CMUK'un 129 maddesi kabul edildi

ANKARA (İHA) - TBMM Genel Kurulu'nda Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu (CMUK) Tasarısı'nın görüşmeleri gece geç saatlere kadar sürdü. Çalışmalar, alınan karar doğrultusunda saat 23.00'e kadar sürdü. 335 maddelik tasarının CHP'nin de desteğiyle ilk gün görüşmelerinde 129 maddesi kabul edildi. Genel Kurul yarın saat 12.00'de toplanacak. Tasarının 14 Aralık tarihine kadar yetişmesi gerekiyor.

Tasarının bugünkü görüşmelerinde, 'arama kararı' başlıklı 119. maddesinde '... gecikmesinde sakınca bulunan hallerde (suç delillerinin ortadan kaldırılması endişesi), Cumhuriyet Savcısı'nın veya Cumhuriyet Savcısı'nın emrinin alınamadığı hallerde kolluk amirinin yazılı emri ile kolluk görevlilerinin arama yapabileceği' yönündeki ifade sehven yazıldığı gerekçesiyle AK Parti ve CHP'nin önerisiyle 'kolluk amirinin' ifadesi metinden çıkartıldı. Böylece 'aramada' sadece Cumhuriyet Savcısı'nın emri ile, Cumhuriyet Savcısı'nın emrinin alınamadığı hallerde yazılı emri ile kolluk görevlileri (polis ve jandarma) arama yapacak. Değişiklikle, herkesin kendine göre bir uygulama yapmasının önüne geçildi.

CMUK Tasarısı'yla getirilen bazı önemli düzenlemeler şöyle:
- Cumhurbaşkanı, kendi takdiriyle tanıklıktan çekilebilecek,
- Tanıklar, teknolojiye uygun olarak e-posta ile tanıklığa çağrılabilecek,
- Bir suça ilişkin bilgiler, devlet sırrı olarak mahkemeye karşı gizli tutulamayacak. Gerektiğinde, sadece hakimlere bu bilgiler verilecek,
- Tanık koruma sistemi getirildi ve örgüt suçlarında tanığa koruma sağlanacak,
- Gözaltı süresi 24 saati geçemeyecek ve ancak hakim kararı ile her defasında bir günü geçmemek kaydıyla 3 gün uzatılabilecek. Kolluk kuvvetleri yakalanan kişiye haklarını bildirecek ve yakalananların ailelerine bilgi verilecek,
- Hapis cezasının üst sınırı 2 yılı geçmeyen suçlarda tutuklama kararı verilemeyecek. Tutukluluk süresi de en fazla 2 yıl olacak ve zorunluluk halinde bu 3 yıla kadar uzatılabilecek,
- Bir suça ilişkin delil elde etmek için, cezasının üst sınırı 2 yıldan fazla olan şüpheli ya da sanığın bedeni üzerinde tıbbi muayene yapılabilecek ve kan, saç gibi örnekler alınabilecek,
- Kadın sanık, talebi halinde kadın doktor tarafından muayene edilecek,
- Üst sınırı 3 yılı geçmeyen suçlarda, şüpheli tutuklanmak yerine, adli kontrol altında tutulabilecek. Adli kontrol, yurt dışına çıkamama, hakim tarafından belirlenen yerlere, belirli sürelerle başvurma yoluyla sağlanacak,
- Konutta, işyerinde veya kapalı yerlerde gece arama yapılamayacak. Aramada, kişinin avukatının bulunmasına engel olunmayacak,
- Kaçak sanığın duruşmaya gelmesini sağlamak amacıyla Türkiye'deki mallarına el konulabilecek,
- Soruşturma konusu suçun sonucunda elde edildiğine ilişkin şüphe bulunan durumlarda, şüpheli ya da sanığın mal varlığına el konulabilecek,
- Soruşturma konusuna ilişkin delillerin telekomünikasyon araçlarında olması halinde bu deliller korumaya alınacak. Bu kapsama giren tüm gönderilere hakim kararıyla el konulabilecek. Bilgisayar veri tabanları taranabilecek,
- Soruşturmada, başka yolla delil elde edilememesi durumunda, hakim kararı ile telefon dinleme ve kayıt yoluyla delil toplanabilecek. Ancak her suça ilişkin olarak telefon dinleme yapılamayacak.
- Telefon dinleme ve kayıt, göçmen kaçakçılığı ve insan ticareti, kasten öldürme, işkence, cinsel saldırı ve çocuklara yönelik cinsel istismar, uyuşturucu madde imalatı ve ticareti, parada sahtecilik, suç işlemek maksadıyla örgüt kurma, rüşvet, silahlı örgüt, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçlarında yapılabilecek. Bu suçlara ilişkin olarak delil toplama amacıyla teknik ve elektronik araçlarla izleme yapılabilecek,
- Uyuşturucu imal ve ticareti, suç işlemek maksadıyla örgüt kurma, silahlı örgüt ve bunlara silah sağlama, silah kaçakçılığı ve tarihi eser kaçakçılığı suçlarında gizli soruşturmacı görevlendirilebilecek. Kamu görevlisi olan bu kişinin gerektiğinde kimliği değiştirilebilecek,
- İfade alma veya sorgu sırasında avukatın sanıkla görüşmesi ya da yanında bulunması engellenemeyecek,
- Soruşturma işlemleri, Cumhuriyet Savcısı tarafından adli kolluğa yaptırılacak. Adli kolluk, bu görevleri dışında üstlerinin emrinde olacak. Özlük hakları bağlı bulundukları kurumlarca (polis, jandarma, sahil güvenlik) sağlanacak,
- Yargılamalarda çapraz sorgu getiriliyor ve avukat, sanığa, tanığa, bilirkişilere ve duruşmaya çağrılan kişilere doğrudan soru sorabilecek."