Yusuf Özkan / Lahey, Hollanda
Hollanda, ülkeye kaçak yollarla gelen ve gözaltına alınan yabancıların güvenlik birimlerince elle aranması uygulamasına son veriyor. Muhalefet partilerinin, elle aramayı 'taciz' olarak değerlendirerek konuyu parlamentoya taşıması üzerine hükümet bu kararı aldı.
Zorunlu durumlar dışında gözaltına alınan yabancılar elle aranmayacak. Yabancı tutuklular, havaalanlarında da kullanılan vücut tarayıcılarla (body scanner) kontrol edilecekler.
Hollanda'da gözaltına alınan yerlilerin giysilerinin altından, kişinin tenine ya da iç çamaşırına dokunacak şekilde elle 'iç arama' yapmak yasak. Ancak yabancılar için bu yasağa uyulmuyordu.
Hollanda'daki muhalefet partileri Demokratlar 66 (D66) ve Yeşil Sol (GL), gözaltına alınan yabancıların elle aranması uygulamasına son verilmesini istiyordu.
'Taciz' eleştirisi
Ele aramayı 'taciz' olarak değerlendiren partiler, bunun kabul edilemez bir durum olduğunu savunuyordu. Muhalefet partilerinin parlamento gündemine taşıdığı taciz tartışması üzerine Hollanda Hükümeti, elle arama uygulamasına son verildiğini açıkladı.
Güvenlik ve Adalet Bakan Yadımcısı Fred Terven, yabancılar için kullanılan gözaltı merkezlerinde artık elektronik vücut tarayıcıların kullanılmaya başlanacağını belirtiyor. Yabancılar için gözaltı merkezleriAmsterdam Schipol Havalimanı ile Rotterdam ve Zeist kentlerinde bulunuyor.
Hollandalı bakan yardımcısı, gözaltına alınan yabancıların sadece zorunlu ve nadir durumlarda giysilerin altından ve giysilerin üzerinden elle aranabileceğini söylüyor. Teeven'e göre yasa buna izin veriyor. Ancak zorunlu haller dışında yabancıların üst araması vücut tarayıcıları aracılığıyla yapılacak.
Teeveen, kısa süre önce Rotterdam'daki gözaltı merkezinde bir yabancı tutukluya elle vücut araması yapıldığını anımsatıyor.
Bunun zorunluluktan kaynaklandığını vurgulayan bakan yardımcısı, "Fakat bir olay elle aramanın tekrar standart haline gelmesi için bir neden teşkil etmemeli, etmeyecek de" diyor.
Teeven, gözaltı merkezi yetkililerinin, böyle bir olayın tekrar etmemesi konusunda güvence verdiklerini belirtiyor. Bakan yardımcısının açıklamasına göre, Rotterdam ve Zeist'ten sonra Schipol Havalimanı'ndaki gözaltı merkezinde de vücut tarayıcı devreye sokuldu.
'Tecrit gereklidir'
Ancak Hollanda'daki insan hakları örgütleri ile bazı siyasi partiler, elektronik vücut tarayıcılarını da 'özel yaşama müdahale' olarak değerlendiriyor. Vücut tarayıcılarının yasaklanması isteniyor.
Uluslararası Af Örgütü de Hollanda'da gözaltına alınan yabancıların elle aranmasına tepki gösteriyordu.
Hollanda'dapolis, gözaltına aldığı vatandaşların sadece vücudunun dış kısmında, yani giysilerinin üzerinden elle arama yapabiliyor. Güvenlik birimlerinin vücudun iç kısmında elle arama yapması yasak.
Ancak gözaltına alınan yabancılar için bu kural geçerli değildi. Yabancıların vücudunun hem dışında hem içinde elle arama yapılması, taciz tartışmalarına neden oluyordu.
Muhalefet, gözaltına alınan yabancıların elle arama dışında tek kişilik hücrelere konmasını da eleştiriyor. Güvenlik ve Adalet Bakan Yadımcısı Teeven, bazı durumlarda gözaltına alınan kişinin güvenliği için 'tecritin' gerekli olduğunu savunuyor.
Sosyalist Parti ve Yeşil Sol, gözaltına alınan yabancıların tek kişilik hücrelere kapatılmasının oldukça yaygın bir durum olduğunu belirterek, bunun için acil düzenleme istiyor.