Levent Uluçer
Pekin
Geçirdiği sakatlık nedeniyle basketbolu bırakan NBA'in Çinli yıldızı Yao Ming de kendisini çevre korumaya adayanlardan.
Ünlü olmasının birikimini iyi kullanan Yao Ming'in geçen yıldan bu yana hedefindeki son çevreci adımsa köpekbalıkları.
Çünkü Çinli zenginler köpekbalığı yüzgeci tüketiyorlar.
Çin'de köpekbalığı yüzgeci pahalı Çin sofralarının ana yemeği olabiliyor ve köpekbalığı yüzgeci ticaretinin yüzde 95'ini Çinliler yapıyor.
Pahalı olan bu yemek, Çinli zenginler için bir gösteriş.
Yao Ming'e göre balıkçılar suçlu değil, çünkü zenginler köpekbalığı yüzgeci için iyi para ödüyorlar.
Ancak ortaya çarpıcı bir rakam çıkıyor; her yıl dünya denizlerinden değişik tahminlere göre, 26 ila 73 milyon arasında köpekbalığı eksiliyor.
Çinliler nedeniyle dünya denizlerindeki köpekbalıklarının 3'te biri yok olmuş durumda ve böyle giderse soyu tükenmekte olan hayvanlar sınırına dayanacak.
Bilimciler, köpekbalığının yok olmasının eko sisteme büyük zarar vereceğini söylüyorlar.
Yao'nun bu girişimine Çin'in beş büyük zengini de destek verince köpekbalığı ve onun yüzgeci daha çok gündemde yer almaya başladı.
Ancak çok pahalı olmasından ötürü mü bilinmez, Çinliler farkına varmadan son zamanlarda sahte köpekbalığı yüzgeci yiyorlar.
Böylece Çin'in ürettiği birçok sahte ürüne bir yenisi de eklenmiş oldu. Ancak en azından bu sahtecilik "çevreci." Köpekbalıklarını yok etmiyor!
Geçen Temmuz ayında da Çin'de Cıcieng (Zhejiang) eyaletinin Vıncou (Wenzhou) kentinde bundan böyle resmi yetkililerin harcamalarında kısıntıya gidileceği açıklanmıştı.
Bu kent bu konuda ilk pilot bölge olarak seçildi. Örneğin verilen yemek harcamalarında lükse kaçılmayacağı ve köpekbalığı yüzgeci gibi pahalı yemeklerin menülerden çıkartılacağı bildirildi.
Bu yıldan itibaren taobao, tmall gibi Çin'in dev e-ticaret şirketleri de ayı safrası, köpekbalığı yüzgeci gibi hayvan ürünlerinin ticaretini yasakladığını bildirdi.
Benzeri bir yasaklamayı Hong Kong'un ve dünyanın en büyük havayolu şirketlerinden biri olan Cathay Havayolları yaptı.
Cathay bundan böyle kargo uçaklarında köpekbalığı yüzgeci taşımayacak.
Çin'in zengin doğu kıyı eyaletlerinden biri ve Konfüçyüs'ün doğum yeri olan Şangdong'un büyük kentlerinden Çingdao'daki büyük bir balık ürünleri pazarında yapılan araştırmaya göre Çinlilerin yüzde 90'ı sahte köpekbalığı yüzgeci yiyor. Şu an Çin pazarlarında gerçek köpekbalığı yüzgecinin kilo fiyatı 12 bin yüen (yaklaşık 3 bin 425 TL).
Ancak sahtesi için kullanılan yiyecekler ise nişasta, balık derisi ya da jelatin. Sahtesinin kilo fiyatı ise 80-100 yüen arasında (yaklaşık 23-28,5 TL) değişiyor. Uzmanlar sahtesiyle yapılan köpekbalığı yüzgecinin besin değerinin küçük bir parça eriştedeki kadar bile olmadığını söylüyorlar.
Pekin, köpekbalığı yüzgecinin en çok tüketildiği kent.
Pekin'de emlak alanında iş yapan biri, "Bana göre de köpekbalığı yüzgeci bırakılmayacak bir lezzet değil ancak Çin'in en değerli içkisi olan Maotai ile köpekbalığı yüzgeci ısmarlarsam, konuklarım kendilerinin benim için değerli olduğunu düşüneceklerdir" diyor.
Pekin'de yıllık 16 milyon dolarlık köpekbalığı yüzgeci tüketiliyor. Kimi lüks otellerde bir kap köpekbalığı çorbası bin 800 yüene (yaklaşık 513 TL) satılıyor.
Geçen yılın sonuna kadar Pekin'deki 131 dört ve beş yıldızlı otellerin yüzde 99'unda köpekbalığı yüzgeci çorbası satılıyordu.