İran'ın parlayan yıldızı: Kasım Süleymani

Bozorgmehr Sharafedin

BBC Farsça

Birkaç yıl önce Kasım Süleymani'nin fotoğrafını bulmak bile imkansızdı.

Bugünse İran televizyonları Süleymani hakkında belgeseller yayımlıyor, gazeteler ilk sayfalarında fotoğrafını paylaşıyor.

Belli ki Kasım Süleymani artık yeraltı bir isim olmayacak, gün yüzüne çıkacak ve yıllardır ektiği tohumların meyvelerini toplayacak.

General Süleymani, on yıllardır İran Devrim Muhafızları ordusuna bağlı, seçkin El Kudüs ordusunun komutanlığını yapıyor.

Kendisinin şu anda Bağdat'ta olduğu ve Irak Şam İslam Devleti'ni (IŞİD) durdurmak için strateji oluşturduğu söyleniyor.

Esad'a destek verdi mi?General Süleymani daha önce Suriye sınırında da 'cihatçı' militanlarla karşı karşıya gelmişti.

Süleymani ve ordusu, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'a sağladığı askeri stratejiyle tanınmıştı. Buna göre Süleymani'nin sağladığı strateji sayesinde Suriye'deki iç savaş Esad lehine döndü; muhalifler tarafından ele geçirilen şehirler ve kasabalar yeniden Esad rejiminin kontrolüne geçti.

İran Suriye'ye askeri destek sağladığı iddiasını her zaman yalanladı. Ancak geçen hafta İran'da El Küdus ordusuna mensup üç asker için toplu cenaze töreni yapıldı.

ABD - İran işbirliği yeni değilIrak krizi, bugüne kadar düşman olan İran ve ABD arasında bir işbirliği ihtimalini ortaya çıkardı.

Garip görünse de, bu iki düşman ülke daha önce Irak ve Afganistan krizlerinde işbirliği yapmıştı.

ABD'nin 2001 Afganistan işgalinde, Taliban'a karşı işbirliği yapılmış, İran ABD'ye askeri istihbarat hizmeti vermişti.

2007'deyse Bağdat'ta Washington ve Tahran'dan temsilciler bir araya gelmişlerdi ve Irak'taki mezhep çatışmalarıyla nasıl mücadele edeceklerini görüşmüşlerdi.

'Gizli özne Süleymani'ydi'Görüşmelere katılan eski ABD Büyükelçisi Ryan Crocker, BBC'ye verdiği bir mülakatta, görüşmelerde General Süleymani'nin oynadığı gizli rolü şöyle vurgulamıştı:

"İran temsilcisi sürekli ara verilmesini talep ediyordu. Önce sebebini anlayamadım. Ama daha sonra fark ettim, kendisinin değinmediği konularda bir şey söylediğimde Tahran'a telefon açıp soruyordu. Tahran tarafından sıkı bir şekilde yönlendiriliyordu. Telefonun diğer ucundaki kişi de Kasım Süleymani'ydi."

"Afganistan'daki İranlı muhataplarım bana Dışişleri Bakanlığı'nı bilgilendirdiklerini söylüyorlardı. Ancak son kertede karar veren kişi General Süleymani'ydi."

Ancak Süleymani artık telefonun öbür ucundaki gizli kişi değil. Aksine, General bugün İran'ın övünç kaynağı ve sorun çözen otoritesi olarak görülüyor.

'Suriye taktiği Bağdat'ta uygulanacak' iddiasıGeçen yıl muhalifler Suriye'de İranlı bir film yapımcısını öldürdüler. Ardından muhaliflerin yayınladığı bazı görüntüler, aslında Suriye savaşında İran Devrimci Muhafızlar ordusunun oynadığı rolü gösteriyordu.

İnternete düşen görüntülerde İran, Suriye rejimiyle savaşması için "gönüllü milisler" oluşturuyor ve bu milisleri yorgun Suriye ordusuyla birlikte savaşmaya gönderiyordu.

Ordu ve milisler, IŞİD'in de dahil olduğu Sünni ağırlıklı muhalif gruplarla savaşıyordu.

Bugün General Süleymani'nin Bağdat'ta aynı taktiği uyguladığı söyleniyor.

Bağdat'taki bazı kaynaklar, 100'den fazla El Kudüs ordusu üyesinin askeri tavsiyeler sunmak için Irak'a ulaştığını bildiriyor.

BBC İran muhabirleri, resmi olarak doğrulanmamakla birlikte, İran'ın Şii gönüllüleri örgütleyerek Irak ordusuyla savaşmaya gönderileceğini söylüyor.

2007'de de, bugün de, Irak'ta mezhep çatışmaları devam ediyor.

Ama 2007 öncesinde ABD, Irak'taki İranlı beş kişiyi "Devrim Muhafızları ordusuna mensup olmak" ve "Şii militanlar yetiştirmek" sebebiyle tutuklamıştı.

Şimdiyse Irak'ı kurtarmak için General Süleymani'nin açıkça operasyon yapması ve Şii militanlar yetiştirmesi bekleniyor.