BİZE ULAŞIN
Londra merkezli Uluslararası Botanik Bahçelerin Korunması (BGCI) isimli kurumun yayımladığı raporda, dünyada ağaç türlerinin en az yüzde 30'unun vahşi doğada yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğu belirtildi. Kuruma göre yüzlerce ağaç türü de yok olmaya çok yakın.
"Dünya Ağaçlarının Durumu" isimli güncel raporda, tüm dünyada toplamda 58 bin 497 ağaç türü içerisinde 17 bin 510 türün büyük risk altında olduğu; 142 türün ise çoktan yok olduğu belirtildi. 442 ağaç türü ise 50'den daha az ağaçla varlığını sürdürüyor.
Rapora göre 185 ağaç türü bulunan Türkiye'de türlerin yüzde 7'sini oluşturan 13 tür tehdit altında.
Yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan ağaç türleri, tehdit altındaki memeliler, kuşlar, amfibiler ve sürüngenlerin toplam sayısının iki katını oluşturuyor.
Çevre örgütleri, ormansızlaşma, ağaç kesimi ve iklim değişikliği tehditlerine karşısında ağaç türleri için acil koruma çağrıları yapıyor.
BGCI'dan Dr. Malin Rivers, "Gezegenimizde yaklaşık 60 bin ağaç türümüz var. İlk kez hangi ağaç türlerinin nerede olduklarını, hangi tehditlerle karşı karşıya kaldıklarını ve korumak için nelere ihtiyaç duyduklarını biliyoruz" diyor.
Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği'nin Küresel Ağaç Uzmanları Grubu'nun eş başkanı Sara Oldfield ise sağlıklı bir dünya için ağaç tür çeşitliliğine ihtiyacın olduğunu ifade ederek, "Her ağaç türünün kendine özgü bir ekolojik rolü var. Dünyadaki ağaç türlerinin yüzde 30'unun yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olması sebebiyle koruma eylemini acilen artırmamız gerekiyor" diye konuşuyor.
Dünyada en fazla ağaç türü Orta ve Güney Amerika'da bulunuyor. Bu bölgeleri Güneydoğu Asya ve Afrika'nın tropikal bölgeleri izliyor.
En fazla ağaç türünün risk altında olduğu ülkeler sıralamasında Brezilya, bin 788 tür ile birinci sırada. Endonezya, Malezya, Çin, Kolombiya ve Venezuela ise Brezilya'yı takip eden diğer ülkeler.
Tehdit altındaki türlerin en yüksek oranı ise Tropikal Afrika'da. Nispeten düşük ağaç çeşitliliğine sahip olan Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika'nın ılıman bölgeleri ise nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan ağaç türlerinin en düşük oranına sahip.
Dünya genelinde ağaçlara yönelik en büyük tehditlerin başında mahsül için yapılan orman temizliği geliyor. Bu durum türlerin yüzde 29'unu etkiliyor.
Öte yandan yüzde 27'lik oran ile tomrukçuluk, yüzde 14'lük oran ile hayvan otlatma veya çiftçilik için temizleme de türleri etkileyen diğer faktörler arasında. Ağaç geliştirme için yapılan temizlik ve yangınlar da yüzde 13'lük oranla ağaç türleri için tehdit barındırıyor.
İklim değişikliği, şiddetli hava koşulları ve deniz seviyesinin yükselmesi ağaçlara yönelik artan diğer tehditler. Ancak raporun yazarları, oluşturulacak koruma eylemlerinin gelecek için umut barındırdığını söylüyor.
Dr. Rivers, raporun kendilerine ve yetkililere doğal hayatı koruma için önemli bir yol haritası sunduğunu dile getiriyor.
Uzmanların önerdiği eylem çağrılarından bazıları şöyle:
Bilim insanları, bir milyon hayvan ve bitki türünün yok olma tehdidi altında olduğunu tahmin ediyor.
Son 300 yıl içerisinde küresel orman alanı yaklaşık yüzde 40 azaldı. 29 ülke ise orman örtüsünün yüzde 90'ından fazlasını kaybetti.
Dikkate değer yok olma riski altındaki ağaçların bazıları şunlar:
