DERGİ Tüm zamanların en iyi çocuk kitapları

Jane Ciabattari

BBC Culture

Bugüne kadar İngilizce yazılmış en iyi çocuk kitapları hangileridir?

Dünyanın her tarafından onlarca edebiyat eleştirmenine sorarak bu sorunun yanıtını bulmaya çalıştık. 10 yaş altı çocuklar için İngilizce yazılmış en iyi kitapların listesini yapmalarını istedik. 151 kitabın adı geçti. Bunlar içinde en fazla tekrarlanan 11 kitabın listesini derledik.

11. Little House on the Prairie (1935) - Laura Ingalls Wilder

Wilder'in 19. yüzyıl Amerikan vahşi batısını anlattığı dokuz klasik romanı kendi çocukluğundan esinlenmiştir. Küçük Ev adlı kitabı televizyona da uyarlanan Wilder'in Little House on the Prairie adlı kitabı, Wisconsin'de ormanda inşa edilen ahşap bir evde anne ve babası ile iki kız kardeşi ve köpeği ile yaşayan küçük bir kızın gündelik yaşamını anlatır. Wilder'in anlatımları vahşi batıdaki yaşamı kuşaklar boyunca gözler önüne sermiştir.

10. A Wrinkle In Time (1962) - Madeleine L'Engle

Meg Murry'nin zamanda yolculuk yapan fizikçi babası ortadan kaybolur. Bir gün evlerine gelen beklenmedik misafir de zamanda ve uzayda yolculuk sonucu oraya gitmiştir. Onun sayesinde Meg de bir arkadaşı ve erkek kardeşi ile babasını bulmak üzere evrende yolculuğa çıkar. Tanık olduğu olaylarda Soğuk Savaş'ın izlerini görmek mümkündür. Çocukları bilim-kurguyla ilk tanıştıran kitaplardan biri olan bu eserde Einstein'in izafiyet teorisinden de yararlanılmış. Meg, zeki ama tuhaf karakterli bir kız olarak edebiyatta bir ilki temsil ediyordu.

9. Yerdeniz Büyücüsü (A Wizard of Earthsea (1968) -Ursula K Le Guin

Sparrowhawk (Atmaca) adlı küçük bir çocuk, cadı teyzesinden öğrendiği sihir gücüyle köyünü kötülüklerden kurtarır. Sonra yeni bir isimle büyücü olarak eğitim alır. Büyücü okulundaki hataları, ejderhalar ve içindeki cinlerle mücadelesi, fantezi tarzı masallarda iyi ve kötü olgularını yeniden biçimlendirmiştir.(Parnassus Press)

8. Charlie'nin Çikolata Fabrikası (Charlie and the Chocolate Factory) (1964) - Roald Dahl

Edebiyat eleştirmenleri Roald Dahl'ın beş kitabını listeye aldı. Bazıları Dahl'ı gelmiş geçmiş en iyi çocuk kitapları yazarı olarak niteliyordu.

7. Winnie-the-Pooh (1926) - AA Milne

Milne bu klasik çocuk kitabındaki kahramanlara kendi oğlu Christopher Robin'in ve onun oyuncaklarının adını vermişti. Winnie-the-Pooh ayısının adıdır ve diğer kahramanlarla birlikte ormandaki maceraları anlatılır. Oyun yazarı Milne'nin Pooh klasikleri çocuklar için mükemmel masal kahramanları yaratmıştır.

6. Küçük Prens (The Little Prince (1943) - Antoine de Saint-Exupéry

İkinci Dünya Savaşı sırasında Fransız hava kuvvetlerine bağlı pilotluk da yapan ve 1944'te uçağıyla birlikte Akdeniz üzerinde kayıplara karışan yazarın bu ibretlik öyküsü çok ünlüdür. Hikaye, Sahra çölüne düşen uçağın pilotu ile küçük bir gezegenden gelen bir prens arasında geçer. Prensin birçok sözü hayat dersi niteliğindedir.

5. Küçük Kadınlar (Little Women) (1868) - Louisa May Alcott

Küçük bir kentte yaşayan March ailesinin farklı karakterdeki dört kızının çocukluktan yetişkinliğe geçişini anlatan hikayesi kuşaklar boyunca etkisini yitirmedi. Bu otobiyografik roman gerçekçi diyalogları, güçlü karakterleri, aile dinamikleri konusunda ince ayrıntıları ve yazarın merak uyandıran anlatımı ile birkaç kez okunacak türden bir kitaptır.

4. Alice Harikalar Diyarında (Alice's Adventures in Wonderland) (1865) - Lewis Carroll

Lewis Carroll ismini kullanan Charles Dodgson'un Victoria dönemine özgü bu fantezisi 150 yıl önce yayımlandığında büyük yankı yaratmıştı. Romanın baş kahramanı Alice'in tavşan yuvasından girdiği dünya ve karşılaştığı karakterler edebiyatın hayal gücünü beslemiştir hep. Artık Alice'i herkes tanıyor. Hikayenin farklı versiyonları ortaya çıkmaya devam ediyor.

3. Arkadaşım Canavar (Where the Wild Things Are) (1963) - Maurice Sendak

Hikayenin kahramanı Max, annesinin yemek yedirmeden yatmaya gönderdiği ve hayal dünyasındaki canavarların yanına kaçan küçük bir çocuktur. Yazar, bir çocuğun kendi duygularını tanımasını ve idare etmesini öğrenişini incelikle anlatır. Eleştirmenler hikayenin güzelliği, zenginliği ve sürpriz gelişmelerin yanı sıra muhteşem resimlendirmesinden de övgüyle söz ediyor.

2. Narnia Günlükleri: Aslan, Cadı ve Dolap (The Lion, the Witch and the Wardrobe (1950) - CS LewisLewis'in fantezi dolu bu klasiği eleştirmenlerden büyük övgü aldı. Hikayenin girişinde çocuklar için olduğu belirtilmiş olsa da aslında herkesin okuyacağı türden. Hristiyan bir alegori ya da büyülü bir fabl olarak görülebilecek bu yapıt sihirli bir dolaba rastlayan dört çocuğun girdiği dünyayı anlatır. Hikaye büyü, psikolojik gerçeklik ve derin bir güzellik anlayışını birleştirmiştir.

**1. Örümcek Ağı (Charlotte's Web) (1952) - EB WhiteEB White'ın Örümcek Ağı adlı kitabı edebiyat eleştirmenlerinin favorisi oldu. Bu roman bir örümcek ile domuz arasındaki dostluğu anlatıyor. Öyle ki "Hayatı bütün karmaşıklığı ile anlatacak bir kitabı uzay kapsülüne koyup başka gezegenlere göndermek gerekseydi bu kitabı seçerdim” diyor NPR'dan Maureen Corrigan.

Bu makalenin İngilizce aslını BBC Culture'da okuyabilirsiniz.

Dergideki diğer makalelere buradan ulaşabilirsiniz.**