Haiti: Kolera salgınında BM kuşkusu güçleniyor

Mark Doyle

BBC muhabiri, Haiti/Boston

Karayip Denizi'nde küçük bir ada ülkesi olan Haiti'de 7500 kişinin ölümüne neden olan kolera salgınına Birleşmiş Milletler askerlerinin yol açmış olabileceğine dair yeni bulgular ortaya çıktı.

Amerikalı kolera uzmanı Dr Daniele Lantagne, yeni verilere göre kolera salgınına "büyük ihtimalle" Nepal'den yeni dönen BM askerlerinin kaldığı kampın kaynaklık etmiş olduğunu belirtti.

Kolera Nepal'de yaygın bir hastalık.

Dünyanın sayılı kolera uzmanlarından biri olan Dr Lantagne'ye BM 2011'de salgına çözüm bulması için başvurmuştu.

Yeni verilerin BM'yi benzeri görülmemiş yasal ve ahlaki bir yükümlülük altına soktuğu ve kurbanların ailesine milyarlarca dolar tazminat ödenmesi gerekebileceğinden kuruma mali bir yük de getireceği düşünülüyor.

Haiti'de 2010'da başlayan kolera salgını 7500 kişinin ölümüne neden oldu. Hâlâ her hafta yüzlerce yeni salgın vakası bildiriliyor.

Bunun dünya çapında son yılların en büyük kolera salgını olduğu ifade ediliyor.

Ocak 2010'da ülkede büyük yıkıma neden olan deprem dönemi de dahil olmak üzere Haiti'de son yüz yıldır hiçbir kolera vakası görülmemişti.

Hastalığa neden virüslü dışkı yoluyla yayılan kolera bir kez suya karıştığında engellenmesi zor bir hastalık.

Dr Lantagne, Haiti'de bulunan kolera türünün gen haritası çıkarıldıktan sonra bunun 2010'de Nepal'de ortaya çıkan tür ile aynı olduğunun kesinleştiğini belirtti.

Tazminat talepleri milyarları bulabilir

BM'nin Haiti'deki İnsani Yardım Kurumu Başkanı Nigel Fisher yeni verileri doğruladı, ancak sürmekte olan soruşturma nedeniyle yorum yapamayacağını belirtti.

BM hukukçuları, Haiti ve ABD'den avukatların mağdurlar adına açtığı tazminat talepleriyle karşı karşıya.

New York'taki BM merkezine yapılan resmi tazminat başvurularında, kolera salgınında ölenler için 100 bin, hastalığa yakalananlar için ise 50 bin dolar tazminat isteniyor. Toplam tazminat talebinin milyarlarca doları bulması bekleniyor.

2010 sonlarına doğru kolera bakterisinin nehirlerde yayılmasıyla kıyı kenti Saint Marc'ta kolera vakasında patlama olmuş ve kısa bir süre sonra başkent Port au Prince'e yayılmıştı.

Saint Marc'taki ilk kolera vakasıyla karşılaşan Haitili doktor Rosana Edward, ateş ve ishal şikayetiyle gelen hastalarının dışkılarını incelediğinde bunun kolera olduğunu anladığını, ama Haiti'de daha önce kolera görülmediği için duruma anlam veremediğini söylüyor.

Haiti'ye koleranın gelmesinden BM'in sorumlu olduğu yönündeki raporlardan haberi olduğunu belirten Dr Edward, "Haiti'nin bir de koleraya ihtiyacı yok, zaten başımızda yeterince başka dert var" diyor.