BİZE ULAŞIN
Sağangiller familyasından olan ebabil kuşu, bumerang şeklindeki kanatları, kısa çatal kuyruğu ve çok hızlı uçuş manevraları ile pek çok kuştan ayrılır. Öyle ki ondan daha hızlısı şahindir. Hızı ve uçma şekli kırlangıcı andırsa da çok ürkek olduğundan onu asla bir ağaç dalına veya bir elektrik teline konmuş göremezsiniz. Eğer bir ebabil kuşu görürseniz şanslısınız demektir.
Ebabil kuşunun özel bir hikayesi vardır. Kur’an-ı Kerim’de, Fil suresinde geçen bu minik kuşlar, boylarından beklenmeyen işler yapmışlardır. Habeşistan Krallığı'nın hüküm sürdüğü Yemen’in Valisi olan Ebrehe, miladi 570 yılında, Kulleys adıyla çok büyük ve gösterişli bir kilise yaptırır. O dönemde Araplar, ibadet etmek için yoğun olarak Kabe'yi tercih ediyordu. Ebrehe ise insanların, bu kiliseye gelip ibadet etmesini ister. Buna karşılık bir gün, gece vakti birinin gelip kiliseyi pisletmesine çok sinirlenen Ebrehe, Kabe'yi ortadan kaldırmaya karar verir. Çok geçmeden, içinde fillerin de bulunduğu bir orduyla Kabe'yi yıkmak için sefer başlatır. Yolda kendisine karşı koymaya çalışanlar olsa da Ebrehe’nin güçlü ordusuna dayanamazlar.
O dönemde Abdülmuttalib; Hz. Muhammed’in(s.a.v.) dedesi, aynı zamanda Mekke’nin en soylusu olan Kureyş kabilesinin lideriydi. Mekke’ye vardığında Abdülmuttalib ile karşı karşıya gelen Ebrehe, Kabe için hiçbir savunma ile karşılaşmadı. Gelen ordunun on binlerce askerine ve güçlü fillerine karşı koyamayacaklarını bilen halk, dağlara çekilip neticeyi beklemek zorunda kalmıştı. Abdülmuttalib ise sadece Ebrehe’nin el koyduğu develerini almaya gelmişti. Ebrehe, bu duruma şaşırdı ve neden sadece develeri umursadığını sordu, Kabe’yi yıkmaya gelmişti. Abdülmuttalib, kendisinin sadece develerin sahibi olduğunu söyledi ve ekledi; Kabe’nin de bir sahibi vardı.
Kabe'nin yıkımı için ordudaki en büyük fil Mahmut, ön saftaydı. Ebrehe’nin ordusuna yol kılavuzluğu yapan Nüfeyl bin Habib, filin kulağına çökmesi ve geri dönmesi komutunu verir. Ardından koşarak Mekke halkı gibi dağa sığınır. “Çök!” komutunu duyan fil, Mekke’nin girişinde çöker ve ayağa kalkmaz. Bu olayın şaşkınlığı içerisinde olan ordu, çok geçmeden gökyüzünde kendilerine doğru ilerleyen kara bir bulut görür. Çok geçmeden Ebrehe ve ordusu, uzaktaki kara bulutun aslında bir bulut olmadığını acı bir biçimde öğrenir. Deyim yerindeyse ebabil kuşlarından bir ordu tepelerine doğru yaklaşır. Ağızlarında ve ayaklarında taşıdıkları nohut kadar küçük taşları bir anda Ebrehe’nin ordusunun üzerine yağdırmaya başlar. Kurşun gibi delip geçen bu taşlar, on binlerce askerden çok az kişi sağ bırakır. Böylece fil ordusu yok olur.
Hayata 3,5 gramlık bir yumurta olarak başlayan ebabil kuşları, 20 günlük kuluçka döneminden sonra yumurtadan çıkar. Kuluçka döneminde dişi kuş gibi erkek kuş da kuluçkaya yatabilir. Yılda 2 ile 4 adet yumurta çıkarabilir. Bir diğer ebabil kuşu özelliği ağızlarında taşıdıkları malzemeleri, çamurla karıştırıp yapıştırmak suretiyle yuva yapmalarıdır. Ebabil kuşu arasında, tüyleri kullanarak sallanan yuvalar yapan türleri de bulunur. Sallanan yuvada yumurtaların zarar görmemesi için çamur vasıtasıyla yumurtalarını yapıştırır. Kayalık yamaçlarına, yüksek binalara yuva yapabilirler. Yerleşim yerlerinde yuva yapmaktan çekinmezler. Ebeveynleri tarafından bakım süreleri diğer kuşlara kıyasla çok daha kısadır. Tek eşli bir kuştur fakat eşi öldüğünde yeni bir eş bulur.
Uykusunda dahi yere inmeyen ebabil kuşu, tüm ömrünü gökyüzünde geçirir. Hatta araştırmalar, 6 ay havada kalabileceği yönündedir. Ebabil kuşu özellikleri arasında en ilginç olanlarından biri de yerde dik bir pozisyonda duramamasıdır. Diğer kuşlar gibi dik duramadığından yere indiğinde tekrar havalanması zordur. Yüksek yerlerden kendini boşluğa bırakarak uçar. Eğer uçamayan bir ebabil kuşu görürseniz bu nedenle uçamıyor olabilir. Ömürleri 20-27 yıl arasında değişiklik gösterebilir. Sıcak iklimleri sevdiğinden göç eden kuşlar arasındadır. İlkbahar dönemi başında Türkiye’de görülürken, kış geldiğinde Afrika’ya göç eder. Türkiye’de 4 farklı türü görülebilir.
• Koyu kahverengi ebabil
• Boz ebabil
• Küçük ebabil
• Ak karınlı ebabil
Ebabil kuşu sesi, art arda çalan ince bir bekçi düdüğünü anımsatır. Çığlık çığlığa ve tizdir. Yetişkin bir ebabilin boyu türüne göre 10-25 cm arasında olabilir. Kanat açıklığı ise 35-45 cm’yi bulabilir.
Ebabil kuşlarının birçok farklı özelliğinin yanı sıra sevimliliği de yadsınamaz seviyededir. Pek çok insan ebabil kuşlarının sevimliliğini gördükten ve hikayesini öğrendikten sonra onlardan birini sahiplenmek isteyebilir. İnternette ebabil kuşu fiyatını araştıranlar unutmamalıdır ki bu kuşların doğaları vahşidir. Onları ait oldukları yerde bırakmak en doğrusu olacaktır. Eğer yardıma ihtiyacı olan bir ebabil kuşu bulursanız ve ona kısa süreli de olsa bakmanız gerekiyorsa, aklınızda "peki bu kuşların beslenme alışkanlıkları nasıldır?" veya “ebabil kuşları ne yer?” şeklinde sorular olacaktır. Bu nedenle nasıl beslendiğini öğrenmek faydalı olur. Üreme amacı dışında yere inmediğinden bu kuşlar havada beslenir. Günde 1000'i aşkın böcek yer. Havada uçan böcekler, sulak yerlerde uçan böcekler, bina tepelerinde bulabilecekleri örümcekler menüsünde yer alır. Eğer evde beslemek zorunda kalırsanız kıyma ile beslemeyi deneyebilirsiniz fakat kendi elinizle vermemeye dikkat edin. Çünkü elinizden yemeyebilir.
