Dünyada Sigortacılık Bu Handa Başladı

ÖZKAN BEYER - Dünyada sigortacılık sistemi bilinmezken Anadolu'da 800 yıl önce Ağzıkarahan Kervansarayı'na gelen tüccarların can ve mal güvenliklerinin Anadolu Selçuklu Devleti tarafından sigortalandığı ortaya çıktı. Aksaray'a yaklaşık 16 kilometre uzaklıkta Ağzıkarahan köyünde bulunan Ağzıkarahan Kervansarayı'nın yapımına 1231 yılında Alaaddin Keykubat döneminde başlandı. İnşaatı 7-8 yıl süren ve açıldığında dönemin motiflerini de barındıran görkemli yapısıyla büyük bir kaleyi andıran han, kısa sürede ticaret kervanlarının en önemli uğrak yerlerinden biri haline geldi. Hoca Mesut Hanı adıyla da bilinen kervansaraya gelen tüccarlar, burada 3 günlük konaklama yapıyor ve ardından yollarına devam ediyorlardı. Tüccarların her türlü ihtiyaçlarının karşılandığı kervansarayda kalanların can ve mal güvenlikleri, Anadolu Selçuklu Devleti tarafından sigortalanıyordu. Tüm ihtiyaçları vakıflar tarafından karşılanan kervansaray, devlete herhangi bir maddi yük oluşturmuyordu. 3 gün boyunca hiçbir bedel ödemeyen insanlar, daha uzun süre konaklamak istediklerinde ise küçük ücretlerle burada kalmaya devam edebiliyorlardı. Kervansarayı kullananlar, tam ortasında yer alan mescitte hem ibadetlerini yapıyor, hem de çeşitli konularda ilmi dersler alabiliyorlardı. Şu anda Konya Vakıflar Bölge Müdürlüğü'nce restorasyon çalışmaları devam eden Ağzıkarahan Kervansarayı'nın, çalışmaların kısa süre sonra tamamlanmasının ardından turizme kazandırılması planlanıyor. Aksaray Kültür ve Turizm Müdür Vekili Mustafa Doğan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Anadolu Selçuklu dönemine ait Ağzıkarahan Kervansarayı'nın muazzam bir mimarisinin olduğunu söyledi. Kale görünümündeki kervansarayın iki taç kapısının bulunduğunu belirten Doğan, mimari yönden Sultanhanı'na benzediğini ifade etti. - Anadolu'nun en eski kervansaraylarından Doğan, Selçuklular'ın başkent Konya'dan sonra en önemli vilayetinin Aksaray olduğunu dile getirerek, şunları kaydetti: "Selçuklular, Aksaray'ı ikinci bir payitaht olarak da kullanmışlar. Aksaray ticaretin ana yerlerindendir. Konya'ya yakın olması hasebiyle genellikle güçlü kervansaraylar bu bölgede yoğunlaşmıştır. Ağzıkarahan Kervansarayı da bunlardan biri. Kervansaraya gelenler 3 gün burada istirahat ediyor ve kendilerinden herhangi bir ücret alınmıyordu. Aynı zamanda can ve mal güvenlikleri de sigortalanıyordu. Tarihi kayıtlarda ilk sigorta sisteminin, malların sigortalanmasının Anadolu'nun bu en eksi kervansaraylarında uygulandığına dair bilgiler mevcut." Bölgedeki kervansarayların günümüzde turistlerin yoğun ilgisini çektiğini vurgulayan Doğan, "Kapadokya'ya gelen ziyaretçilerin hayranlıkla izledikleri kervansaraylar bunlar. Bu kervansarayları en güzel şekilde yeni nesle sunabilme gayretindeyiz. Restorasyonları bittiğinde ilimiz, kervansaraylarıyla öne çıkan bir vilayet olacaktır" diye konuştu. Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürü Saffet Çalışkan ise 1230'lu yılların başında, kervansaraylarda ilk sigorta sisteminin uygulandığına işaret ederek, şöyle konuştu: "Dünyada sigortacılık sisteminin uygulanmadığı bir dönemde Anadolu'da 3 gün boyunca kalan kervanların bütün mallarının sigorta sistemine alındığını görüyoruz. Bakıldığında tam da sosyal sigorta şeklinde değil ama sigortacılık sistemi açısından iyi bir başlangıç olduğunu düşünüyorum. Anadolu'daki ilk sigorta sisteminin Ağzıkarahan Kervansarayı'nda uygulanmaya başlandığını görmekteyiz."