Elazığ'ın Eşsiz Lezzeti: "Orcik"

Yaklaşık 50 çeşit üzümün yetiştiği Elazığ'da ceviz ve üzüm şırasıyla yapılan yöresel lezzet "orcik" kış aylarında tüketilen eşsiz lezzetler arasında yer alıyor.

Türkiye'nin en zengin yöresel mutfaklarından birine sahip olan Elazığ'da üzüm suyu ve cevizle yapılan orcik, hem imalathanelerde hem de köylerde yaşayan vatandaşlarca üretiliyor.

Yaklaşık 50 çeşit üzümün yetiştiği kentte üzüm suyu kullanılarak, pekmez, orcik ve pestil de yapılıyor. Eskiden sadece köylerde yapılan orcik, son dönemde bölgede kurulan imalathanelerde de üretiliyor.

İmalathanelerde ticari amaçla üretilen orcik yurt içi ve yurt dışında pazarlanırken, geleneksel yöntemlerle köylerde yapılan orcik de kış aylarında evlerde tüketiliyor.

Sonbaharda bağlardan toplanan üzümler, "şırahane" denilen yerde ezilerek şıra çıkartılıyor. Elde edilen şıra, büyük kazanlarda kaynatıldıktan sonra mısır ya da buğday unu ekleniyor.

Yörede "bulamaç" olarak adlandırılan karışım iyice kaynatıldıktan sonra leğenlere aktarılıyor. Daha önceden ipe geçirilen cevizler ise bu leğenlerdeki bulamaca batırılarak orcikler hazırlanıyor.

Birkaç saatlik arayla "bulamaca" batırılan cevizler daha sonra kurumaya bırakılıyor. Böylece Elazığ'da kız aylarının eşsiz lezzeti orcik hazırlanmış oluyor.

-"Elazığ üzümün merkezi oldu"-

Elazığ'da asırlardır üzümcülük yapıldığı belirtilen merkeze 20 kilometre uzaklıktaki Kıraç köyünde yaşayan Mehmet Tekcan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Elazığ orciğinin yıllardır evlerde hazırlandığını söyledi.

Köylerinde üretilen üzümlerin ise çok sayıda ilde pazarlandığını anlatan Tekcan, "Elazığ üzümün Doğu'daki merkezi oldu. Köyde çok sayıda üzüm çeşidi yetişiyor. Bunların en ünlüsü köhnü, öküzgözü, ağın cinsleridir. Orcik yapımına en uygun üzüm çeşidi ise şilfonu" diye konuştu.

Köylerde ticari amaçlı çok fazla orcik üretimi olmadığına dikkati çeken Tekcan, "Genelde insanlarımız kış aylarında tüketmek için orcik yapıyor. 3-4 çeşit orcik yapılıyor. Köpüklü orcik, siyah orcik, kırmızı orcik. Ticari amaçlı üretim ise genelde imalathanelerde oluyor" diye konuştu.

Mehmet Tekcan, üzüm suyundan orciğin yanı sıra pestil ve pekmez de yaptıklarını sözlerine ekledi.

-"Orcik ikram etmeyince garipseriz"-

Aynı köyde yaşayan Mehmet (63) ve Mevlide Ateş (61) çifti de orciklerini kendileri yapıyor. Mehmet Ateş, evlerinde orcik yapıp organik olarak satanların da bulunduğunu ancak kendilerinin yapma amaçlarının kışa hazırlık olduğunu söyledi.

Orcik, pestil, üzüm ve tut pekmezi yapmaya devam ettiklerini belirten Ateş, "Herkes evinde orcik yapmaya devam ediyor. Hemen hemen herkes yapar. Nadirdir yapmayan. Bizim bu yörenin simgesi haline gelmiştir. Kışın komşular birbirimizin evine misafirliğe gideriz, orcik ikram etmeyince garipseriz 'orcik yapmamış mı bu-' diye. Hatta ben bu sene yapmayı düşünmüyordum da ondan dolayı yaptım" şeklinde konuştu.

Muhabir: Emrah Gökmen / Bestami Bodruk