İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) her yıl yayınladığı "Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu" listesinin 2006 yılı sonuçları açıklandı.
Tüpraş geçmiş yıllarda olduğu gibi 2006'da da üretimden satışlara göre en büyük sanayi kuruluşu olurken, ikinciliği Ford Otomotiv, üçüncülüğü ise Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) aldı. İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) her yıl yayınladığı "Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu" listesinin 2006 yılı sonuçları, İSO Başkanı Tanıl Küçük tarafından İSO Odakule Meclis Salonu'nda düzenlenen basın toplantısı ile açıklandı. Buna göre, Tüpraş bir özel sektör kuruluşu olarak Türk sanayisinin en büyük kuruluşu oldu. Tüpraş'ı Ford Otomotiv ve EÜAŞ takip etti.
İLK 10'A GİREN TEK KAMU KURULUŞU EÜAŞ OLDU
Tüpraş, üretimden satışlarda 16 milyar 673 milyon 722 bin 100 YTL'ye ulaşırken, Ford Otomotiv 5 milyar 605 milyon 701 bin 61 YTL, EÜAŞ da 3 milyar 954 milyon 375 bin 80 YTL üretimden satış gerçekleştirdi. Ford Otomotiv, 2005 yılı raporunda yine ikinci sırada yer alırken, 2005'te dördüncü sırada bulunan EÜAŞ 2006'da üçüncü sıraya yükseldi. EÜAŞ, aynı zamanda 2006 yılında ilk 10'a giren tek kamu kuruluşu oldu. İSO'nun "Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu" listesinde YTL cinsinden üretimden satışlara göre sıralanan ilk 10 kuruluş ise şöyle:
1 - TÜPRAŞ-TÜRKİYE PETROL RAFİNERİLERİ AŞ KOCAELİ 18.673.722.100 YTL
2 - FORD OTOMOTİV SANAYİ AŞ İSTANBUL 5.605.701.061 YTL
3 - EÜAŞ ELEKTRİK ÜRETİM ANONİM ŞİRKETİ KAMU 3.954.375.080 YTL
4 - TOYOTA OTOMOTİV SANAYİ TÜRKİYE AŞ ADAPAZARI 3.942.941.943 YTL
5 - OYAK-RENAULT OTOMOBİL FABRİKALARI AŞ İSTANBUL 3.900.653.598 YTL
6 - ARÇELİK AŞ İSTANBUL 3.825.143.916 YTL
7 - EREĞLİ DEMİR VE ÇELİK FABRİKALARI T.AŞ ANKARA 3.458.649.822 YTL
8 - VESTEL ELEKTRONİK SAN. VE TİC. AŞ İSTANBUL 3.068.966.817 YTL
9 - TOFAŞ TÜRK OTOMOBİL FABRİKASI AŞ İSTANBUL 2.672.941.532 YTL
10 - AYGAZ AŞ İSTANBUL 2.495.107.422 YTL
KARLILIKTA DA TÜPRAŞ LİDER
Tüpraş, 2006 yılında elde edilen karda da liderliğini sürdürdü. Karlılıkta geçen yıl dördüncü olan Ereğli Demir Çelik ikinci sıraya yükselirken, üçüncü sırayı ise geçen yılın ikincisi Ford Otomotiv aldı.
"Karda İlk 10 Özel Kuruluş" sıralamasında bazı kuruluşlar dikkat çekici bir sıçrama gösterdi. Geçen yıl 23. sırada olan Mercedez-Benz 8. sıraya, Oyak Renault da 25. sıradan 10. sıraya yükseldi. İSO raporuna göre, 2005 yılında 727.1 milyon YTL olan Tüpraş'ın karı, 2006'da 884.7 milyon YTL olarak gerçekleşti. Tüpraş'ı 570.9 milyon YTL ile Ereğli Demir Çelik ve Çelik Fabrikaları T.A.Ş ve 559.9 milyon YTL ile Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı izledi. Ford Otomotiv ise karlılıkta 547.1 milyon YTL ile dördüncü sırada yer aldı. En büyük 500 kuruluşta 2005 yılında yüzde 4.6 olarak gerçekleşen satış karlılığı ise, 2006 yılında az da olsa artarak yüzde 5.9 oldu. Karlılık, 2006 yılında bir önceki yıla göre yüksek olsa da 1996'daki değeri olan yüzde 8.5'in gerisinde kaldı. 2005 yılında yüzde 5.5 olarak gerçekleşen aktif karlılık ise 2006'da yüzde 7.3'e çıktı. Özkaynak karlılığı da yüzde 10.3'ten yüzde 13.8'e yükseldi. Ekonomideki üretim birimlerinin yarattıkları net katma değerin varlık toplamına oranı olarak açıklanabilecek ekonomik karlılık ise, 2006'da yüzde 15.6 oldu.
İHRACATIN ÜÇTE BİRİ İLK 50 KURULUŞTAN
Türkiye'nin en büyük 50 sanayi kuruluşu, 500 büyük kuruluş içerisinde üretimden satışlarda, ihracatta ve brüt katma değerde yüzde 50'nin üstünde, dönem karlarında ise yüzde 45'in üzerinde pay elde etti. İlk 50 kuruluş, ilk 500 kuruluşun yarattığı GSMH'nin yüzde 7.4'ünü, sanayi sektörü katma değerinin de yüzde 28.9'unu yarattı. İlk 50 kuruluş, Türkiye'nin toplam ihracatının ise yüzde 28.8'ni gerçekleştirdi. İlk 50 kuruluş, 2006 yılında 500 şirket içerisinde üretimden satışlarının yüzde 51.6'sını oluştururken, 2005 yılında ise bu oran yüzde 50.5 olarak gerçekleşmişti. İlk 50 kuruluşun yarattığı brüt katma değer, 2005 yılında yüzde 59.1 iken, 2006 yılında bu oran 56.4 oldu. Bu arada, ilk 50 kuruluşun brüt katma değerdeki ağırlığı ise bir önceki yıla göre azaldı. 2006 yılında ilk 50 kuruluşun kar ve zarar toplamı, 500 büyük kuruluşun yüzde 46.8'ini kaplarken, ihracatta ise ilk 50 büyük sanayi kuruluşunun payı 500 kuruluşun yüzde 56.1'i kadar oldu. İlk 50 kuruluş, 2005 yılında 500 büyük sanayi kuruluşundaki toplam istihdamın yüzde 32.4'ünü oluştururken, bu oran 2006 yılında yüzde 33.5'e yükseldi.
ANKA