Denizcilikte 'sessiz' devrim
ANKARA (İHA) - Ulaştırma Bakanlığı'na bağlı Denizcilik Müsteşarlığı'nın Liman Hizmet tarifelerinde yaptığı yüzde 30 ile 80 arasında indirim, Türkiye'ye gelen yabancı yat ve kruvaziyer turizminde yüzde yüzlere varan bir artış sağladı. 2002 yılında deniz yoluyla limanlarımıza demir atan gemilerle ülkemizi 742 bin turist ziyaret ederken, bu rakam 1 Ağustos 2003'te yürürlüğe gren liman ücretlerindeki indirimle beraber 2004 yılında 1 milyon 152 bine yükseldi.
Dünyanın en çok merak edilen metropollerinden olan ve boğazıyla ünlü İstanbul'u görmek için limanlarımıza yanaşan 50 bin grostonluk bir geminin maliyeti, indirimle 52 bin dolardan 18 bin dolara çekildi. Fiyat indirimleri neticesinde, kruz şirketleri uzun vadeli kontratlar yaparak İstanbul'u uğrayacakları yerler arasına aldı. Yat ve kruvaziyer turizmindeki bu artışa indirimin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle daha çok ayak bastı parası olarak de bilinen 'Plotaj, Romorkaj, Bağlama ve Barıma' ücretlerindeki indirimlerin önemli etkisi oldu. 2003 Ağustos'undan önce ülkemizin tarihi ve turistlik yerlerini tanımak amacıyla limanlarımıza yanaşan 10 bin grostonluk bir yolcu gemisinden verilen hizmetler karşılığında 5 bin 957 dolar alınırken, indirimler sonrası bu rakam 2 bin 65 dolara kadar indi.
Ancak limanlardaki tüm bu indirimler bile Yunanistan'ın yat ve kruvaziyer gemilerine uyguladığı fiyat tarifesinin üstünde kaldı. Yunanistan'ın Pire Limanı'na yanaşan 1001 groston ile 2001 groston arasındaki bir gemiden Romorkaj, Plotaj, Bağlama ve Barıma adı altına 571 dolar alırken, aynı işlemleri için İzmir Limanı'na turist taşıyan gemiden 987 dolar alınıyor.
Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım ise indirimleri denizcilikte yapılmış 'sessiz devrim' olarak nitelendiriyor. Yıldırım, 1 Temmuz 2003'te çıkartılan ve 1 Ağustos'ta yürürlüğe giren yasaların denizciliğin gelişmesi adına bugüne değin atılmış en önemli adımlardan biri olduğunu kaydederek, "Bunlardan birisi de liman ücretlerinde yapılan indirimlerdir. Özellikle kruvazer tipi turist taşıyan büyük gemilerin limanlarımıza gelişinde önemli artışlar oldu. İndirimden sonra Kuşadası ve İzmir Limanı'na çok sayıda kruvazör gemisi geldi. Gemi trafiği yüzde 20 arttı. Yolcu gemisinde bu oran yüzde 150'nin üzerinde gerçekleşti. İndirim sonrası TCDD limanlarından bir örnek verecek olursak, zarar 1 milyon dolar iken karı 40 milyon dolara yaklaşmıştır. Bunun için büyük kazançların yanında küçük kayıpları dikkate almamamız lazım" dedi.
Kruvaziyer ve yat gemilerindeki artışın ekonomik açıdan da getirisinin büyük olduğuna değinen Yıldırım, "Bu gemilerle seyahat edenler dünyanın en zengin insanları. O nedenle, bu gemiler limanlara ödediği paraların yanında uğradıkları yerlerde alışveriş yaparak önemli miktarda döviz bırakıyorlar. Kaldıkları süre içinde o şehrin ekonomisine hatırı sayılır katkıda bulunuyorlar. Liman ücretlerinde indirim yaparken, olayın bu yönünü de göz önünde bulundurduk. Ama Hazine, limanlarda gelir kaybı olduğunu öne sürerek bizi tenkit etti. Kar-zarar tablosu ortada. Fazla bir şey söylemek istemiyorum" diye konuştu.
Ampuria Tour Satış Departmanı Yöneticisi Sinem Muyooğlu ise, vergi indirimlerinden sonra limanlara gelen yolcu gemilerinde artış yaşandığının doğru olduğunu, ancak bunun esnafa etkisinin olmadığını söyledi. Muyooğlu, yolcu gemileri ile gelen turistlere şirket yöneticileri tarafından gemiden ayrılmalarına izin verilmediğini ve gemilerde her şeyin satıldığını ifade etti.
