"Çabamız sürecek"
İSTANBUL (İHA) - Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev, Kafkaslar'ın Avrasya'nın merkezi durumunda olduğunu belirterek, "Karabağ sorunu adil olarak çözülene kadar çabamız sürecek" dedi.
Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ) Devlet ve Hükümet Başkanları Doruk Toplantısı İstanbul Çırağan Sarayı'nda devam ediyor. Zirveye Türkiye'den Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Arnavutluk Cumhurbaşkanı Recep Meydani, Azerbaycan Devlet Başkanı Haydar Aliyev, Gürcistan Devlet Başkanı Eduard Şevardnadze, Moldova Devlet Başkanı Vladimir Voronin, Romanya Devlet Başkanı İon İliescu, Bulgaristan Cumhurbaşkanı Georgi Parvanov ve Ukrayna Devlet Başkanı Leonid D. Kuchma, Rusya Başkakan Yardımcısı Vlentina Matvienko, Yunanistan Dışişleri Bakanı George Papandreu ve Ermenistan Dışişleri Bakanı Vartan Oskanyan ve KEİ Genel Sekreteri Valeri Chechelashvili ile diğer yetkililer katılıyor.
Zirvede konuşan Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev, KEİ'nin iktisadi, siyasi ve demokratik gelişme açısından önemli olduğunu vurguladı. Hazar Havzası'nın ve Karadeniz havzasının bölgedeki önemine dikkat çeken Aliyev, "Tarihi büyük İpek Yolu'nun yeniden işlev kazandırmak siyasi, iktisadti ve medeni ilişkilerin geliştirilmesi için büyük önem taşımaktadır" diye konuştu. Bölge potansiyelinin çok olduğunu ancak bu potansiyelden faydalanmak için barış, istikrar ve karşılıklı toprak bütünlüğüne ve sınırlara saygının gerekli olduğunu vurgulayan Aliyev, Kafkaslar'ı Avrasya'nın merkezi olarak değerlendirerek "Dağlık Karabağ sorunu adil olarak çözülünceye kadar çabalarımızı sürdüreceğiz" dedi.
"RUHANİ BAĞLAR" Arnavutluk Cumhurbaşkanı Recep Meydani de yaptığı konuşmada KEİ örgütünün 10 yıl önce bölgede barış ve istikrarı korumak, ülkeler arasındaki işbirliğinin geliştirilmesi için çalışmalar yapmak üzere kurulduğunu hatırlattı. Kafkaslar'dan Adriyatik'e kadar uzanan bölgenin siyasi ve ekonomik açıdan önemli olduğunu vurgulayan Meydani, "Doğu ile Batı'nın birleşme yerinde bulunan bölgemiz, çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır. Bu da halklarımızın ruhani olarak birbirine yaklaşmasına neden olmuştur" dedi.
Son 10 yılda dünyada politik ve ekonomik değişmelerin yaşandığını kaydeden Meydani, ekonomisini geliştirmeyen hiçbir ülkenin garantili barış ve istikrar sahibi olamayacağını vurguladı. KEİ'nin bölgesel olarak amaç ve hedeflerine doğru ilerlediğini vurgulayan Meydani, Arnavutluk'un dönem başkanlığı boyunca turizm, örgütlü suçlar ve kaçakçılıkla mücadele konularına önem verdiğini anlattı. Bu alanlardaki işbirliğinin sadece bölge için değil tüm dünyada demokratik onamın gelişmesi açısından da önemli olduğunu da vurgulayan Meydani, Avrupa Birliği(AB) ile işbirliğinin üzerinde
de önemle durduklarını söyledi.
"KEİ LOKOMOTİF OLACAK" Bulgaristan Cumhurbaşkanı Georgi Parvanov da KEİ'nin 10 yıl önce kurulduğunu ve henüz genç bir örgüt olmasına karşın yaptıklarının çok önemli olduğunu söyledi. Bölgenin çok büyük ekonomik potansiyele sahip olduğunu belirten Paranov, "İşbirliği ekonomik sınırları aşmanın en kolay yoludur. Karadeniz'in etrafındaki ülkelerin arasında kısa ve uzun vadeli gelişmeyi sağlamak için işbirliğini geliştirmek zorundayız" dedi. Bölgenin iki kıta arasında yer aldığına dikkat çeken Paranov, enerji, tarım, telekomünikasyon ve turizm alanlarında işbirliği yapılabileceğini söyledi. Bölgesel gelişme için KEİ'nin "lokomotif" olacağını vurgulayan Paranov, "yeni Avrupa mimarisi"nin KEİ'nin de güçlenmesi anlamına geldiğini ifade etti. 11 Eylül saldırılarının insanlık tarihini de değiştirdiğini söyleyen Paranov, terör ve organize suçlara karşı KEİ bünyesindeki ülkelerin işbirliği yapmasının da önemine dikkat çekti.
"PROJELER HAYAT VERİYOR"
Gürcistan Cumhurbaşkanı Eduard Şevardnadze de konuşmasında, bölgede yeni hayatiyet kazanacak İpekyolu, Bakü - Ceyhan Petrol Boru hattı ile diğer gelişmeler ülkeler arasındaki büyük işbirliğinin en güzel örnekleri olduğunu söyledi. Şevardnadze bölge ile ilgili görüşlerini aktarırken özellikle Karadeniz havzasının kirliliği ve bu konuda yapılacak tedbirler konusunda çalışmalar yapılması gerektiği hususuna değindi.
Moldova Devlet Başkanı Vladimir Voronin de 10 yılda başarılı çalışmalara imza atıldığını belirterek, "Bölgesel işbirliği sadece ekonomik alanda değil, politika, kültürel alanlarda arttırılmalı" dedi.
"AB'İN BÖLGE İÇİN ÖNEMİ" Romanya Devlet Başkanı İon İliescu ise zirvenin geleceği yeniden çizmek için önemli bir fırsat olduğunu ve çıkacak kararın ciddi ve dengeli bir belge olacağını söyledi. İliescu konuşmasında yasa dışı yollardan silah ve insan kaçakçılığına karşı tedbirlerin alınmasını isterken küreselleşme konusunda da politik irade ve istikrara ihtiyaç bulunduğunu hatırlattı. Sürdürülebilir gelişme için ilgili ülkelerin dayanışmasının en önemli unsur olduğuna dikkat çeken İliescu, "Daha genişletilmiş Avrupa Birliği (AB) kalkınmamıza katkıda bulunacaktır. AB ile çeşitli işbirliği alanları olabilir. AB ile global entegrasyon sürecine girilebilir. Çoruh nehrinin Karadeniz Ekonomik İşbirliği'ne katkısı olmalıdır. İşbirliği için daha fazla çalışılmalıdır. Bunların başında transit yollar ve enerji geliyor. Ülkelerin Rusya ve Ukrayna ile işbirliğine gitmesi de büyük önem taşıyor" ifadelerini kullandı.
Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ) devlet ve hükümet başkanları toplantısında konuşmalardan sonra zirve bildirisi imzalandı.Doruk bildirisinin imzalanmasından sonra Çırağan Sarayı'nın Boğaz tarafındaki tarihi kapısı önünde merdivenlerde bir araya gelen ülke liderleri aile fotoğrafı çektirdi. Aile fotoğrafında Cumhurbaşkanı Sezer'in Aliyev ile Recep Meydani'nin arasında yer aldığı görüldü. Zirve, konuşmalardan sonra imza töreni, aile fotoğrafı çekimi ve zirveye katılan devlet ve hükümet başkanları onuruna Divan Kuruçeşme'de verilen öğle yemeğine katıldı.
Öğleden sonraki bölümde ikili görüşmelerden sonra İstanbul Conrad Otel'de "Üç Deniz'in Hikayesi" konulu konferans düzenlenecek. Yine aynı yerde zirve ile ilgili bir resepsiyon verilecek.
