BİZE ULAŞIN
18 Mart Perşembe günü Çanakkale Zaferi coşkuyla kutlanacak. Türk milletinin bu önemli zaferinin 106. yılında vatandaşlar Çanakkale türküsünü kim söyledi, Çanakkale türküsü kime ait gibi soruların cevaplarını araştırmaya başladı. İşte Çanakkale türküsünün yazarı ve Çanakkale türküsü sözleri...
Çanakkale türküsünün ait olduğu yöre Kastamonu'dur. Muzaffer Sarısözen'in bestesini yaptığı türkünün kaynağı Kastamonulu İhsan Ozanoğlu olarak bilinmektedir. Yapılan ilk kayıt 1923 senesinde Marika Papagika'ya aittir. Türkçe söylenen türkü Bogos Kirecciyan tarafından aynı zamanda Türkçe sözlerle plağa da kaydedilmiştir.
Oldukça dokunaklı olan Çanakkale türküsünü bilmeyen yoktur. Fakat türkünün kime ait olduğu ile ilgili başka tezler de mevcuttur.
Bunlardan biri Müzikolog Onur Akdoğu’ya göre türkünün ‘Nihavent Longa’ adlı eserin de bestesini yapmış olan Kemani Kevser Hanım’ın ‘Çanakkale Marşı eserinin türküleşmiş şekli olduğudur. Ünlü müzikologlarımızdan Etem Ruhi Üngör’e göre ise, Çanakkale Türküsü Eyüplü Destancı Mustafa Şükrü Efendi’ye aittir. Başka bazı kaynaklarda ise, Çanakkale Türküsü'nün anonim bir eser olduğu yazmaktadır. Kaynaklara göre orijinalinde bir aşk türküsü olan türkü, zamanla kahramanlık türküsü haline dönüşmüş ve Çanakkale Savaşı ile yeniden canlanmıştır. Tezin sahipleri, iddialarına dayanak olarak Kerkük, Kastamonu, İzmir, Konya, ve Tuna üzerindeki Adakale’den derlenmiş olan “Çanakkale içinde aynalı çarşı” sözleriyle başlayan türküleri göstermektedirler.
Türkünün anonimliğine ve Çanakkale Savaşları ile ilgisi olmadığına dair bir kanıt da bulunuyor. Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı’nın 1. sayısında Ömer Çakır tarafından yayımlanan 29 Eylül 1914 tarihli (yani Çanakkale Savaşı’ndan önce yazılmış) bir mektup bunu kanıtlar nitelikte. Emrullah isimli biri annesine şöyle yazıyor: “Birkaç günden beri Çanakkale sokaklarından askerler geçiyor, ‘Çanakkale içinde Aynalıçarşı, ana ben gidiyorum düşmana karşı’ şarkısını söylüyorlar. At üstünde zabitler, top arabaları, mekkâre ve deve kervanları sokağımızı doldurdu. Harp olacakmış, İngiliz ve Fransız harp filoları boğazın dışında dolaşıyormuş. Buraları bombardıman edeceklermiş…” Ömer Çakır’a göre, türkü 1897 senesinde gerçekleşen Osmanlı-Yunan Savaşı ile ilgili.
Çanakkale içinde aynalı çarşı
Ana ben gidiyom düşmana karşı, off, gençliğim eyvah!
Çanakkale içinde bir ağaç selvi
Kimimiz nişanlı, kimimiz evli, off, gençliğim eyvah!
Çanakkale içinde bir kırık testi
Analar babalar ümidi kesti, off, gençliğim eyvah!
Çanakkale üstünü duman bürüdü
On üçüncü fırka harbe yürüdü, off, gençliğim eyvah!
Çanakkale elinde toplar kuruldu
Vay bizim uşaklar orda vuruldu, off, gençliğim eyvah!
Çanakkale köprüsü dardır geçilmez
Al kan olmuş suları bir tas içilmez, off, gençliğim eyvah!
Çanakkale'den çıktım yan basa basa
Ciğerlerim çürüdü kan kusa kusa, off, gençliğim eyvah!
Çanakkale'den çıktım başım selamet
Anafarta'ya varmadan koptu kıyamet, off, gençliğim eyvah!
Çanakkale içinde vurdular beni
Ölmeden mezara koydular beni, off, gençliğim eyvah!
Çanakkale içinde sıra söğütler
Altında yatıyor aslan yiğitler, off, gençliğim eyvah
