Karadeniz’de LGBTİ mücadelesi

Mahmut Hamsici

BBC Türkçe, Giresun - Trabzon

Eylül ayında Türkiye, tarihindeki ilk eşcinsel belediye başkan aday adayıyla, Can Çavuşoğlu'yla tanıştı.

Herkesin şaşırdığı ayrıntılardan biri, yurtdışında yaşayan Cavuşoğlu'nun aday adaylığını açıkladığı yerin Karadeniz olmasıydı.

Giresun Bulancak'taki bu aday adaylığı, kamuoyunun bir kesiminin korktuğu üzere yörede ‘kıyamet koparmadı'.

Cavuşoğlu aday adaylığını daha sonra CHP adayını desteklemek üzere geri çekti.

Ancak bu sırada Karadeniz'de ilk LGBTİ örgütlenmesi Giresun'da başlamıştı.

Çavuşoğlu: Her yerde olduğumuzu anlamalarını istiyorumGiresun'a gelmeden önce internet üzerinden görüştüğümüz Can Çavuşoğlu, adaylığına ilk tepkileri şöyle anlatıyor:

"Adaylığımı açıkladıktan sonra büyük bir şok yaşandı. Daha sonra bir iki söyleşim çıktı. Ondan sonra Türkiye'nin her tarafından destek mesajları yağmaya başladı. Arada tek tük tehditler de aldığım oldu. Ama ben bunlara sadece gülüp geçtim.”

Çavuşoğlu ilerleyen günlerde adaylığını geri çekmesini ise şöyle açıklıyor:

"Zaten seçilme ya da seçilmeme gibi bir kaygım olmadığını kamuoyuyla paylaşmıştım. Zaman içinde Bulancak'ta yapılan birtakım kamuoyu yoklamalarını izledim. Eğer reel olarak bu seçimlere katılsaydım alacağım oy oranı yüzde bir civarında olacaktı. Diğer yandan AK Parti çok farklı bir aday gösterdi. Bunun neticesinde CHP'nin adayı olan hanımefendi bir anda öne geçti. Stratejik olarak benim de yapmam gereken AK Parti'nin karşısında kazanacak olan adayı desteklemekti.”

Çavuşoğlu, ortaya çıkışının LGBTİ bireylerin hak mücadeleleri açısından kazanımlar sağladığı görüşünde:

"Normal, sıradan, otobüste yanlarında outran herhangi birisinin de eşcinsel olduğunu, benim eşcinsel olduğumu, onlara söylemeye çalıştım. Her yerde olduğumuzu anlamalarını istiyorum. Pek çok LGBTİ arkadaşımız daha sonra aday oldular. Bir miktar da LGBTİ adayları cesaretlendirdiğimi inanıyorum.”

Karadeniz'in ilk LGBTİ örgütlenmesi Giresun'daÇavuşoğlu'nun tartışıldığı dönemden tesadüfen hemen once Giresun'da Karadeniz bölgesinin ilk LGBTİ örgütlenmesinin adımları atılmıştı.

Giresun merkezde bu örgütlenmeyi gerçekleştiren Ahmet, Kübra, Arda ve Hande'yle buluşuyoruz.

Grubun henüz bir adı yok ama Facebook'ta açtıkları sayfalarının adı Gökkuşağı Giresun.

Çalışmalarına 2013'ta başlamışlar.

Onlara göre küçük kentlerde, özellikle de Karadeniz bölgesinde LGBTİ birey olarak yaşamanın kendine has zorlukları var.

Ahmet, son dönemde Giresun ve Karadeniz'de LGBTİ bireylerin varlığına dair bilginin yavaşca da olsa arttığını söylüyor:

"LGBTİ bireylerin ön planda olduğu Gezi Parkı eylemleri, bizim burada film gösterimi gibi etkinlikler yapmaya başlamamız, CHP'nin LGBT bireylerle ilgili mecliste önerge vermesi, Cavuşoğlu'nun adaylığı peş peşe geldi. Bunların hepsi bölgede LGBTİ bireylerle ilgili bilinirliğin artmasını sağladı.”

‘Çavuşoğlu'nun adaylığı eksik ama çok önemli'Grup üyeleri, Çavuşoğlu'nun aday adaylığını bölgede LGBTİ bireylerin görünürlüğü açısından olumlu bulduklarını söylüyor.

Kübra, "Karadeniz en tehlikeli bölge olarak görülür, çok tepki alınacağı düşünülüyordu ama çok ahım şahım ters bir tepki gelmedi.”

Arda, "Bulancak ve Giresun'daki insanların en büyük beklentisi Çavuşoğlu'nun Giresun'a gelmesiydi” diyor, Kübra ekliyor: "En azından iki bile olsa gelip Giresun ve Bulancak'ta görünseydi, ben seçilebileceğini bile düşündüm.”

Hande destek atıyor: "Keşke gelseydi. Belki olsaydı küçük yerlerdeki insanlar kendilerini bu kadar saklamak zorunda kalmazlardı.”

Ahmet de böyle düşündüğünü ama mevcut durumun da kazanım olduğunu belirtiyor:

"Karadeniz kültüründe yetişmiş insanların ortasında böyle bir şeyin söylenmesi ve yapılabileceği düşüncesi bile çok iyiydi.”

"Bulancak'ta böyle bir aday vamış ve böyleymiş dendi. O yüzden bütün evlerde Cavuşoğlu'nun aday olması konuşulmuştur. İnsanların belk önyargıları yıkılmıştır, veya varlığını bilmişlerdir ya da gözlerine sokabilmişizdir.”

Karadeniz'de LGBTİ bireyin başkanlığı mümkün mü?Kübra, Hande ve Ahmet, "Can Çavuşoğlu'ndan sonra gördük ki mümkün” diyorlar.

Arda, ‘bölgenin bu kaldırabileceği konusunda şüpheleri olduğunu' söylüyor.

Ama tüm grup üyeleri bir LGBTİ bireyin sadece cinsel kimliğiyle belediye başkanı olamayacağını bunun için insanlara hangi hizmetleri vereceği noktasında çaba sarfetmesi gerektiğini ekliyorlar.

İkinci örgütlenme Trabzon'da

Giresun'dan sonra Trabzon'dayız.

Burada da 2013 yılında LGBTİ bireyler örgütlenme çalışmalarına başlamış.

Trabzon Mor Balık adını kullanan grubun kurucusu Buğra'yla konuşuyoruz.

Buğra'ya göre de "Karadeniz'de LGBTİ olmak özellikle de feminen bir eşcinsel erkekseniz çok zor.”

Ama diğer yandan bazı şeyleri kırmak imkansız değil.

Grup şimdiye kadar LGBTİ konusunun bilinirliğiyle ilgili bir anket yapmak, film gösterimi yapmak gibi etkinliklere imza atmış.

Bir blog ve facebook adresi var.

Buğra, Çavuşoğlu'nun aday adaylığını açıklamasının Trabzon'da herhangi bir ses getirmediğini söylüyor.

Ama Buğra'ya göre Karadeniz'de böyle bir şey yapmanın cesur ve kendilerinin de önünü açan bir adım olduğunu söylüyor.

Buğra bölgede LGBTİ mücadelesi açısından eski hakem Halil İbrahim Dinçdağ gibi karakterlerin varlığının çok önemli bir rol oynayabileceğini belirtiyor.

Bu yüzden grup, bu Cumartesi günü Akademi Cafe'de, Halil İbrahim Dinçdağ'ın katılıp, hakkında Burcu Karakaş ve Bawer Çakır'ın yazdığı ‘Erkeklik Ofsayta Düşünce' kitabını imzalayacak.

Giresun Gökkuşağı, şimdilerde Karadeniz'de kimliğini gizleyen tüm LGBTİ bireylere oluşup bölge çapında bir dernek kurulması fikrini tartışmaya açmış durumda.

Yani seçimlerden ötesi, Türkiye'nin farklı bölgelerindeki LGBTİ mücadeleleri ve gökkuşağı bayrağı Karadeniz'de de görünür olacağı benziyor.