'Erkek yerini bilsin': Twitter'da cinsiyetçi söylemlere karşı çıkan kadınlardan sosyal medya kampanyası

Kadınlar için kullanılmasına alışık olduğumuz ifadeler, sosyal medyadaki bu paylaşımın ardından, kadın kullanıcılar tarafından erkeklere uyarlanarak yeniden yazıldı. İki gün boyunca bir etiketi ya da ismi olmadan binlerce kullanıcının katıldığı bu kampanyanın çıkış noktası olan tweet'in sahibiyle konuştuk.

3 Haziran günü Twitter'da yapılan "Kocam isterse çalışabilir" paylaşımı, bu haber yazılırken 3 milyona yakın kullanıcı tarafından görüntülenmiş; 3 bine yakın kişi tarafından yorum yapılarak alıntılanmıştı. Paylaşımın altında da 500'ün üzerinde yorum vardı.

https://twitter.com/ruqinq/status/1268265827721252870?s=20

Ruqinq adlı Twitter kullanıcısı, bu paylaşımı neden yaptığını şu sözlerle anlatıyor:

"Twitter'da son zamanlarda muhafazakar olarak adlandıracağımız kişiler tarafından çok fazla 'kadın çalışmamalı, yüksek sesli kahkaha atmamalı, kendilerinin fuhuş yuvası olarak gördükleri üniversitelere gitmemeli' tarzında tweet'ler atıldığını gördüm. Bunlara en güzel tepki alay ederek verilebilir diye düşündüm. Beni en rahatsız eden şey, bunlara destek veren kadınlar olduğunu görmek."

Neden şimdi?

Ruqinq adlı kullanıcı, benzer bir tweet'i Kasım 2019'da da paylaşmış ancak bu kadar yanıt almamıştı.

https://twitter.com/ruqinq/status/1194638361262206976?s=20

Kadın kullanıcıların bu kez cinsiyetçi ifadelere karşı çıkan paylaşımını daha büyük oranda sahiplenmesinin sebebini sorduğumuzda, "Cinsiyetçi paylaşımların sayısının Twitter'da çokça artmaya başladığını" ve bu sebeple tepkinin de daha büyük olduğu yanıtını verdi.

Yorumlarda çoğunlukla kadın kullanıcıların, bugüne kadar kadınlar için söylenen ve baskı unsuru olarak kullanılan cinsiyetçi ifadelerin erkekler için kullanıldığı görülüyor:

https://twitter.com/karimlannn/status/1268506976373420032?s=20

https://twitter.com/pekgizlikadin/status/1268808099781062656?s=20

https://twitter.com/ladyvitasolos/status/1268845086013566978?s=20

https://twitter.com/berrakue/status/1268891767476236290?s=20

https://twitter.com/annenlerecokslm/status/1268907778711715840?s=20

https://twitter.com/nisaerdenn3/status/1268900257863290885?s=20

'Ruqinq' isimli kadın sosyal medya kullanıcısı, bu hareketin büyümesinin büyük bir değişim yaratmayacağını ancak "bundan sonra bu tarz cinsiyetçi yorumlar geldiğinde kadınların bu şekilde alaycı yaklaşabileceğini" söylüyor:

"Twitter'da gördüğümüz kadarıyla kadınlar hep kendi ayaklarının üstünde durma, özgürleşme çabası içindeler ve herkes hayatında 'başarı' olarak gördüğü şeyleri burada paylaşıyor. Böylece kendileri gibi psikolojik veya fiziksel şiddet gören diğer kadınlara örnek olup onları cesaretlendiriyorlar. Twitter'da insan gerçekten yalnız olmadığını, aslında kendisi gibi birçok insan olduğunu görüyor ve o paylaşım yapanlardan cesaretle hayatında birçok şeyi değiştirebiliyor.

"Twitter'in bir diğer özelliği de her olayı tiye alarak paylaşım yapmak, çünkü insanlar bunu seviyor. Ben de bu durumu bu şekilde ele aldım. İnsanlar sanki 'birisi böyle tweet atsın da biz de görüşlerimizi söyleyelim' dercesine birçok yorumlar yaptılar. Özellikle kadınların zaten dile getirmek istediği bir konuydu, benim öncülüğümde bir patlama noktası oldu diyebilirim."

Gaye Su Akyol: Dalga geçemediğin şey seni ele geçirir

Sanatçi Gaye Su Akyol da, daha sonra "erkekyerinibilsin" etiketini bularak büyüyen kampanyaya sosyal medyada paylaşımlarıyla destek verdi. Ünlü isimlerin destek vermesi, görünürülüğünü daha artırdı.

https://twitter.com/GayeSuAkyol/status/1268935828224475137?s=20

BBC Türkçe'nin konuyla ilgili sorusuna yanıt veren Akyol, "Bu yaklaşımda ortalamanın çok üstünde bir ironi, zeka ve mizah var. Çünkü artık hepimiz çok doluyuz, bu saçma gidişatı değiştirmek istiyoruz ve artık yeter!" dedi:

"Bu tür bir yaklaşım, erkekleri, asla maruz kalmadıkları bir yerden düşünmeye zorluyor, kadınlar için kabusa dönüşen bir düzende, dile yerleşmiş cinsiyetçiliği, ayrımcılığı yeniden ve ironik şekilde inşa ederek hem trajikomik, hem de yanında yer almak isteyeceğin türde bir mizah üretiyor.

"Biz artık katledilen kadın haberleri görmekten, katillerin isminin, cisminin gizlendiği, öldürülen kadınların iffetinin, hayatının, seçimlerinin sorgulandığı, suçlunun ceza almadığı, erkeğin sırtının sıvazlandığı, kadının baskılandığı bu mide bulandırıcı sistemden bıktık, usandık. Ayrıştırılmaktan, cinsiyet normları üzerinden yürütülen beden politikalarından, kadın üzerine kurulan çarpık toplum yargılarından, hayalleri çalınan, kendi olamayan kadınların hikayelerini duymaktan bıktık. Bir şeyler yapmak istiyoruz. Yapmak zorundayız. Bir tane daha kadının katledilişine şahit olmak istemiyoruz. Göstermelik önlem istemiyoruz. Kadınlar hayatları boyunca tacizin türlü boyutlarına şahit oluyor, maruz kalıyorlar. Her gün, her an, her yerde, sürekli bir baskı. Hepimiz bu baskıyı iliklerimize kadar yaşıyoruz. Yıl 2020 ve ses çıkarmadıkça hiçbir şey değişmiyor. Farkında mıyız bilmiyorum ama hiçbirimiz nefes alamıyoruz!"

Akyol, kampanyaya destek verme amacını ise şu sözlerle anlatıyor:

"Şu bitmeyen 'kadın şöyledir, erkek böyledir' genellemelerini hayatım boyunca duymaktan o kadar sıkıldım ki... 7 milyar insanı ikiye bölüp sınıflandırmaya ve baskı altına almaya çalışan bu dille sabahlara kadar dalga geçmek istiyorum. En başta motivasyonum buydu.

"Faydası çok, olmaya da devam edecek. Dalga geçemediğin şey seni ele geçirir! Bu berbat düzeni dalga geçe geçe bitireceğiz. Bir sürü mesaj alıyorum. Susmak, sinmek, bu muameleyi kabul etmek mümkün değil artık. Zaten bu orantısız zeka karşısında troller de hata verdi, ne yazacaklarını bilemiyorlar, müthiş!"

"Bu devirde kocasını çalıştıran da dinsizdir hanım kardeşim!"

Bazı erkek kullanıcılar da bu ironik paylaşımlara destek verdi:

https://twitter.com/Marcs\_Aurelius/status/1268983354298437632?s=20

https://twitter.com/kullaniciismii/status/1268266164553220099?s=20

https://twitter.com/altug\_isigan/status/1268846858933342209?s=20