İran'da cumhurbaşkanlığı seçimlerine doğru

İran - İç ve dış siyasete yönelik paketlerin sunulması öngörülen programda, cumhurbaşkanı adaylarının geçmişte yaşanan olayları gündeme getirmesiyle sözlü tartışmalar yaşandı.

Tahran Belediye Başkanı olan 2+1 koalisyonu üyesi Muhammed Bakır Galibaf, devletin dış siyasete bakış açısında bir problem bulunmadığını, sorunun bu bakış açısının uygulamaya konulmaması olduğunu belirtti. Geçmiş hükümetlerden ne muhafazakarların ne de reformist yönetimlerin dış siyasette gözle görülür bir başarı elde edemediğini öne süren Galibaf, kendi dış siyaset politikasını "İstikrarlı dayanışmanın sağlanması, aktif bölgesel diplomasi, finans diplomasinin aktif hale getirilmesi, güçlü direnç ve akıllı rekabet" adlı 5 başlıkta özetledi.
Reformistlere yakınlığıyla bilinen ılımlı aday Hasan Ruhani, Galibaf'ın sözlerine tepki gösterdi. Ruhani, Galibaf'ın geçmiş hükümetlerin dış siyasetteki başarılarını inkar etmesini insafsızlık olarak değerlendirerek, eski Cumhurbaşkanı Haşimi Rafsancani hükümeti döneminde, savaştan yeni çıkılmış olmasına rağmen uygulanan doğru dış siyaset ile kredi alabildiklerini ve ülkenin ihtiyacı olan teknolojiyi ithal edebildiklerini ifade etti. Ruhani, yine bu hükümet döneminde doğru diplomasi ile Saddam Hüseyin'i Birleşmiş Milletler'de mahkum ettirdiklerini kaydetti.

Ruhani ayrıca reformist Muhammed Hatemi hükümetinin doğru dış politikaları sayesinde, Amerika ve Batı'nın Afganistan'dan sonra İran'a saldırma planlarını püskürttüklerini kaydetti.

Galibaf, tartışmanın başka bir bölümünde, özgürlüklerin genişletilmesini savunan Ruhani'yi, Ulusal Yüksek Güvenlik Konseyi Sekreteri olduğu dönemde gösteri yapmak isteyen öğrencilere izin vermediğini öne sürerek eleştirdi.

İddianın gerçeği yansıtmadığını belirten Ruhani, Galibaf'ı, "Siz de çok iyi hatırlarsınız ki polis teşkilatı başkanı olduğunuz o dönemlerde öğrencileri biber gazına boğmayasınız diye gösteri yapmalarını engelledik. Eski dosyaları açmanız durumunda hakkınızda söyleyecek çok şeyim var" sözleriyle uyardı.

Galibaf ise öğrenci gruplarıyla en iyi iletişimin kendi polis teşkilatı başkanlığı döneminde olduğu iddiasında bulundu.

-Velayeti ile Celili'nin nükleer faaliyet tartışması

Öte yandan bir diğer 2+1 koalisyonu üyesi Ali Ekber Velayeti ile Said Celili arasında İran'ın nükleer faaliyetlerinin uluslararası kamuoyunda savunulması konusunda sözlü tartışma yaşandı.

Velayeti, "Başmüzakereci olduğunuz dönemde müzakerelerden verimli bir sonuç alamamakla birlikte yaptırımların ağırlaştırıldığına şahit olduk. Müzakerelerde sert cümleler kurarak diplomasi yapılmaz" sözleriyle Nükleer Başmüzakereci Celili'yi hedef aldı.

İran-Irak savaşında doğru diplomasi yürüterek ateşkes sağlanmasını başardıklarına işaret eden Velayeti, nükleer dosyasının bundan daha zor olmadığını savundu.

-"Herkes nükleer faaliyetlerimizin bir bahane olduğunu biliyor"

Bir diğer muhafazakar aday Gulam Ali Haddad Adil, Celili ile Velayeti'nin nükleer faaliyetler konusundaki polemiğine müdahale ederek, şöyle konuştu:

"Herkes nükleer faaliyetlerin bahane olduğunu biliyor. Açık konuşalım, Amerika'nın bizimle asıl sorunu İslam devrimimiz. Onlar bizim elde ettiğimiz fikri, siyasi ve kültürel bağımsızlıktan rahatsızlık duyuyor. Devrimin birinci günü, ne nükleer enerjimiz vardı ne de henüz dünya kamuoyunda terörist olarak etiketlenmişti. Ama o zaman da bize ambargo uyguluyorlardı. Bu nedenle dış siyasetimizde, özellikle nükleer faaliyet hakkımız konusunda taviz vermeden izzet ve iktidarla müzakere masasına oturumalıyız."

-Arif ile Celili tartışması

Reformist kanadın adayı Muhammed Rıza Arif ile muhafazakar aday Celili arasında da zaman zaman gerginlik yaşandı. Arif, kendisini geçen dönem cumhurbaşkanlığı seçimlerinden sonra usulsüzlük yapıldığı iddiasıyla toplumda fitne oluşturan kişileri savunmakla suçlayan Said Celili'ye sert tepki gösterdi.

Kendisini İslam Cumhuriyeti rejimini seven, velayeti fakihe gönülden bağlı biri olarak tanımlayan Arif, Celili'yi insanları etiketleme hakkı olmadığı konusunda uyardı.

-Bağımsız muhafazakar Rızai'den 2+1'e eleştiri

Bağımsız muhafazakar aday Muhsin Rızai, yine muhafazakar kanattan 2+1 koalisyonu üyeleri Gulam Ali Haddad Adil, Ali Ekber Velayeti ve Muhammed Bakır Galibaf'ı kendi aralarında ciddi görüş ve söylem ayrılıklarına sahip olmakla suçladı. Rızai, koalisyonun hala daha önce belirttikleri gibi bir aday üzerinde anlaşmaya varamamalarının bu uçurumun büyüklüğüne işaret ettiğini ifade etti.