BİZE ULAŞIN
Dişlerinizdeki plağın ya da diğer adıyla diş taşının gerçekte ne olduğunu hiç merak ettiniz mi? Mikrobiyal plak ve diş biyofilmi olarak da bilinen diş taşı, dişlerinizde oluşan yumuşak, yapışkan bir filmdir. Plak, dişlerinizde düzenli olarak oluşan son derece yapışkan, renksiz ya da soluk sarıdır. Tükürük, yiyecek ve sıvılar birleştiğinde, dişlerin ve diş etlerinin birleştiği yerde toplanan bakteri birikintileri üretirler. Tedavi edilmezse hasar kalıcı hale gelebilir. Her gün yediğiniz yiyecek ve içeceklerle beslenen milyonlarca bakteri içerir. Dişlerin üzerindeki plaktan bakteri birikintileri düzenli fırçalama ve diş ipi ile temizlenmezse, diş çürümesine, diş eti hastalığına ve tartar oluşumuna neden olabilir.
Tükürükteki bazı maddelerden, yediğimiz içtiğimiz bazı gıdalardan oluşan, oluşması yavaşlatılabilecek ama asla önüne geçilemeyecek bir oluşumdur. Oluşma hızı da bireyden bireye farklılık gösterebilir. Tükürük yapısı ve günlük hijyen alışkanlıklarıyla ilgilidir.
Özellikle pürüzlü yüzeylerde yapılan protezlerde, diş minesine oranla veya kök yüzeylerinde çok daha hızlı bir şekilde birikir. Oluştuğu yüzey pürüzlü olduğu için, sürekli üzerine birikme ile birlikte hacmini artırır. Hacmini artırdıkça da diş etine ve çevre dokulara daha fazla zarar verir.
Bazı anti tartar diş macunları, dişin üzerinde oluşan diş taşını azaltmakta veya oluşmasını yavaşlatmakta faydalı olmasıyla beraber, diş etinin altında asıl zararı veren diş taşlarının oluşmasını engelleyemez.
Diş taşı temizliği tamamen diş hekimi tarafından yapılması gereken bir işlemdir. Hastalar evde kendileri herhangi bir aletiyle ya da fırçalama yoluyla diş taşlarını temizleyemezler. Çünkü fırçanın temizleme kapasitesinden çok daha serttir.
Diş taşı temizliği için kullanılan geleneksel el aletleri vardır. Sivri ve manuel olarak kullanılan, diş taşının kazındığı çeşitli el aletleridir. Günümüzde kullanılan ultrasonik bir cihaz vardır, bu da titreşimlerle dişe zarar vermeden diş taşlarını kırarak dişten uzaklaştırır.
Diş taşını bu noktada ikiye ayırabiliriz. Diş etinin üstündeki ve diş etinin altındaki diş taşları olarak ikiye ayrılır. İkisinin yapısı ve temizlenme tarzı birbirinden farklıdır. Diş etinin altındaki diş taşı hastada çok fazla varsa, anestezi yapıp diş etlerini uyuşturup kök yüzeyi düzeltilerek yapılan bir işlemdir.
Diş etinin üstündeki diş taşları ise, anestezi yapılmadan ağrısız bir şekilde çok rahat alınabilmektedir.
Diş taşı oluşumu engellenemez fakat yavaşlatılabilir. Ağız bakımı, düzenli ağız hijyeni, diş ipi, diş fırçası ve macununu düzenli kullanarak yavaşlatılabilir. Ama her bireyde oluşması farklı olmakla birlikte mutlaka oluşacaktır. Çünkü yediğimiz içtiğimiz gıdalarda ve tükürükte oluşan çeşitli mineraller dişin üzerine yapışır. Bunu engellemenin bir yolu yoktur. Diş hekimine gidip düzenli olarak temizletilmesi gerekmektedir.
Tükürük bezlerinin açıldığı bölgeler, üst yanak tarafındaki birinci azı dişlerinin yanak tarafı ve özellikle alt kesici dişlerin dile bakan tarafında kalan kısımlarda diş taşı her bireyde çok daha fazla oluşur. Çünkü buralarda tükürük bezlerinin açılma kanalları vardır. Hatalı yapılan protezler, taşkın yapılan dolguların etrafında da diş taşı çok daha fazla bulunur. Fonksiyon görmeyen taraflarda da diş taşı oluşumu çok daha fazladır.
Diş taşı temizliği, hastanın diş taşı biriktirme hızına bağlı olan bir süreçtir. Bazı hastalar 3 ayda bir temizliğe ihtiyaç duyar, bazıları ise yılda bir diş taşı temizliğine ihtiyaç duyabilir.
6 ayda bir kontrol yapılması, biriken küçük diş taşları varsa temizlenmesi gerekir. Eğer yeterli birikim yoksa kontrolden sonra 6 ay sonra tekrar bakılması gerekmektedir. Bunun temizliği ve kontrolü yapılırken mutlaka ve mutlaka panoramik diş röntgeni alınmalı, kök yüzeyinin altında diş taşı birikimi olup olmadığına bakılmalı ve kemik kaybı olup olmadığı tespit edilmelidir.
