batı yamaçları, yer yer vadileri ve yarıkların oluştuğu bir bölge. Arazinin çökmesiyle oluşmuş. Burada 3 vadi var. Bunlar şuan bulunduğumuz Ağırnas Vadisi, Derevenk Vadisi ve Gesi Vadisi. Bizim çalışmalarımız özellikle Ağırnas Vadisi'ni içeriyor. Bulunduğumuz bölge Ağırnas Vadisi'nin kuzey ve doğusunu içeren, halk arasında Sığır Yatağı ve Agun denilen yer" dedi.

Karakaya, çalışmaları sırasında yoğunlukla güvercinliklere rastladıklarına belirterek, vadinin kuzey ve doğu bölgelerinde tarımsal yaşamın hakim olduğunu anlattı.

Güvercinliklerin şaşırtacak kadar çok sayıda olduğuna dikkati çeken Karakaya, şöyle devam etti:

"Bu ilgimizi çekti. Ayrıca çok itinalı, özenli bir mimari işçiliğe sahip. Bu da çok ilginç. Vadinin güneyinde yoğunlukla dini yapıların ve konutların, belki de şırahanelerin olduğunu tahmin ediyoruz. Çalışmamıza 2-3 yıllık bir proje diye başlamıştık ama yerleşimlerin yoğunluğunu gezip gördükçe, 2-3 yılın dışına çakacak ve uzun sürecek diye düşünüyoruz."

Karakaya, Bizans yerleşimlerinin bulunduğu Yeşilhisar ilçesindeki Erdemli Vadisi'nde 7 yıl çalıştığını anımsatarak, bu bölgede çok az sayıda güvercinliğe rastladığını anlattı.

Erdemli'de tarımsal yaşamın daha çok şarap yapımı üzerine olduğunu dile getiren Karakaya, "Burada ise halkın yaşamını güvercinlerle sağladığını sanıyorum. Burada güvercin gübrelerinin depolandığı ambarlar, hububat depoları var. Hayvancılığa müthiş önem verilmiş. Bu dikkatimi çekti. Vadinin güneyindeki yapılara yüzeysel olarak baktığımda konutların, kiliselerin Kapadokya'dan hiç farklı olmadığını gördüm ama güvercinlikler yöresel özellikler taşıyabilir. İnceledikçe göreceğiz" diye konuştu.

Vadide giremedikleri holler, derin nişler bulunduğunu belirten Karakaya, araştırmalarının yüzeyde kaldığını, yeraltı yerleşimlerini içermediğini sözlerine ekledi.