Samsun’da bir vatandaş konut inşaatı için temel kazısı yaptırdığı sırada Helenistik, Roma ve Doğu Roma dönemlerine ait olduğu değerlendirilen insan yerleşkesi buldu.
Samsun'un İlkadım ilçesinde inşaat için yapılan kazı sırasında Helenistik, Roma ve Doğu Roma dönemlerine ait olduğu değerlendirilen yerleşke bulundu.
Helenistik dönemin önemli yerleşim merkezlerinden Mersin'in Silifke ilçesindeki Olba Antik Kenti'nde, yürütülen kazı çalışmalarında milattan sonra 2. yüzyıla ait olduğu değerlendirilen kadın heykeli ve üzerinde mitolojik sahnelerin yer aldığı 2 friz parçasına ulaşıldı.
Sinop’ta 2300 yıllık geçmişe sahip yapıların bulunduğu Balatlar Yapı Topluluğu kazısında Helenistik döneme ait olduğu düşünülen mozaik bulundu. Zengin bir ailenin yemek odası olduğu düşünülen mozaik tabaka, “Türkiye’de benzeri olmayan dünyada belki eşine benzerine ender rastlanabilecek önemli bir bulgu" olarak tanımlandı.
Sinop’ta sürdürülen Balatlar Yapı Topluluğu kazısında bulunan Helenistik döneme ait çakıl taşı mozaiklerinin’zengin bir ailenin yemek odası’ olduğu ortaya çıktı.
İzmir'in Karabağlar ilçesinde, polisin bir eve düzenlediği operasyonda, bulaşık makinesindeki bir tencerenin içinde Helenistik döneme ait 2 bin yıllık kadın heykel başı ele geçirildi.
Helenistik Dönem, M.Ö. 4. yüzyıl ila M.Ö. 146 yılları arasını kapsar. Bu dönemin düşüncesi, kültürü ve dönemin kendisi de Helenizm olarak da anılır. Uygarlığın kurucusu ise Büyük İskender’dir. Grek egemenliği, Büyük İskender sayesinde sınırlarını genişletmiştir. Bu sayede Helenizm kültürü pek çok bölgeye yayılmıştır. Helenizm ile birlikte ortaya çıkan düşünceler ve bu dönemde hangi kültür bölgelerinin yer aldığı merak edilmektedir. Peki, Helenizm nedir?
Tarihi M.Ö. 4. yüzyıla kadar dayanan Helenistik Dönem pek çok tarihi ve siyasi olaya tanıklık etmiştir. Bu dönemin başlangıcı ve bitişi de önemli siyasi olaylar tarafından belirlenmiştir. Tarihte çok önemli bir yere sahip olan Helenistik Dönem’in Antik Çağ'da ve dünyada çok büyük etkileri olmuştur. Peki Helenistik Dönem'in tarihsel ve kültürel özellikleri nelerdir?
Adana'da Neolitik Çağ'dan Erken Roma Dönemi'ne kadar kesintisiz yerleşim yeri olan Tatarlı Höyük'te yürütülen kazılarda, Helenistik Dönem'de kullanılan kumaş dokuma tezgahlarına ait buluntular gün yüzüne çıkarıldı.
Helenistik dönemde inşa edilen ve 1221'de kenti fetheden Selçukluların yeniden inşa ettiği Alanya Kalesi'nde, Kızılkule önündeki sahilde, bu yıl sert geçen kış ve oluşturduğu dalgalar ilginç bir keşfe yol açtı. Kazı Başkanı Prof. Dr. Osman Eravşar, "Bu sene şiddetli bir kış geçirdik ve dalgalar şanslı bir veriyi ortaya çıkardı. Kızılkule'nin önünde yosunlar ve kumulların altında olan Roma dönemine ait bir tersane, gemi çekek yerinin varlığı ortaya çıkartıldı" dedi.
Aliağa'daki Kyme Antik Kenti'nde bulunan Helenistik Dönem'e ait tapınak heykelciği ve Menemen'deki Neontheikos Antik Yerleşimi'nden çıkarılan koç taşıyan 3 adam figürü ilk kez İzmir Arkeoloji Müzesinde sergiye açıldı - Tapınaklar, sunular ve adaklar başlığıyla ekim ayı süresince ziyaretçilerini ağırlayacak sergide, Hititler'den kalma insan formundaki adak çivileri, Metropolis Antik Kenti'nde bulunan ve "Üç Güzeller"in tasvir edildiği kurşun madalyon da yer alıyor
Klasik, Helenistik ve Roma dönemlerine ait yapıların bulunduğu antik kentte 2 bin kişilik tiyatro ve tümülüs alanında yürütülen kazı çalışması ile yapılar gezilebilir hale getirildi - Hyllarima Antik Kenti Kazı Bilimsel Danışmanı Doç. Dr. Bekir Özer: - "Tiyatroda yaptığımız araştırmalarda, kentin kuruluş aşamasının hemen sonrasında inşa edildiğini söyleyebiliriz"
Balatlar Yapı Topluluğu'nda Helenistik Döneme ait yeni mozaiklere ulaşıldı
Gaziantep Müze Müdürü Özgür Çomak: - "Tanrı Hermes’in barışı simgeleyen kerykeion denilen asasının yer aldığı bronz sikkeye rastlandı"
Kazı başkanı Prof. Dr. Remzi Yağcı: - "Helenistik döneme ait bir kutsal alan veya başka bir mezar kalıntısı da olabilir. Bu açıdan çok heyecan verici bir çalışma" - "Aratos'un anıtsal mezarının mimarisini de açığa çıkardık. Burası, restorasyona hazır hale geldi"
Fethiye'deki Kadyanda Antik Kenti Kazısı Bilimsel Sorumlusu Dr. Şahin Gümüş: - "Kentte şu anda görülebilen kalıntıların tamamı Helenistik ve Roma dönemine ait" - "Antik kentte sportif faaliyetleri için bir stadion koşu pisti var. Bu pistte tek taraflı bir tribün inşa edilmiş"
Roma, Bizans ve Helenistik dönemlere ait 834 tarihi eser ele geçirildi
Geç Helenistik, Roma ve Erken Bizans dönemlerinde yerleşim yeri olarak kullanılan Eskipazar'daki Hadrianaupolis'te yürütülen kazı çalışmalarında ortaya çıkarılan bulgular bölgenin geçmişine ışık tutuyor - Kazı başkanı Doç. Dr. Ersin Çelikbaş: - "Hadrianaupolis'in kısa sürede çok önemli bir ziyaret ve bilim merkezi olacağına inanıyoruz"
Kadıköy'deki Haydarpaşa Garı kazılarında önemli bir keşif yapıldı. Kazılarda İstanbul için önemli ve ilk olma niteliği taşıyan Geç Helenistik Döneme ait bir mezar anıtı bulundu. İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürü Arkeolog Rahmi Asal, "İstanbul için inanılmaz bir buluntu, çok büyük bir sürpriz. Helenistik döneme ait ne yazık ki elimizde çok veri yok. Hele hele mimari ve mezarda çok az. Bu nedenle çok önemli bir buluntu ile karşı karşıyayız. İstanbul'un tarihi yeniden yazılıyor" dedi.
Türkçe dilinin geliştirilmesi ve araştırmalar yapılması için kurulan TDK, kelimelerin kökenlerini ve anlamlarını incelerken yabancı kelimeleri de Türkçeleştirmek için çalışmalar yürütür. Bu nedenle kelime anlamları ile ilgili araştırma yapanlar için TDK pusula görevi görür. TDK’da açıklaması bulunan Helenistik kelimesi de anlamı merak edilen kelimeler arasında bulunur. TDK’nın çalışmaları doğrultusunda varılan sonuca göre Helenistik kelimesi ne demektir?
Anadolu'da kökeni tarih öncesi çağlara uzanan ve "ana tanrıça" inancını simgeleyen Kybele'nin Helenistik Dönem'de yapılmış heykelleri ve adak taşları, İzmir Arkeoloji Müzesi'nde sergilenmeye başlandı - Müze Uzmanı Elvan Tural: - "Doğanın hakimi Kybele, doğanın en güçlü hayvanlarıyla betimlenmiş. Bu eserler kadının varlığının erken dönemden itibaren insan yaşamındaki önemini ortaya koyuyor"
Kazı Başkanı Prof. Dr. Ertekin Doksanaltı: - "Kazı çalışmalarında, en erkeni günümüzden 2 bin 400 yıl öncesine, diğerleri ise Helenistik ve Roma dönemlerine tarihlenen beş heykel başı gün yüzüne çıkartıldı" - "Korinth Anıtı ve burada bulunan heykeller Knidos'ta son yıllarda yapılan en büyük keşiflerden birisi olarak kabul ediliyor"
Muğla'nın Datça ilçesinde antik kent kazılarında Helenistik ve Roma dönemine ait yaklaşık 2 bin yıllık 1'i kadın, 5 mermer heykel başı bulundu. Knidos Antik Kenti'ndeki kazılarda bulunan heykel başlarının Helenistik ve Roma döneminde kentlerin koruyucusu olarak bilinen Tanrıça Tykhe'ye ait olduğu tespit edildi.
Trabzon'un Ortahisar ilçesindeki Zağnos Vadisi içerisinde yer alan İçkale ve Yukarıhisar bölgesinde yürütülen arkeolojik kazı çalışmasında 80 adet farklı dönemlere ait sikke ve Roma dönemine ait olduğu tahmin edilen basit kiremit mezar bulundu. Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanı Murat Zorluoğlu, ''Bu çalışma Trabzon tarihinde bir ilki ifade ediyor. Helenistik, Roma, Bizans, Komones ve Osmanlı döneminden kalma çok önemli bulgulara rastladık. Ama daha yeni başladık'' şeklinde konuştu.
Kazı Heyeti Başkanı Prof. Dr. Grazia Semeraro: - "Evlerin Hierapolis'in kurulduğu yıllara ait olduğunu düşünüyoruz" - "Ayrıca bu olağanüstü kentteki günlük yaşamın incelikli bir tanıklığını temsil eden güzel kabartma figürlü seramikler, sikke, kandiller ve sırlı vazolar gibi birçok küçük obje bulduk"
Helenistik dönemden Bizans devrine kadar kullanılan nekropolde aile mezarlığı, bir doktora ait olduğu tahmin edilen çok sayıda tıp aleti, gözyaşı şişesi, yazıtlar, kabartmalar bulunuyor - Apollonia ad Rhyndacum Antik Kenti kazısının bilimsel danışmanı Prof. Dr. Derya Şahin: - "Mezarların bir kısmı daha önce sıklıkla definecilerin tahribatına maruz kalmıştı. O yüzden burada 2 yıllık süreçte hızlı bir şekilde kazılar yapıldı ve 28 mezar açıldı" - "İskeletler, ziyaretçiler geldiğinde mezarlar ve özellikleri hakkında fikir sahibi olmaları için özellikle yerinde bırakıldı"
Bursa'nın turistik bölgelerinden Gölyazı Mahallesi'ndeki antik kent kazıları, Helenistik dönemde yapılan ve 10 bin kişi kapasiteli olduğu tahmin edilen tiyatro ile çevresinde sürüyor - Kazının bilimsel danışmanı BUÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Derya Şahin: - "Tiyatronun özellikle giriş kısmının, sahne kısmının sağlam olabileceği konusunda öngörülerimiz var. Bu konuda çalışmalara hızlı bir şekilde başladık ve tiyatronun sağlam kalan kısımlarını bir an önce açığa çıkarmak ve hizmete sunmak istiyoruz"
İstanbul Kadıköy'deki Haydarpaşa Garı kazılarında 140 bin metrekarelik alanın 68 bin metrekaresindeki çalışmalar tamamlandı ve peronlar kaldırıldı. Peronların kaldırılmasıyla birlikte, Helenistik döneme ait bir mezar, yeni bir çoklu mezar, bir döküm atölyesi ile peron alanı dışında Osmanlı dönemine ait bir çeşme, Bizans dönemine ait bir ayazma, 2'nci Dünya Savaşı zamanında kurulan bir sığınak bulundu.
Bu yılki kazı çalışmalarında Helenistik dönemin ünlü gök bilimcisi ve şairi Aratos'un anıt mezarının ortaya çıkarıldığı Mersin'deki Soli Pompeiopolis Antik Kenti'nde, gelecek yıl liman, sütunlu cadde, höyük ve hamam yapısı üzerinde kapsamlı çalışma yürütülecek - Kazı başkanı Prof. Dr. Remzi Yağcı: - "Amacımız, kazı yaptığımız alanlar arasındaki bağlantıyı kurmak ve burayı bir arkeopark haline getirmek. Buranın çevre düzenlemesine katkı verip restorasyonunu gerçekleştirmeyi istiyoruz. Arkeopark haline getirilmesiyle antik kente ilgi artacak"
Kazı Heyeti Başkanı Prof. Dr. Nurettin Arslan: - "Zemin tuğlası üzerindeki ayak izleri, 'gymnasium' dediğimiz aslında Helenistik dönemdeki eğitim kurumunda ele geçti" - "Ocağın zemininde kullanılan pişmiş toprak tuğlalar üzerinde bezemeler var. Fakat bu bezemeler dışında da tahminen 1-1,5 yaşında, yeni yürümeye başlamış bir çocuğun 2 adım atarak bırakmış olduğu ayak izleri var. Bunun yanında köpek ya da bir kedinin izi var"
UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'ndeki Efes Antik Kenti'nin görkemli tiyatrosu, onarım çalışmaları ve Kovid-19 salgını nedeniyle ara verdiği sanat yolculuğuna 4. Uluslararası Efes Opera ve Bale Festivali ile devam edecek - Helenistik Dönem'den kalma tiyatro, salgın koşullarına uygun önlemler altında, Verdi'nin "La Traviata" adlı eseriyle 24 Ağustos'ta sanatseverleri karşılayacak
Antalya'nın Manavgat ilçesinde 10 gündür devam eden orman yangınlarından, ilçeye bağlı Bucakşeyhler Mahallesi'nde yer alan Lyrbe Antik Kenti de etkilendi. Helenistik çağda, milattan önce 3'üncü yüzyılda kurulan antik kentin çevresindeki ağaçlar kül olurken, birçok noktada ise alev ve duman nedeniyle is meydana geldi.
Kazı Heyeti Başkanı Doç. Dr. Abuzer Kızıl: - "Karya bölgesinin eksik olan arkaik dönem heykeltıraşlığının çok önemli iki halkasını ve bir de Helenistik döneme tarihlenen bir yazıtı burada gün yüzüne çıkardık"
Muğla'nın Menteşe ilçesinde sulama hattı çalışması sırasında yapılan kazıda, Helenistik Döneme ait olduğu değerlendirilen 2 bin 300 yıllık mezar bulundu.
Samsun'un İlkadım ilçesinde Helenistik dönemde kullanılan mezar bulundu.
Helenistik dönemde kurulduğu düşünülen antik kentteki çalışmaların, 2023'e kadar tamamlanması hedefleniyor
Manisa'da tarlasını süren bir çiftçi, Helenistik döneme ait lahit buldu. E.G., Gölmarmara ilçesindeki Taşkuyucak Mahallesi Akçaova mevkisinde bulunan tarlada pulluğuna lahit kapağı takılınca fark etti.
İzmir'de, Helenistik ve Roma dönemlerinde yoğun olarak kullanıldığı düşünülen bir taş ocağı keşfedildi
Muğla’nın Datça ilçesinde tarihi eser kaçakçılığı ile mücadele kapsamında yapılan operasyonda Helenistik döneme ait olduğu düşünülen çömlek ve yağ kandili ele geçirildi.Edinilen bilgiye göre, Datça Emniyet Müdürlüğü ekipleri, tarihi eser kaçakçılığıyla mücadele çalışmaları kapsamında düzenledikleri operasyonda E.G’yi gözaltına aldı.
Muğla’nın Datça ilçesinde tarihi eser kaçakçılığı ile mücadele kapsamında yapılan operasyonda Helenistik döneme ait olduğu düşünülen çömlek ve yağ kandili ele geçirildi.Edinilen bilgiye göre, Datça Emniyet Müdürlüğü ekipleri, tarihi eser kaçakçılığıyla mücadele çalışmaları kapsamında düzenledikleri operasyonda E.G’yi gözaltına aldı.
Kastamonu’nun Taşköprü ilçesinde Helenistik döneme ait tarihi eseri satmak isteyen şüpheli, alıcı kılığına giren jandarma ekibi tarafından suçüstü yakalandı.Edinilen bilgiye göre, Taşköprü ilçesinde Helenistik döneme ait sunağın satılacağı yönünde istihbarat alan Kastamonu İl Jandarma Komutanlığı ekipleri çalışma başlattı.
Hatay'da 2010 yılında bir otelin inşaat çalışması sırasında ortaya çıkan ve yaklaşık 10 yıllık sürecin ardından hizmete açılan müze, ziyaretçilerine Helenistik, Roma, Bizans, Orta Çağ ve İslamiyet dönemlerine ait kalıntıları yerinde görme fırsatı sunuyor - Hatay Arkeoloji Müzesi Müdürü Ayşe Ersoy: - "Buraya gelen ziyaretçi Antiochia'nın milattan önce 3. yüzyıldaki kuruluşundan kesintisiz 15. yüzyıla kadar kademe kademe katmanlarını gezerek, içinde yaşayarak tarihi görüyor. Dünyada sayılı örnekleri var ama Türkiye'de bir ilk bu müze, yaşayan bir müze" - "2020'nin ocak ayında ziyarete açıldı, pandemi olmasına rağmen açıldığı günden bu yana 22 bin 500 ziyaretçi gelip müzemizi gördü"
Kahramanmaraş'ın Afşin ilçesinde, Helenistik döneme ait 111 sikke ile Osmanlı dönemine ait kasaturayı satmak için müşteri arayan 2 kişi, jandarma tarafından yakalanarak gözaltına alındı.
İzmir’in Buca, Gaziemir ve Bornova ilçelerinde tarihi eser kaçakçılığı yapıldığı bilgisi üzerine düzenlenen operasyonlarda, 116 Helenistik ve Roma dönemine ait sikke, yüzük ve takı ele geçirildi.İzmir Emniyet Müdürlüğü Kaçakçılık Suçlarıyla Mücadele Şube Müdürlüğü ekipleri, Buca, Gaziemir ve Bornova ilçelerinde tarihi eser kaçaklığı yapıldığını tespit etti.
Kütahya’da polis ekiplerince gerçekleştirilen operasyonda Helenistik ve Roma dönemine ait eserler ele geçirildi.Edinilen bilgiye göre, Kütahya KOM Şube Müdürlüğü ve Asayiş Şube Müdürlüğü ekipleri, Fuar Alanı’nda 16 adet tarihi eseri kaçırmak isteyen kişileri yakaladı.
Şanlıurfa’da tarihi eser kaçakçılarına yönelik operasyonda Roma ve Helenistik dönemlere ait 238 sikke, 4 yüzük ve 1 heykel ele geçirildi.Edinilen bilgiye göre, Şanlıurfa İl Jandarma Komutanlığı Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü ekipleri, ellerinde bulunan tarihi eserleri satmaya çalışan şahıslara yönelik operasyon düzenledi.
3 şüpheli gözaltına alındı
Sosyal medya üzerinden tarihi eser pazarlamak isteyen şahıs, Konya’dan İzmir’e geldiği sırada düzenlenen operasyonla kıskıvrak yakalandı, şahsın aracından Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemine ait 193 tarihi eser çıktı.İzmir İl Jandarma Komutanlığı ekiplerince her türlü kaçakçılığın önlenmesi amacıyla yürütülen çalışmalar sonucunda sosyal medya üzerinden tarihi eser pazarlamaya çalışan bir şahsın Konya’dan İzmir’e tarihi eser satmak için geleceği duyumu alındı.
İzmir Bergama’da düzenlenen operasyonda Helenistik, Roma ve Osmanlı dönemine ait toplam 284 adet tarihi eser ele geçirildi.İzmir İl Jandarma Komutanlığı ekiplerince, Bergama ilçesi Atmaca Mahallesi’nde ikamet eden bir şahsın elinde bulundurduğu tarihi eserleri satmak istediği duyumu alındı.