Flaş İran kararı: Yoksunuz

Birleşmiş Milletler İran'a Cenevre davetiyesini geri çekti.

BM sözcücü kararın gerekçesinin İran'ın Suriye'de geçiş hükümeti kurulması planına destek vermemsi olduğunu kaydetti.

Sözcü Cenevre görüşmesinin temel amacının zaten bu olduğunu belirtti.

ABD, Birleşmiş Milletler'e çağrı yaparak Cenevre'de yapılacak Suriye barış görüşmelerine katılması için İran'a yaptığı daveti geri çekmesini istemişti.

Suriyeli bazı muhalifler de İran gelecekse, kendilerinin katılmayacaklarını söyledi.

Amerikalı yetkililer ve batının desteklediği bir kısım Suriyeli muhalif, barış görüşmelerinin, Suriye'de bir geçiş hükümeti kurulması amacını İran'ın desteklemediğini söyleyerek itiraz ediyorlar.

Muhalefetteki Ulusal Koalisyon da Suriye'deki Esad rejiminin önde gelen müttefiklerinden İran katılırsa, kendisinin çekileceğini bildirdi.

Ulusal Koalisyon daha önce de kurulacak geçiş hükümetine Beşar Esad'ın dahil olmayacağı konusunda garanti verilmediğini söyleyerek görüşmelere katılmayacağını bildirmişti.

Koalisyonun kurmay başkanı sıfatını taşıyan Munzer Akbik İran'ın katılmasının kendilerine verilen sözlere aykırı olduğunu söyledi.

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-moon anlaşmazlığın halli için olağanüstü görüşmeler yapıldığını bildirdi.

Rusya: Saygısızlık olur

Genel Sekreter İranlıların, bir geçiş hükümeti kurulması konusunda "olumlu rol" oynayacakları konusunda güvenceler aldıktan sonra İran'ı da Cenevre'ye davet etmişti.

Bugün bir açıklama yapan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da BM genel sekreterinin İran konusundaki kararını destekledi ve İran'ın çağrılmamasının "saygısızca" olacağını söyledi.

Fakat İran ile otuz yıldır resmi diplomatik ilişkilerini kesmiş bulunan ABD İran'ın geçiş hükümeti konusunda taahütte bulunmadan çağırılmaması gerektiğinde ısrar ediyor.

ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilileri Tahran tarafından yapılan açıklamaların Genel Sekreter Ban'a kapalı kapılar arkasında verilen güvenceleri kapsamadığını, bu nedenle davetin geri alınması gerektiğini söylüyorlar.

ABD ve İngiltere İran'a davetin 2012 tarihli Suriye'de geçiş yönetimi anlaşması yada Cenevre 1 sözleşmesine destek vermesi koşuluyla yapılmasını istiyorlar.

İran'ın pozisyonu

İran BM'den gelen daveti ön koşulsuz kabul ettiğini açıkladı.

İran haber ajansı ISNA, Tahran'ın Suriye'de geçiş hükümeti öngören Cenevre 1 sözleşmesine "uyum şartını kabul etmediğini" duyurdu.

ISNA, İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Hüseyin Amirabdullahiyan'ın "Cenevre 2 görüşmelerine katılmak için Cenevre 1 sözleşmesini kabul etme şartı kabul edilemez ve bu şart reddedildi" sözlerini de aktardı.

Ama Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad, Haziran ayında üçüncü bir dönem için cumhurbaşkanı adayı olabileceğini söyledi.

Esad görüşmelerde "terörizme karşı mücadelenin" tartışılması gerektiğini söylüyor.

Suriye'de üç yıldır süren çatışma 100,000'den fazla insanın hayatına mal oldu.

Tahminen iki milyon kişi ülkeden kaçtı ve 6,5 milyon kişi yerlerinden edildi.

Gözler İsviçre'de

Ön görüşmeler Çarşamba günü Montrö'de açılacak ve iki gün sonra Cenevre'de devam edecek.

Suriyeli muhalifler, Devlet Başkanı Esad gelecekteki herhangi bir geçici hükümetten dışlanmadıkça, İsviçre'ye gitme konusunda isteksizlik dile getirmişti.

Şam ise görüşmeler için herhangi bir ön koşul olamaz diyor.

Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad AFP haber ajansına verdiği demeçte, Haziran ayındaki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde "büyük ihtimalle" aday olacağını açıkladı.

Ajansa verdiği röportajda Esad, Ulusal Koalisyon'un yeni bir hükümette bakanlık elde etme ihtimalini ise reddetti.

Türkiye'ye suçlama

Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, Cenevre Konferansı öncesi Suudi Arabistan ve Türkiye üzerindeki baskının artırılması gerektiğini söyledi.

Esad bu iki ülkeyi 'terör ihraç eden ülkeler' olarak niteledi ve Suriye'deki teröristlere yardım ve silah sağladığını iddia etti.

Çarşamba günü Cenevre'de başlaması öngörülen Suriye toplantısı öncesinde, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad AFP Haber Ajansı'na özel bir mülakat verdi.

Beşar Esad, "Bu terör örgütlerine siyasî paravan olan Batı ülkeleri üzerindeki baskıyı arttırmak da Cenevre Konferansı'ndan çıkabilecek en olumlu sonuç olur" dedi.

Suriye lideri Cenevre Konferansı'ndan çıkacak en mantıklı sonucun Suriye'de terörle mücadele konusunda atılacak açık adımların belirlenmesi olacağını söyledi.

Esad, özellikle 'terör ihraç eden ülkeler' olarak nitelediği ve Suriye'deki teröristlere yardım, para ve silah sağladığını iddia ettiği Suudi Arabistan ve Türkiye üzerindeki baskının arttırılması gerektiğini ifade etti.

Beşar Esad, "Bu terör örgütlerine siyasî paravan olan Batı ülkeleri üzerindeki baskıyı arttırmak da Cenevre Konferansı'ndan çıkabilecek en olumlu sonuç olur" dedi.

Suriye Devlet Başkanı, bu konferanstan çıkabilecek ve terörle mücadeleyi devre dışı bırakan çözümlerin ise hiç bir değer taşımayacağını kaydetti.

Esad şunları söyledi: "Her yerde, sadece Suriye'de değil, komşu ülkelerde de terör dalgası eserken siyasî bir çözüm sağlanamaz. Cenevre Konferansı, Suriyeliler arasında bir uzlaşma platformu olabilir. Siyasî çözüm, sadece Suriye'de ve Suriyeliler arasında sağlanabilir. Cenevre bu sürece yardımcı olabilir ancak bunun yerini alamaz."