Dünya Yoga Günü: 'Yoga İslam'a aykırı mı?' tartışması

Geeta Pandey

BBC

Pazar günü Hindistan ilk kez Uluslararası Yoga Günü'nü kutlayacak.

Nüfusunun yüzde 13'ünden fazlası Müslüman Hindistan'da, milyon dolarlar harcanarak yapılan yoga günü hazırlıkları bir tartışmayı da beraberinde getirdi: Yoga yapmak İslam'a aykırı mı? Yoga sadece Hinduzim dinine mi özgü?

Delhi'nin güneyindeki Uluslararası Sivananda Yoga aşramında (ya da ashram, yoga topluluklarının inziva yeri) birkaç düzine erkek ve kadın kaslarını esnetiyor, nefes çalışıyor.

Üstatları rehberliğinde avuç içleri mat üzerinde düz, dizleri koltuk altlarına doğru çekilirken, tüm vücutlarını yavaşça kaldırarak kolları üzerine alıyorlar.

Bu yoga duruşlarının en zorlarından biri olan Bakasana, ya da karga duruşu.

90 dakika süren ileri seviye yoga sınıfı, yıllardır yoga yapanlar ya da bunu bir yaşam biçimine çevirenler için.

60 yıllık bu aşram, kendisine bağlı merkezler sayesinde yoganın batıda yaygınlaşmasına katkıda bulunmuş ve şu anda burada bulunan öğrenciler Pazar günkü etkinlik için hazırlık yapıyor.

Prakaş Çand Kapur isimli yoga hocası ve merkezin yöneticisi Pazar günü için "İyi bir girişim, yoga konusunda dünyada farkındalık yaratacak" diyor.

Başkentin merkezinde bulunan Hindistan Kapısı'nın çimenlikleri ise arı kovanı gibi. Burası Pazar günü toplam 35 bin asker, resmi yetkili ve öğrencinin hep beraber yapacağı 35 dakikalık yoga seansı için hazır hale getirilmeye çalışılıyor.

Büyük bir yoga meraklısı olan ve haberlerde hergün yoga yaptığı bilgisi yer alan Başbakan Neranda Mudi de törene katılacak, ama yoga yapmayacak.

Dünyada 251 şehirde daha benzer etkinlikler var.

Aynı anda bu denli çok insanın katılımıyla bu toplu yoga seansının Guinnes Rekorlar Kitabı'na girmesi bekleniyor.

Bu hummalı çalışma bir yandan sürerken öte yandan Hindistan'daki bazı Müslüman örgütleri ise yoganın özünde Hinduizm dininin bir pratiği olduğunu ve yoga esnasında "Om" demenin ya da (Güneş Tanrısını selamlamak anlamına gelen) Surya Namaskar yapmanın tek tanrılılığa ve İslam'a aykırı olduğunu söylüyor.

Yoga Hindistan'da binlerce yıldır yapılıyor, birçok okulda öğretiliyor ve ülke genelinde parklarda insanlar yoga yaparken görülebiliyor.

Son yıllarda Batı dünyasında da yoga popüler hale geldi ve Madonna gibi ünlülerin de dikkatini çekti. Yoga batıda milyarlarca dolarlık bir endüstri.

TIKLAYIN - VİVEKANANDA: YOGAYI BATIYA TAŞIYAN KİŞİ

Müslüman Hukuku Kurulu'ndan Kemal Faruki BBC Urdu'ya yaptığı açıklamada "Yoga tek egzersiz biçimi değil, başka spor biçimleri de var" diyor.

Faruki'ye göre Başbakan Mudi'nin milliyetçi partisi BJP yoganın bu şekilde tanıtımını yaparak aslında Hindu ajandlarını ortaya koyuyor.

Bu tartışmaya öfkelenen Mudi'nin partisinden bir milletvekili güneşin selamlanmasına karşı çıkan Müslümanlara "gidip denizde boğulun" dedi.

Hükümet ise seri bir şekilde yoga gününe katılmanın zorunlu olmadığını söyledi.

Bakan Swaraj "Kimseyi katılmaya zorlamıyoruz - tehdit yok, zorlama yok" diye konuştu. Bakan nidaların ya da güneşi selamlamanıun yoga günü protokolünde yer almadığını söyledi. Ona göre yogaya karşı çıkan Müslümanlar durumu abartıyor.

Ancak bu tartışma yoga yapanları endişelendirmiş durumda.

Yoga öğretmeni Aaşiş Nanda "Bu etkinliğin insanları biraraya getirmesi gerekiyordu ama BJP'nin üst düzey yöneticilerinden gelen açıklamalar insanları kutuplaştırıyor. BUnlar zarar veriyor ve gereksiz buluyorum," diyor.

Nanda "Yoga bir açıdan Hinduimz'den (geliyor), çünkü Gita'dan geliyor ve ilk Hindu tanrısı Şiva yogiydi. Ve BJP'nin bunu sunuş biçimi gizli bir ajandları varmış izlenimi uyandırıyor" diyor.

Sivananda aşramından Kapuur da yoganın köklerinin Hinduizm'de olduğu konusunda hemfikir ama ona göre yoga herkes için "çünkü kast yok, mezhep yok, din yok".

"Bu bir din değil, ruhaniliğin geniş bir bilimi. Yoganın amacı iyi bir insan olmaktır. Mutlu olmaktır. İŞte bu yüzden yoga herkes içindir çünkü herkes mutlu olmak ister."

Kapur'u "sorumsuz politikacı yorumları" rahatsız etmiyor:

"Bu (yorumlar) TV'deki bir tartışma için iyidir. Bu onların işi, bu da - yoga da - benim işim" diyor.