CSIS'den "Türk-ABD ilişkilerinde sıkıntı" uyarısı

WASHİNGTON (ANKA) – Türkiye-ABD ilişkilerinde "balayı" yaşandığı savlarına karşın ABD'deki Stratejik ve Uluslararası Etüdleri Merkezi (CSIS), ikili ittifakta önümüzdeki dönemde sıkıntılar yaşanabileceğine dikkat çekerken ittifakın geleceğinin iki ülkenin iç politikalarınca da şekillendirileceğini belirtti.

CSIS'nin, Türkiye Projesi Direktörü Bülent Alirıza imzasını taşıyan "ABD-Türkiye İlişkileri: Yeni bir balayı mı?" başlıklı değerlendirmesinde, ikili ilişkilerde 2008 yılı ve ötesine ilişkin görüş ve beklentilere yer verildi.

ABD ve Türkiye'nin Ortadoğu'daki işbirliğinin sınırlarının olduğunu savunan CSIS, iki ülkenin Irak'taki çıkarlarını ve politikalarını uzlaştırma zorluklarının bulunduğuna, İran'a yönelik yaptırımların ve bu ülkeye uygulanan izolasyonun etkinliği gibi konularda farklı görüşlerinin de olduğuna dikkat çekti.

-ANKARA BUSH'UN SOYKIRIMLA SUÇLADIĞI BEŞİR'İ AĞIRLADI-

CSIS, Türkiye'nin, ABD'yi öfkelendiren Suriye gibi ülkelerle ilişkileri yavaşlatma sinyalini vermediğini de belirtti. Ankara'nın, bir süre önce Başkan George W. Bush tarafından Darfur'da "soykırım" ile suçlanan Sudan Cumhurbaşkanı Ömer Beşir'i ağırladığını, Washington'un, Hamas'ın dışlanması yönündeki tavrını da benimsenmediğini kaydeden CSIS, bu nedenle iki ülkenin çıkarlarının bölgede gerçekten uyum içinde olup olmadığı sorusunu "meşru" olarak nitelendirdi.

-TÜRKİYE MÜZAKERELERİ BAŞLATIP AB'YE KATILMAYAN İLK ÜLKE OLABİLİR-

ABD'nin, her zaman Türkiye'nin AB üyeliğine destek vermesine karşın Türkiye'nin bunu gerçekleştirmek için gücünün bulunmadığını vurgulayan CSIS, bazı AB liderlerinin Türkiye'nin katılımına karşı çıkması ve Erdoğan hükümetinin isteksizliğinin halkı hayal kırıklığın arttığını savundu. CSIS, "Bunun sonucunda Türkiye'nin müzakereleri başlatıp sonunda katılmayı başaramayan ilk ülke haline gelebileceğini tasavvur etmek artık mümkündür" ifadesini kullandı.Türkiye'nin AB çabasının başarısızlıkla sonuçlanmasının Türkiye'nin kendi tanımlaması, dünyadaki rolü ve Türkiye'nin iç ve dış politikası açısından "derin sonuçları"nın olacağını vurgulayan CSIS:

"Bu, sadece Ankara'da değil, aynı zamanda Washington'da büyük politika kararlarını gerektirir. ABD'nin kesin olarak Türkiye'nin Batı'ya olan bağlılığını, Washington'daki bazılarının önerdiği 'güçlenmiş bir stratejik ortaklık' aracılığı ile korumaya çalışırsa da bu tür bir ilişkin temellerinin ne ölçüde sağlam olacağı hiç de açık değil. Türkiye'nin, Batılaşma sürecinde belirleyici bir rol oynamamış ABD için tek başına bu çabayı sürdürmesinin çok zor olacağını ve özellikle Türkiye'nin Avrupalılar tarafından geri çevrilmesi ile Türk kamuoyundaki kuvvetli Batı karşıtlığı hissiyatını güçleneceği" belirtti

-İKİLİ İTTİFAKIN GELECEĞİNİ İÇ POLİTİKALARI DA BELİRLER-

CSIS, ikili ittifakın geleceğini ayrıca iki ülkenin iç politikalarınca da şekillendirileceğini savunurken AKP'nin halen Türk siyasi sahnesine hakim olmakla birlikte AKP'nin "gizli İslamcı gündemi"nin olduğuna inanan karşıtları ile "tedirgin" bir ilişkisinin bulunduğuna dikkat çekti. Raporda şunlar kaydedildi:

"İslami başörtüsüne sınırlamaları kaldırma girişiminin, AKP'nin karşıtlarını yeniden harekete geçirtmesi beklenebilir. ABD'nin, yakın bir ilişkiye olan bağlılığını ispatlayan bir Türk hükümetinin ömrü konusunda kaygı duyması için acil herhangi bir neden olmasa da içteki polarizasyonun, küresel ekonominin aşağıya doğru bir hareketinden kaynaklabilecek ekonomideki bir duraksama ile çakışmasının, AKP'yi daha kırılgan hale getirebileceği düşünülebilir."

-ABD'DEKİ YENİ BAŞKANIN FARKLI ÖNCELİKLERİ OLACAK-

CSIS, ABD'de yeni bir başkan seçilecek olmasını da "kaçınılmaz bir belirsizlik unsuru" olarak değerlendirirken "Yeni başkanın, ittifakın temellerini önemli bir biçimde değiştirme yoluna gideceğine inanmak için pek bir neden yok. Ancak Bush'un halefi, farklı öncelikleri ile göreve geleceği için halen devam eden Soğuk Savaş sonrası uyum sağlama döneminin sonraki aşamasının öncüsü olabilir" yorumunu yaptı.