Jetlag psikolojik rahatsızlıklar yaratıyor

Sağlık Bakanlığı Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü Erken Uyarı Yanıt Birim Sorumlusu uzman Dr. Işık Çakın, "Jet-lag çok çeşitli belirtiler gösterebilir. Daha çok uyku bozuklukları, diyare, konstipasyon (kabızlık) dediğimiz sıkıntılar çıkartabilir. Psikolojik rahatsızlıklar yaratabilir" dedi.

Sağlık Bakanlığı Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü tarafından Antalya'nın Kemer İlçesi'nde düzenlenen 'Seyahat Sağlığı Eğitim ve Değerlendirme Çalıştayı'na katılan uzman Dr. Işık Çakın, yurt dışı seyahatlerinde sık görülen jet-lag rahatsızlığıyla ilgili uyarılarda bulundu. Uzman Dr. Çakın, şöyle dedi:

"Jet-lag çok uzun süre uçakla seyahat edenlerde görülebilen, kendi vücut, biyolojik ritmimizin dışardaki yerel saate uyumsuzluğundan kaynaklanan bir hastalık olabiliyor. Batıya doğru gidilecekse biraz daha az sıkıntı yaratıyor. Doğuya doğru gidiliyorsa daha fazla sıkıntı yaratabilen bir rahatsızlık. Çok uzun uçuşlarda, hazırlıklı değilsek daha önceden gideceğimiz yerin zaman dilimine kendimizi hazırlamadıysak sıkıntı çıkartabilir."

"DOĞUYA GİDİLİYORSA 1-2 SAAT DAHA ERKEN YATILABİLİR"

Bu sorun ile karşılaşmamak için sıvı alımının önemine dikkati çeken Uzman Dr. Çakın, Jet-lag'ın çeşitli belirtiler gösterebildiğin, daha çok uyku bozuklukları, diyare, konstipasyon (kabızlık) dediğimiz sıkıntılara yol açabildiğini anlatırken şöyle konuştu:

"Psikolojik rahatsızlıklar yaratabilir. Gittiği ülkede sunum yapacaksa, toplantıya katılacaksa kişilerde konsantrasyon bozukluğu çıkartabilir. Sıvı alımını artırmalıyız, uçakta saat başı hareket etmek önemli, doğuya gidiliyorsa 1-2 saat daha erken yatılabilir yolculuğa çıkmadan önce. Batıya gidilecekse 1-2 saat geç yatılabilir. Gideceğimiz ülkenin saatine göre ayarlamalarımızı daha önceden, seyahate çıkmadan yapabiliriz. Yemek saatlerimizi o ülkeninkine göre yavaş yavaş ayarlamaya çalışabiliriz. Bu şekilde rahatsızlıklarımızı gidermeye çalışabiliriz."

"MELATONİN TAKVİYESİ ALMAKTA FAYDA VAR"

Uzman Dr. Çakın, vücutta salgılanan 'melatonin' denilen geceleri salgılanan bir hormon olduğunu hatırlatırken "Uyum sağlamayı çabuklaştırmak istiyorsak gittiğimiz yerde bazen melatonin takviyesi almakta fayda var. Melatonin aldığımız zaman vücudumuz gece olduğunu zannederek uykuya ulaşmamızı en azından kolaylaştırmamızı sağlayacak ve bu şekilde adaptasyonu kolaylaşacak. Jet-lag zaman dilimi arttıkça, özellikle iki zaman diliminden daha fazla uzak yerlere gidiliyorsa daha çok görülme olasılığı olan bir sendrom" dedi.

"GİDİLECEK ÜLKEDEKİ HASTALIKLARA DİKKAT"

Yurt dışı seyahati yapanları gidecekleri ülkelerdeki hastalıklara dikkat etmeleri konusunda da uyaran Uzman Dr. Çakın, seyahate çıkmadan önce ülkelere göre hastalıkların belirtildiği, hangi aşıların ve önlemlerin alınması gerektiğini gösteren Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü'nün www.seyahatsagligi.gov.tr internet adresine bakılmasını tavsiye etti. Uzman Dr. Işık Çakın, "Özellikle bir ay önceden bu siteye girip hangi aşıları olmak gerektiği, ülkede görülebilen, aşısı olmayan ama önlem alınması gereken hangi durumların olduğunu görmekte fayda var. Buna göre önlem almakta fayda var" diye konuştu.

"AFRİKA'DA SITMA RİSKİ"

Seyahat eden kişilerde en fazla ishal rahatsızlığının görüldüğünü aktaran Uzm. Dr. Işık Çakın, şunları ekledi:

"Döndükten sonra da özellikle 15- 20 gün içersinde özel bir hastalık durumu çıktığında seyahatte bulunanların, ülkenin adını doktoruna vermelerinde özellikle fayda var. Çünkü burada hiç görülmeyen tropik hastalıklar olabilir ve doktora söylemezseniz, o hastalık aklına gelmez. Bunu akılda tutmakta fayda var. Geldiklerinde özel bir hastalık geçirdiklerinde kendileri grip olduklarını zannedebilir ama bir Afrika ülkesinden geliyorlarsa sıtma riski olabilir. Bunu hatırlatmazsanız Türkiye'de de görülmediği için kimsenin aklına sıtma aramak gelmez ve tanı atlanmış olur."

(DHA)