BİZE ULAŞIN
Zaman zaman idam cezası gelecek mi sorusu Türkiye gündemine geliyor. Son olarak TBMM Başkanı Mustafa Şentop tarafından yapılan idam cezası ile ilgili değerlendirmeler bu soruyu yeniden gündeme getirdi. TBMM Başkanı Mustafa Şentop, taammüden adam öldürme suçları, küçüklere kadınlara karşı işlenen cinsel suçlar ile ilgili olarak idam cezasının düşünülebileceği kanaatinde olduğunu söyledi. Bir süredir idam cezası geldi mi 2020 şeklinde kimi vatandaşlar tarafından araştırmalar yapılıyordu. Bu açıklamaların ardından idam cezası ne zaman gelecek sorusu sorulmaya başlandı. Peki, idam gelirse ne olur? İdam cezası kimlere verilir?
Şentop tarafından yapılan açıklamaların ardından idam gelecek mi konusu yeniden tartışılmaya başlandı. Şentop, idam cezası geri gelecek mi ile ilgili olarak bu konuda alınacak karar için iç ve dış hukuk anlamında adımlar gerektiğini söyledi. Vatandaşlar arasında idam geri gelebilir mi diye merak edilirken Şentop, bununla ilgili olarak bir konsensusun oluşması durumunda bir adım atılabileceğini belirtti. Ceza Kanunu’na hüküm eklenip de halledilebilecek bir mesele olmadığını ifade etti.
Yaptığı değerlendirmelerde TBMM Başkanı Şentop, Türkiye’nin bir hükümet sistemi değişikliği gerçekleştirdiğini de hatırlattı. Hükümet sistemi hakkında da önemli açıklamalar yapan TBMM Başkanı Şentop; bunun gereği olan bazı alt düzenlemelerin yapılması gerektiğini söyleyen Şentop, siyasi partilerin, seçim kanunlarının, içtüzük değişikliklerinin ve yeni içtüzüğün tartışılması gerektiğini belirtti. Özellikle 2023’e dek bu düzenlemelerin yapılması gerektiğini düşündüğünü aktardı.
İdam cezası, devletin suçu karşılığı olarak mahkumun hayatına son vermesine deniyor. Ölüm cezasına çarptırılmış olan kişinin cezasının infaz edilmesine ise idam adı veriliyor. Gelişmiş ülkeler içinde sadece ABD ve Japonya'da idam cezası yürürlükte. Latin Amerika Devletleri ile Avrupa'da idam cezası yürürlükten kaldırıldı. Avrupa kıtasında da yalnızca Kazakistan ile Beyaz Rusya'da idam cezası bulunuyor. Bunlar içinden Kazakistan'da ise idam cezası yalnızca özel durumlar için yürürlükte bulunuyor. Belarus'ta cezalar infaz ediliyor.
Şu anda 58 ülkede idam cezası var. 98 ülke idam cezasının hukuki olarak tamamen kaldırırken 7'si savaş suçları ile istisnai durumlar haricinde kaldırdı, 35'i de fiili olarak idam cezasını uygulamadan kaldırdı. Uluslararası Af Örgütü tarafından 140 ülke fiilen veya hukuken idam karşıtı olarak, 58 ülke de idam taraftarı olarak sınıflandırılıyor.
İdam cezası tartışmalarının yeniden gündeme gelmesiyle beraber vatandaşlar tarafından idam cezası kaç yılında kaldırıldı sorusu da soruluyor. Türkiye’de idam cezası 1984 senesinden beri uygulanmıyor ve 2004 senesinde de tamamen kaldırıldı. Türkiye’de idam cezası infaz edilen son idam mahkumu 1984 senesinde infaz edildi. 1984 yılının Ekim ayından beri mahkemelerin verdiği idam cezaları Meclis’te onaylanmadığından dolayı infaz edilmedi. 1991 senesinde çıkartılan af ile 500 civarı idam cezası dosyası, 10 yıl ağır hapse dönüştürüldü. 2002 yılındaki yasayla fiilen uygulanmamış olan bütün idam cezaları ömür boyu hapse dönüştürüldü.
