Kelaynaklara yeni kafesler
ŞANLIURFA(İHA) - Şanlıurfa'nın Birecik İlçesi'nde kelaynak üretme istasyonunda kelaynaklar çoğaltılıyor. Üretim istasyonunda 20 yeni yavru daha alındı.
Bu yıl Birecik İlçesi'ndeki kelaynak üretme istasyonunda 20 yavru kelaynak daha alındı. Böylece nesli tükenmekle karşı karşıya kalan kelaynak kuşlarının sayısı 70'ten 90'na ulaştığı belirtildi. Kelaynakların sayısı artınca mevcut kafesler ihtiyaca cevap veremedi. Bunun üzerine keşif bedeli 43 milyar olan 300 metre kare alana 22 milyarlık ek kafes ihale edildi. Yaklaşık bir hafta içinde tamamlanması beklenen ek kafeste, 56 çift ile yavru kelaynak kuşları barındırılacak.
Kelaynak Kuşları Projesi'nin mimarı olan Çevre ve Orman Bakanlığı Milli Parklar ve Yaban Hayvanı ve Av Genel Müdürlüğü, projeye destek veren Türkiye Doğal Hayatı Koruma Derneği ve İngiltere Kraliyet Kuşları Derneği yürüttüğü bir proje ile kelaynak kuşlarının ayaklarına çip taktı. Bundan böyle göç sırasında uydudan bilgisayarlı sistemle takip edilecek kelaynakların göç yollarında başlarına her hangi bir zararın gelmesi önlenecek. Böylece kelaynakların sayılarının daha da artırılması bekleniyor.
Şanlıurfa İl Çevre ve Orman Müdürü Kadri Alyamaç, kelaynak kuşlarının dünyada yalnızca Fas ve Türkiye'de yaşadığını ifade etti. Fas'ta 200 civarında, Türkiye'de ise 90 kelaynak kuşunun bulunduğunun altını çizen Alyamaç, Birecik'teki artışın kelaynakla bu yıl göç yasağı uyguladıklarından kaynaklandığını belirtti. Göç yasağının kelaynak kuşlarının telef olması yüzünden konulduğunu ifade eden Alyamaç, göç eden kelaynakların Mısır Nil Vadisi veya Kızıldeniz sahiline gittiklerini, buralardaki zirai ilaçlamadan dolayı öldüklerini söyledi. Geçen yıl Irak savaşı dolayısıyla da kelaynakların göç yolunda zarar gördüğünü tahmin ettiklerini anlatan Alyamaç bu yıl göç döneminde doğaya bırakmadıklarını söyledi.
1950'lerin başında Birecik'te binden fazla kelaynak kuşu bulunduğunu kaydeden Alyamaç, "Söz konusu tarihten sonra ise zirai ilaçlamanın artması, doğal beslenme dengesinin bozulması, uzun süren göçler ve soğuk hava sonucu önemli ölçüde azalma yaşandı. Bunun üzerine 1977 yılında Birecik Kelaynak İstasyonu kuruldu. 2 yetişkin kelaynak ve 9 yavru koruma altına alındı. 2000 yılında kelaynakların sayısı 42'ye çıktı. Bu sayının da kritik olması üzerine durumu genel müdürlüğe iletildi. Milli Parklar Yaban Hayvan ve Av Genel Müdürlüğü ile İngiliz Kraliyet ailesi Kuşları Koruma Vakfı'nın da konuya ilgi göstermesiyle bir proje başlatılmasına karar verildi. 2001 ve 2004 yıllarını kapsayan Kelaynak Projesi'nin sonucu çok olumlu olduğu gibi ilerleyen yıllarda daha da iyi olacaktır" dedi.
Birecik Kelaynak Üreme İstasyonu'nda 1950'lerde binden fazla olan kelaynakların sayısı, 1954 yılından itibaren sıtma ve çöl çekirgeleri için kullanılan aşırı dozdaki tarım ilaçları yüzünden yaşanan ölümler nedeniyle azaldı. Şubat aylarında Birecik'e gelen kelaynakların, üremelerini yapıp temmuzda bölgeden göç ediyor. Ergenlik çağını doldurmaları için 5 yaşına ulaşmaları gereken kelaynakların kuluçka dönemi 29 gün sürüyor. Kelaynakların ortalama ömürleri ise 25 ile 30 yıl arasında değişiyor. Doğal yiyecekleri arasında çekirge, danaburnu, suna, kurbağa, gibi canlılar yer alıyor. Birecik üretme istasyonunda koruma altında tutulan kelaynaklara sabah ve akşam olmak üzere iki defa yem veriliyor. Yemlerinin içerisinde yağsız 100 gıram kıyma et, 2 kilogram tuzsuz tavuk yemi, 1 kilogram beyaz lor peyniri,10 adet haşlanmış kabuklu yumurta, mevsimine göre rendelenmiş havuç yer alıyor.
