ÇEAŞ ve Kepez mercek altında
ANKARA(ANKA)-Uzan Grubu'na ait ÇEAŞ ve Kepez'e el konulmasının ardından Türkiye aleyhine açılan 3 tahkim davasında istenen tazminat tutarı 18 milyar doları aşarken, başta Maliye Bakanlığı olmak üzere bütün kamu kurumları her iki şirkete ilişkin bilgi ve belgeleri Enerji Bakanlığı'na iletti.
Maliye Bakanlığı da, ÇEAŞ ve Kepez'in vergi borçları başta olmak üzere, İmar Bankası'ndan kullandığı krediler ile kısa ve uzun vadeli borçlarını bir bir incelemeye aldı. Konuya ilişkin olarak hazırlanacak rapor Enerji Bakanlığı'na ardından da uluslararası tahkim davasında savunma dosyasına eklenecek.
ÇEAŞ ve Kepez Elektrik'in hissedarı olduğunu öne süren Libananco, Cementownia Nowa Huta ve Europe Cement şirketlerinin açtığı davada dahil olmak üzere devam eden tahkim davalarında talep edilen toplam tazminat tutarının ise 18 milyar doları aştı. Enerji Bakanlığı, her üç davada elini güçlendirmek için kapsamlı bir çalışma başlattı. Hukuk bürosunun yanı sıra diğer kamu kurum ve kuruluşlarından da destek alındı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan da, bu dava için bütün kamu kurumlarına "İki şirkete ilişkin elinizdeki bütün belgeleri Enerji Bakanlığı'na gönderin" talimatı vermişti.
Enerji Bakanlığı bugüne kadar kesinleşen tahkim davalarında toplam 200 milyon dolar ödemeye mahkum edilirken, ÇEAŞ ve Kepez konusunda Maliye Bakanlığı da çalışma başlattı. Maliye Bakanlığı müfettişlerinin ÇEAŞ ve Kepez'in el konulduğu 2003 yılına ilişkin hesaplarını, vergi borcu ve İmar Bankası'na olan borçlarını ayrıntılı bir şekilde incelemeye aldı. Yetkililer, konuya ilişkin raporun Temmuz ortasında tamamlanacağını ve Enerji Bakanlığı'na gönderileceğini kaydettiler. Enerji Bakanlığı'nın ÇEAŞ ve Kepez'in ortağı olduğunu öne süren şirketlere karşı "ödenmeyen vergi ile kısa ve uzun vadeli borçlara" ilişkin raporu kullanacak.
ÜÇ ŞİRKET DAVA AÇTI
Güney Kıbrıslı Libananco‘nun açtığı 10 milyar dolarlık tahkim davasının ardından Polonya merkezli çimento fabrikası Cementownia Nowa Huta, 2001 yılında hisselerinin yüzde 60‘ını satın aldığını öne sürdüğü ÇEAŞ ve Kepez‘in imtiyaz sözleşmesinin geri alınması nedeniyle zarara uğradığını savunarak, Uluslararası Yatırım Anlaşmazlıklarının Çözümü Merkezi‘ne başvurmuştu. Nowa Huta'nın Türkiye‘den talep ettiği tazminat tutarı 4.6 milyar dolar. Ayrıca, Europe Cement adlı şirket de ICSID'e dava açarak Türkiye'den 3.8 milyar dolar tazminat talep etti.
HAKEM HEYETİ MAYISTA OLUŞTU
ÇEAŞ ve Kepez davalarına bakacak heyet Mayıs ayında oluşturuldu. Cementownia Kanada'dan bağımsız bir hakem olan Marc Lalonde'u seçti. Türkiye Kanadalı Christopher Thomas'ı tayin etti. İsviçreli bağımsız hakem ICC'nin Başkanı Pierre Tercier mahkeme başkanı şekildi. Dava, Washington D.C'deki Uluslararası Yatırım Anlaşmazlıkları Çözümleme Merkezi'nde görüşülecek.
Türkiye aleyhine dava açan şirketler, ÇEAŞ ve Kepez'e yatırım yaptıklarını öne sürerek, iki hidro-elektrik şirketine hukuk dışı bir şekilde el konulduğunu öne sürüyor.
