"Kaçırılan eserlerimizin peşindeyiz"
AYDIN (İHA) - Kültür ve Turizm Bakanı Atilla Koç, Türkiye'den yurt dışına kaçırılan eserlerin iadesi ile ilgili çalışmaların tüm hızıyla devam ettiğini ve Türkiye'ye ait eserlerin bulunduğu bazı ülkeler hakkında dava açmaya hazırlandıklarını söyledi. Avrupalılar'ın kendi tarihine olan merakı ve değişik nedenlerden dolayı Türkiye'de bulunan tarihi eserlerin değişik yollarla yurt dışına kaçırıldığını kaydeden Kültür ve Turizm Bakanı Atilla Koç, "En büyük sıkıntımız, eserin bize olduğunu bilmemize rağmen kayıtlarının tutulmaması nedeniyle dava açamamamızdır" dedi.
Bakan Koç, yaptığı yazılı açıklamada, "Ülkemizin doğal güzelliklerinin yanında bir bütün olarak kabul etmemiz gereken ve kültürel kimliğimizi oluşturan milli, tarihi, kültürel varlıklarımızın ait oldukları yerde korunması, tahribinin önlenmesi ve iyileştirilmesi, tarihsel süreç içinde yerlerinin belirlenerek değerlendirilebilmesi amacıyla Bakanlığımızca mevcut imkanlar çerçevesinde yoğun çalışmalar sürdürülmektedir. Ancak, Avrupa insanının kendi medeniyetlerini arama ve eskiyi öğrenme isteği, 19. yüzyıl başlarında Akdeniz ülkelerindeki eski eserlerin talep sonucu Avrupa ve ABD'ye taşınmasına neden olmuştur. O dönemde eserlerin yurt dışına çıkışının yasaklanmasına ilişkin Asar-ı Atika Nizamnameleri düzenlenmiş ancak bu arada pek çok eserimiz yurtdışına çıkarılmıştır" diye konuştu.
Türkiye'den kaçak kazılar ve değişik yollarla yurtdışına kaçırılan eserlerin iadesi için çalıntı ilanı verip bize ait olduğunu ispatlamamız gerektiğini ifade eden bakan Koç, envanter bilgisine sahip olamadığımız için taleplerin sonuçsuz kaldığını belirtti. Kaçırılan eserlerin 1970 Unesco Sözleşmesi veya Avrupa Arkeolojik Mirasın Korunması Sözleşmesi ile talep edildiğini ifade eden Kültür ve Turizm Bakanı Atilla Koç, "Bu çerçevede şu anda İtalya'da bulunan Lidya Yazıtı'nın ülkemize iadesi amacıyla İtalya'da açılan dava sürmekte, alt yarısı Antalya Müzesi'nde üst yarısı ABD'de bulunan Herakles Heykeli'nin iadesi amacıyla çalışmalar devam etmekte ve gerekirse dava açılması düşünülmektedir. Bu kapsamda İzmir Agora ören yeri deposundan 2004 yılında çalınan erkek heykeline ait baş, Münih'te açık arttırmaya sunulurken ele geçirilmiş, Balıkesir ili Marmara ilçesi Saraylar Beldesi Açıkhava Müzesi'nden 2001 yılında çalınan imparator heykelinin başı Münih'in kuzeyinde 2005 yılında bulunmuş, İzmit Kocaeli Müzesi Müdürlüğü fuar alanından 2002 yılında çalınan heykel başı da 2004 yılında yine Münih'te ele geçirilmiş olup, bu eserlerin ülkemize iadesi için gerekli girişimler yapılmıştır" ifadelerine yer verdi.
Bakan Koç, açıklamasının devamında son yıllarda uluslararası gümrük kapılarında yakalanan eserlerin ülkemiz kökenli olup olmadığının sorulduğunu da ifade ederek, "Bu yolla Avusturya A-13 otoyolunda 2005 yılında yapılan gümrük kontrolünde bir otobüste ele geçirilen ve İnnsbruck Gümrüğü'nde muhafaza edilen 316 parça tarihi eserin ülkemize ait olduğu tespit edilmiştir. Bulgaristan'dan çıkan Bulgar plakalı bir otobüste 2004 yılında Sırbistan ve Karadağ'ın Batrovci sınır kapısında ve Almanya'nın Bermen kentinde ele geçirilen eserlerin Anadolu kökenli oldukları belirlenmiş, bu eserlerin ülkemize iadesi için çalışmalar devam etmektedir" sözlerine yer verdi.
