IŞİD hangi ülkelerde, ne kadar aktif?

Irak Şam İslam Devleti (IŞİD), Nijerya'dan Pakistan'a kadar birçok ülkedeki İslamcı militanlarla bağlantı kurdu, hatta bazılarının aralarına katılmasıyla, yayıldığı alanı genişletti. IŞİD'e son katılan, Rusya'nın Kuzey Kafkasya bölgesindeki militanları bünyesinde toplayan Kafkasya Emirliği oldu.

Suriye ve Irak dışında örgüte katılan militanlar bulundukları yerlerde IŞİD'e bağlı 'vilayetler' oluşturdular. Bunların bazıları, örneğin Libya ve Mısır'dakiler oldukça aktif. Bazılarının adı ise birkaç saldırıdan sonra duyulmadı. Ancak IŞİD'in varlığı, El Kaide'nin nüfuz alanlarında hissedilir hale geldi. Örgütün yayıldığı coğrafya şöyle:

Mısır

IŞİD'in Mısır'daki kolu Sina Vilayeti, 2011'de Mısır'daki olaylar sonrasında ortaya çıkan Ansar Beit al-Maqdis adlı gruptan oluşuyor. Ansar Beit al-Maqdis, Nijerya'daki Boko Haram'ın Mart ayında IŞİD'e bağlılığını ilan etmesinden önce örgüte katılan en önemli cihatçı grup olarak niteleniyor.

Adını hızla değiştiren grup, Suriye ve Irak'taki IŞİD gruplarınınkini andıran bir amblem kullanıyor. Eylemleri Sina Yarımadasında yoğunlaşıyor, ancak Kahire ve Mısır'ın batısındaki çöl alanında düzenlenen bazı saldırıları üstlenmesi, Libya'daki IŞİD kolu ile irtibat kurabileceğini düşündürüyor.

Libya

IŞİD'in Libya kolu, Kasım ayında örgüte katıldığından bu yana çok etkin. Propagandası da IŞİD'in Suriye ve Irak'taki kollarınınkine çok benziyor. Kasım ayında Libya'da üç ayrı 'IŞİD vilayeti' ilan edildi. Bunlar doğudaki Barka, batıda Trablus ve güneyde de Fezzan vilayetleri. Kasımdan bu yana daha çok kıyı kentlerinde eylemler düzenlendi.

27 Ocak'ta Trablus'taki Corinthia otelini hedef alan saldırı 5 yabancının ölümüne yol açtı. Sirte'de Koptik hrıstiyanların başı kesildi. Grup Haziran ayı başında Sirte'de tüm kontrolü ele geçirdiğini öne sürdü. Ancak Libya'daki diğer cihatçı örgütlerle çatışmaların içine çekildi.

Cezayir

IŞİD'in Kasım ayında Cund El Hilafa (Hilafet Askerleri) adlı grubu arasına kabul etmesinden bu yana IŞİD'in Cezayir'deki kolu hakkında fazla birşey duyulmadı. Geçen yıl El Kaide'nin Kuzey Afrika kolundan ayrılan Cund El Hilafa, kendisine IŞİD'in Cezayir Vilayeti diyor.

Eylül ayında Fransız turist Herve Gourdel'in kafasını kesmesiyle gündeme gelse de, o zamandan beri aktif değil. Liderleri Halid Ebu Süleyman'ın Aralık ayında Cezayir kuvvetleri tarafından öldürüldüğüne dair haberler üzerinde de yorum yapmadı.

Yemen ve Suudi Arabistan

IŞİD lideri Ebu Bekir El Bağdadi Kasım ayında Yemen ve Suudi Arabistan'da 'yeni vilayetler' ilan edince El Kaide'nin şimşeklerini üzerine çekti.

IŞİD'in Yemen ve Suudi Arabistan kolları o zamandan bu yana her iki ülkede de saldırılar düzenledi. Mart ayında yemen'deki camilere düzenlenen saldırılarda 130'dan fazla kişi öldü. IŞİD'in bu iki ülkede faaliyete geçmesi, El Kaide'ye meydan okumak olarak değerlendiriliyor ve ileride iki grup arasında çatışma çıkabileceği belirtiliyor.

Afganistan-Pakistan

IŞİD'in Afganistan-Pakistan koluna Pakistanlı eski Taliban komutanı Hafız Said Han başkanlık ediyor. Han, Ocak ayında Afganistan ve Pakistan'dan 10 cihatçı komutanla birlikte IŞİD'e biat etti. Her iki ülkeyi de kapsayan grup 'Horasan vilayeti' adını aldı.

Afganistan'da ve Pakistan'da çeşitli eylemleri üstlenen grup, 13 Mayıs'ta Karaçi'de bir otobüse Şiileri hedef alan bir saldırı düzenledi.

Nijerya

Boko Haram'ın Mart ayında bağlılığını ilan etmesinden bu yana, IŞİD burayı 'Batı Afrika Vilayeti' olarak anıyor. Boko Haram'ın daha önceden yayınladığı propaganda videolarında da IŞİD'in etkisi görülüyordu.

Grup Mart ayından sonra da bazı saldırıları üstlenmeye ve videolar yayınlamaya devam etti, ancak lideri Ebu Bekir Şekau ortalarda görülmedi.

Tunus

Tunus'taki cihatçılar 18 Mart'ta başkent Tunus'taki Bardo müzesine düzenlenen saldırıyı üstlendi. İki ay sonra da IŞİD'e katıldı. Ancak Tunus'ta henüz bir IŞİD vilayeti ilan edilmedi.

Kafkasya

IŞİD'e katılan son grup Kuzey Kafkasya'daki Kafkasya Emirliği oldu. Çeçenistan, Dağıstan, İnguşetya, Kabardin-Balkar ve Karaçay-Çerkez bölgelerinden militanları bünyesinde bulunduran grubun lideri Rüstem Asildarov.

2010'da Moskova'daki metro saldırısı da dahil olmak üzere Kafkasya Emirliği'nin düzenlediği birçok eylem bulunuyor.

Diğer bölgeler

IŞİD cihatçı grupların varlık gösterdiği bölgelerin çoğuna yayılmış durumda. Bunun istisnaları ise güneydoğu Asya ve El Kaide bağlantılı Eş Şebap örgütünün ağırlıkta olduğu doğu Afrika.

Kasım ayında Endonezya ve Filipinler'deki bazı grupları da bünyesime aldı. Ancak yeni 'vilayetler'i resmen ilan etmek için karşılanması gereken başka koşullar olduğunu bildirdi.