BİZE ULAŞIN
Dünyanın en fazla Everest'e tırmanan kadını olan Lhakpa Sherpa onuncu tırmanışını baharda gerçekleştirmeyi planlıyordu. Ancak Sherpa, koronavirüs nedeniyle Amerika Connecticut’taki evinde karantinada olduğu için tırmanışı gerçekleştiremeyecek.
Herhangi bir büyük sponsorluk desteği olmaksızın tırmanışlarını gerçekleştiren Lhakpa Sherpa, pandeminin zor geçtiğini ve aldığı asgari ücretin yetersiz olduğunu söylüyor. Everest yolculuğu öncesinde bulaşıkçı olarak çalıştığı işini bırakan Sherpa, önümüzdeki tırmanış sezonu başlayana dek iş bulmak zorunda.
2001 yılında daha iyi bir yaşam için eski eşiyle birlikte Amerika’ya gelen Sherpa, inşaat işi, yaşlı bakım hizmeti gibi işlerde çalıştı.
Sherpa, bu dönemde işsiz olmanın yanında salgında karşılaştığı ırkçılığın da savaşması gereken bir diğer şey olduğunu söyleyerek “İnsanlar, Asyalı olduğumuz için benden ve kızlarımdan korkuyor. Çinli olduğumuzu düşünen çok fazla insanla karşılaştım” dedi.
Nepalli olduğunu ve Sherpa olarak doğmaktan dolayı gurur duyduğunu söyleyen Lhakpa, soyadı olan Sherpa’nın doğduğu bölgenin ismi olduğunu söyleyerek, dünyadaki Sherpa’ların sayısının 300 bin olduğunu belirtti. Sherpa, aynı zamanda Sherpa halkının ortak geçim kaynağı olan, yüksek irtifa dağ rehberlerini tanımlamak için kullanılan bir kelime olduğunu da sözlerine ekledi.
Sherpa’nın çocukluğu, dünyanın en yüksek beşinci dağı olan Makalu Dağı’nın eteklerinde geçmiş. Elektriğin olmadığı bir köyde büyüyen Sherpa, kız olduğu için çocukluğu boyunca okula gönderilmemiş.
Doğduğu sırada doğum belgesi çıkartılmayan Sherpa, ailesinden edindiği bilgilere göre 42 yaşında olduğunu tahmin ediyor. 10 çocuklu büyük bir ailede büyüyen Sherpa’nın kardeşleri de çevredeki dağlarda rehberlik ve hamallık yapıyor. Sherpa, bu işin bölgedeki diğer geçim kaynağı olan patates yetiştiriciliğinden daha kazançlı olduğunu belirtti. Dağlarda malzeme taşımaya başlayan Sherpa’nın ilgisi, zamanla tırmanışçılığa kaydı.
Hamallıktan tırmanışçılığa geçişini anlatan Sherpa “Çok meraklı biriydim, köyümün ötesindeki dünyayı keşfetmek istedim. Bazı turistlerin tırmanış ekipmanlarını taşımaya başladım. Giysilerini çıkarıp, tırmanış için özel kıyafetler giyen insanları gördüm. Onlar gibi olmak istedim. Kendimi güçlü ve yetenekli hissediyordum. Tırmanış yapan İngiliz bir kadın görmüştüm” dedi.
Tırmanış için Sherpa’ya ilham veren bir diğer şey ise, kadınlardan tırmanışçı olmayacağı yönündeki genel kanıydı. Sherpa “Tırmanmak istememin bir diğer nedeni ise, kadınların böylesi zor işler yapamayacağını sürekli duymaktan dolayı bıkmış olmamdı. Kadınların da erkeklerle aynı kapasiteye sahip olduğunu herkese göstermek istedim. Böylece ben de tursitlerle birlikte tırmanmaya başladım."
200 yılının baharında, Everest’in zirvesine çıkan ve canlı olarak inmeyi başaran ilk Nepalli kadın oldu. Daha önce tırmanış gerçekleştiren Pasang Lhamu Sherpa 1993 yılında zirveye çıkabildi ama dönüş yolunda hayatını kaybetmişti.
Sherpa, dünyanın zirvesinde olma hissini “dinamik, ölümcül ve öforik” olarak tanımlıyor. 8.848 metrelik tırmanış gerçekleştiren Lhakpa, tırmanışlarından birini doğum yaptıktan sekiz ay sonra gerçekleştiren, başka bir tırmanışında ise iki aylık hamile olduğunu söyleyen Sherpa, en zor tırmanışının ilki olduğunu söyledi.
Dünyanın en yüksek noktası olarak bilinen Everest’in zirvesine gerçekleştirilen tırmanışlarda her sezonda ortalama olarak altı ila on kişi hayatını kaybediyor. 2019 yılında 11 kişi hayatını kaybetti. Ancak şimdiye dek ciddi bir yaralanma geçirmediğini söyleyen Lhakpa, etrafında ölen insanlar görmenin ona en çok acı veren şey olduğunu belirtti.
Antrenman için düzenli olarak yürüyüş yapan Sherpa, toplu taşıma kullanmak yerine her yere yürüyerek gittiğini ve tüm gün ayakta durarak bulaşık yıkamanın kendisi için iyi bir dayanıklılık testi olduğunu söyledi.
“Bende duygusal yeme bozukluğu var. Kısa bir süre önce yediklerime dikkat etmeye başladım. Çok çalışıyorum ve genelde yürüyerek formda kalıyorum” diyen Sherpa’nın dikkat etmesi gereken bir diğer şey ise beslenme düzeni.
“Everest’e tırmanmak için kasları geliştirerek kilo almalısın. Dağda yemek yemek çok zor, ayrıca seni daha sıcak tutacakları için yağlanmalısın” diyen Sherpa, kendisi gibi Sherpa halkından olan diğer dağcıların da kilo aldıktan sonra tırmanışa geçtiğini söyledi. Sherpa, tırmanışa başlamadan iki ay önce kilo yapıcı bir diyet uyguluyor.
Kullanılan ekipmanların son yıllarda çok değiştiğini söyleyen Sherpa, alıştığı ekipmanlara bağlı kaldığını, yenilere kıyasla daha güven verici olduğunu düşündüğü için, kullandığı oksijen maskesinin 50 senelik olduğunu belirtti.
Ellerinde kalın eldivenler varken ekipmanların kolayca taşınabilir olmasının önemli olduğunu söyleyen Sherpa, eldivenleri çıkarma durumunda parmakların kaybedilebileceğini söyledi. Eski ekipmanları daha güvenilir bulduğunu söyleyen Sherpa, Sherpa halkının genellikle eski ekipmanlar kullandığını belirtti.
Şu an Amerika'daki evinde, online öğrenme yoluyla eğitimlerine devam eden çocuklarına derslerinde yardım eden Sherpa’nın en büyük gelecek hayallerinden biri 2021 Nisan’ında Everest’e onuncu tırmanışını gerçekleştirmek.
